از ناترازی ارزی تا پمپاژ اخبار منفی بیرونی
به گزارش جهان صنعت نیوز: در سایه افزایش قیمت دلار در بازار آزاد چند مساله قابل بررسی است؛ نخست آنکه شکاف دلار بازار آزاد با دلار صرافی‌ها از ۱۵۰۰ تومان بیشتر شده و همین مساله انگیزه خرید دلار با کارت ملی و فروش آن در بازار ارز را تقویت کرده است. طبق شنیده‌ها، افراد به سودهای میلیونی از این مسیر دست یافته‌اند که نشان‌دهنده فراگیر بودن موضوع آربیتراژگیری در بازار ارز است. از سوی دیگر شکاف نرخ دلار نیمایی و دلار بازار آزاد نیز به ۲۸ درصد رسیده که این موضوع نگرانی‌ها در خصوص تاخیر در بازگشت ارزهای صادراتی به چرخه اقتصادی را تقویت کرده است. در سایه این تحولات اما مقامات دولتی از چشم‌انداز کاهشی بازار ارز سخن می‌گویند. اما آیا دلار به راستی وارد مسیر کاهشی خود خواهد شد؟
استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی در خصوص وضعیت بازار ارز گفت: در عرض چهار روز نرخ ارز از کانال ۳۲ هزار تومان به ۳۶ هزار تومان رسید که دقیقا در همین بازه زمانی شاهد پمپاژ اخبار منفی بیرونی بوده‌ایم. حال اینکه از بروز مسائل داخلی حدود دو ماه می‌گذرد و در این مدت اثر معناداری در افزایش نرخ ارز نداشت و اگر مسائل داخلی بر این وضعیت بازار ارز اثرگذار بودند، روند صعود قیمت‌ها از دو ماه گذشته آغاز می‌شد.
وحید شقاقی‌شهری در گفت‌وگو با ایلنا درباره عوامل اثرگذار در افزایش نرخ ارز و احتمال ادامه آن در روزهای آینده اظهار کرد: به طور کلی قیمت دلار از دو موضوع ناترازی ارزی و انتظارات تورمی اثر می‌پذیرد و این دو عامل مهم اثرگذار بر تعیین قیمت ارز محسوب می‌شوند. در بحث ناترازی ارزی، در حال حاضر وضعیت منابع ارزی نسبت به سال گذشته و دو سال گذشته بهتر است و ناترازی ارزی تا حدودی کاهش پیدا کرده و دلیل آن هم بهتر شدن وضعیت صادرات نفتی و غیرنفتی کشور است. از آنجایی که قیمت جهانی نفت بالا رفته، قیمت مشتقات نفتی هم افزایش یافته و شاهد افزایش درآمدهای حاصل از صادرات نفت، پتروشیمی و سایر فرآورده‌های نفتی هستیم.
این اقتصاددان گفت: با افزایش ارزش دلاری صادرات وضعیت منابع ارزی نسبت به دو سال گذشته که اوضاع منابع ارزی کشور وخیم بود، بهتر شده است. یادمان هست در دور‌ه‌ای قیمت نفت به شدت افت کرد به طوری که پیش‌فروش قیمت نفت به منفی هم رسید، قیمت نفت تا ۳۵ دلار کاهش پیدا کرد و در همان دوران وضعیت بغرنج منابع ارزی، کشور درگیر کرونا بود و دولت به ناچار اقدام به واردات انواع دارو کرد که هزینه واردات را بالا ببرد. اما در حال حاضر قیمت نفت بیش از ۹۰ دلار است و به دنبال آن قیمت فرآورده‌های نفتی هم بالا رفته یعنی حدود ۳ برابر شده بنابراین در بُعد منابع ارزی وضعیت بهتر است.
شقاقی‌شهری افزود: امروز در بُعد منابع ارزی، نسبت به یک الی دو سال گذشته در شرایط مساعدتری قرار داریم، اما در بُعد انتظارات تورمی حاصل از تحریم‌ها و شرایط پیش‌روی اقتصاد وضعیت نسبت به دو سال گذشته بدتر شده و نااطمینانی‌ها بیشتر افزایش یافته است. تاکنون با بود و نبود برجام، نرخ دلار در کانال ۳۲ هزار تومان حفظ شده بود اما در هفته گذشته با تضعیف شدن احتمال ادامه برجام و کنار گذاشته شدن آن، مساله انتظارات تورمی تشدید پیدا کرد و هر چه به انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا نزدیک‌تر می‌شویم، اخبار منفی بیشتر می‌شود انتظارات تورمی هم بالا می‌رود.
انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا
شقاقی‌شهری ادامه داد: تا چند روز آینده انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا برگزار می‌شود و شواهد حاکی از پیروزی جمهوریخواهان در کنگره است و اگر جمهوریخواهان برنده کنگره باشند، دست دولت دموکرات بیشتر از این بسته می‌شود و به این منزله خواهد بود که نا‌اطمینانی تشدید خواهد شد و در این صورت کنگره در مقابل خواسته‌های آقای بایدن مقاومت خواهد کرد.
این اقتصاددان با اشاره به اعلام ترامپ برای احتمال حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ اظهار داشت: احتمال اینکه رییس‌جمهوری بعدی آمریکا از جمهوریخواهان باشد وجود دارد و تمام این اخبار در قیمت ارز در ایران اثرگذار است. در این شرایط منابع ارزی کشور وضعیت بدی ندارد و می‌توانند بخش عمده‌ای از نیازهای کالایی کشور را تامین کنند اما بحث منابع اسکناس ارز موضوع دیگری است که نمی‌توان درباره آن اظهارات دقیقی داشت.
شقاقی‌شهری با بیان اینکه در حال حاضر هم قیمت جهانی فلزات و هم قیمت نفت و به تبع آن فرآورده‌های نفتی افزایش یافته بنابراین درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی و نفتی بیشتر شده، ادامه داد: در حوزه میزان صادرات نفت هم شرایط امروز نسبت به دوران ترامپ بسیار بهتر است. در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ میزان صادرات نفت به کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه هم رسید و امروز هر چند آمار دقیقی از میزان صادرات نفت نیست اما وضعیت صادرات حداقل نسبت به دوره ترامپ بهتر است.
وی گفت: افزایش نرخ دلار و افزایش تقاضا برای خرید دلار در این چند روز، از انتشار اخبار منفی نشات گرفته و اثرگذارترین خبر هم موضوعات مرتبط با برجام و مسائل مرتبط با انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا، احتمال نامزدی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ و به سر کار آمدن دیگر تندروها در سایر نقاط دنیا بوده و پمپاژ این اخبار بازار ارز را تحت تاثیر قرار داده است.
مسائل داخلی تاثیری در بازار نداشت
این کارشناس اقتصادی درباره اثرپذیری نرخ دلار از مسائل داخلی کشور تاکید کرد: مسائل داخلی نمی‌تواند در بازار ارز اثرگذار باشد و فعالان اقتصادی فعلا این شرایط کشور را گذرا می‌دانند و این اتفاقات اثر خود را در دلار نشان نداده‌اند. باید توجه داشته باشیم که در عرض چهار روز نرخ ارز از کانال ۳۲ هزار تومان به ۳۶ هزار تومان رسید که دقیقا در همین بازه زمانی شاهد پمپاژ اخبار منفی بیرونی بوده‌ایم. حال اینکه از بروز مسائل داخلی حدود دو ماه می‌گذرد و در این مدت اثر معناداری در افزایش نرخ ارز نداشت و اگر مسائل داخلی بر این وضعیت بازار ارز اثرگذار بودند روند صعود قیمت‌ها از دو ماه گذشته آغاز می‌شد.
وی درباره احتمال ادامه افزایش نرخ دلار در روزهای آینده گفت: این مساله کاملا به نحوه مدیریت دولت و تیم اقتصادی دولت بستگی دارد. باید توجه داشته باشیم که در دو سال گذشته نیز کشور تجربه تنش ارزی را داشت و بانک مرکزی دو سال گذشته بدترین شرایط ارزی را تجربه کرد، اما مدیریت موفقی در کنترل این شرایط داشت. این استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی افزود: دولت سیزدهم می‌تواند از تجربه نحوه مدیریت شرایط ارزی دو سال گذشته استفاده کند تا کشور از این شرایط سخت بگذرد.
وی درباره اثرگذاری نرخ ارز بر افزایش نرخ تورم در ماه‌های آینده نیز، اظهار داشت: نرخ تورم متاثر از دو موضوع رشد نقدینگی، حجم پول و پایه پولی و موضوع نرخ ارز است. در طول یک سال گذشته وضعیت کشور در بحث مدیریت رشد نفدینگی، پایه پولی بدتر نشده و اقدامات مثبتی در این زمینه انجام شد اما نکته مهم این است که در بُعد ارزی، بخشی از تورم در ایران حاصل از تکانه‌های ارزی است و طبیعتا مساله افزایش نرخ ارز با یک فاصله زمانی یک الی دو ماهه بر قیمت دارایی‌ها و قیمت کالا و خدمات اثر می‌گذارد، بنابراین افزایش نرخ دلار می‌تواند مدیریت نرخ تورم را تحت تاثیر قرار دهد.
لینک کوتاه :