بنی‌آدم سعدی و آزار گفتاری شهروندان آلمانی
محمد‌صادق جنان‌صفت *
شادروان سعدی سترگ، پادشاه سخن، چند بیتی درباره دوست داشتن آدمیان از سوی آدمیان دیگر سروده که بیشتر ایرانیان آن را در ذهن دارند. این بیت‌های جاوید که از سرزمین ایران فراتر رفته و گفته می‌شود در سازمان ملل متحد نیز از آن برای نزدیک کردن آدمیان به هم استفاده می‌شود سه بیت پرشکوه دارد.
بنی‌آدم اعضای یکدیگرند
که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار
دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بی‌غمی
نشاید که نامت نهند آدمی
درباره این سه بیت شعر دنیایی نوشته و سخن در تاریخ بر قلم‌ها و زبان‌ها جاری شده است. روشن است که ایرانیان باید بیش از همه به ماهیت این ابیات احترام بگذارند و تنها در ذهنشان نماند بلکه در رفتار و گفتارشان نسبت به همه آدمیان در سراسر جهان دیده شود. اگرچه در ایران نبود سازمان و بنگاه‌های نظرسنجی غیرحکومتی به آرزو و رویا رسیده است اما می‌توان با یک ارزیابی از شهروندان دانست که بیشتر ایرانیان این بیت‌های سعدی را در عمل اجرا می‌کنند. در مقابل اما گروه‌هایی از سیاست‌ورزان و دارندگان آرمان‌های تند، شهروندان جهانی را دسته‌بندی کرده و برای گروهی از آنها این بیت‌های سعدی را اجرا کرده و یا دست‌کم بر زبان می‌آورند و برای شماری از شهروندان جهانی نه‌تنها واکنشی مهربانانه ندارند بلکه آنها را در دورانی که درد و رنج دارند با گفتارهای سمی و زهر‌آلود آزار می‌دهند. البته این ایرانیان دوستانی در بیرون از مرزهای ملی دارند که راه را به آنها نشان می‌دهند تا در زیر پرچم سیاست دیگران را با سخن آزار دهند. در این هفته‌های تازه‌سپری‌شده و پیش از اینکه ولادیمیر پوتین دیکتاتور روس ناچار شود نیروهایش را از منطقه راهبردی خرسون بیرون ببرد، در برابر رهبران اروپایی که از او می‌خواستند یا به تحریم‌های بیشتر تن دهد یا از مناطق تسخیرکرده سرزمین مستقل اوکراین خارج شود گفت: متاسفم که اروپا به دوران پیش از اختراع نفت و گاز برگشته و شهروندانش ناگزیرند هیزم جمع کنند و این را دستاورد خود دانست. پس از این سخن ناجوانمردانه پوتین بود که در ایران نیز سیاستمداران و گروه‌هایی پیدا شده‌اند که همان حرف پوتین را تکرار می‌کنند و می‌گویند آلمان‌ها بروند هیزم جمع کنند تا از سرمای زمستان یخ نزنند. به نظر می‌رسد این گروه از سیاستمداران ایرانی شعر سعدی شیراز را هرگز نخوانده‌اند و یا آموزه‌های دیگر که انسان‌دوستی را در هر شرایطی تشویق می‌کنند نیاموخته‌اند. شاید در برابر این نوشته گفته شود که سیاستمداران آلمانی این روزها بیش از هر زمان دیگری با سیاست‌های ایران در منطقه مخالفت عملی می‌کنند و چرا ما باید برای آنها دل بسوزانیم. اگر خوب می‌اندیشیدیم و در برابر رفتار سیاستمداران آلمانی به شهروندان آلمانی یادآوری می‌کردیم که حاضریم برای زمستان آنها نفت و گازی در اندازه توانایی‌های امروز ایران بفرستیم آیا بهتر نبود؟
واقعیت این است که چنین رفتار و گفتاری بیش از مسخره کردن شهروندان آلمانی بر نگاه آنها موثر واقع می‌شد و به سیاستمداران خود فشار بیشتری وارد می‌کردند. نباید از رنج شهروندان آلمانی که شاید در زمستان یخ بزنند شاد باشیم. یادمان باشد که شهروندان آلمانی پس از پایان جنگ دوم جهانی راهبرد و روش زندگی تازه‌ای برگزیده‌اند و سالانه نزدیک به ۱۲۰۰ میلیارد دلار انواع کالاهای ساخته‌شده خود را به دیگر کشورها صادر می‌کنند و برای آسایش بیشتر بشر فعالیت سودمند دارند.
اخبار برگزیدهیادداشتلینک کوتاه :