تیشه شرکت پست بر پیکر عمارت تاریخی
به گزارش جهان صنعت نیوز: گزارش‌ها حاکی از آن است که سقف‌های خانه تاریخی مستوفی شکم داده و هر لحظه احتمال ریزش آنها وجود دارد، با این همه شرکت پست تا این لحظه اقدام مرمتی لازم را برای این یادگار دوران مشروطه انجام نداده و صرفا چند پایه زیر گچ‌بری‌های سقف قرار داده تا شاید سرعت ریزش این شاهکار هنری را کم کرده و یا با تاخیر مواجه کند.
باوجود پیگیری‌های رسانه‌ای «جهان‌صنعت» و با وجود وعده اولیه جهت پاسخگویی، مجموعه روابط عمومی شرکت پست حاضر به پاسخگویی به مطالبه بحق مردم و دوستداران میراث فرهنگی در خصوص خانه مستوفی‌الممالک نشد و از هرگونه پاسخگویی سرباز زدند.
در گفتوگویی که «جهان‌صنعت» با مهدی گوهری یکی از اعضای انجمن سنگلج داشته، این فعال حوزه میراث فرهنگی از ورود گروه‌های فیلمسازی و گردشگران به این بنای تاریخی خبر داده است. یعنی شرکت پست از سویی حاضر به قبول مسوولیت و مرمت اثر تاریخی که متعلق به همه مردم ایران است نبوده و از سوی دیگر با صدور اجازه فیلمسازی در این خانه تاریخی، خطر تخریب آن را مضاعف کرده است.
اهمیت خانه تاریخی مستوفی‌الممالک
بنای خانه مستوفی متعلق به میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک، فرزند میرزا یوسف‌خان مستوفی‌الممالک یکی از چهره‌های شناخته‌شده عصر قاجار و اوایل پهلوی بوده است.
عمارت مستوفی در محله سنگلج، در اواخر سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار یعنی در سال ۱۳۱۱ ه.ق. و با سبک‌و‌سیاق خاص و معماری آن دوره بنا شده است.
استفاده از عناصر و بن‌مایه‌های اروپایی در معماری این خانه تاریخی به خوبی خاطرات ایران در دوران مدرنیته را در ذهن زنده می‌کند.
در این خانه تاریخی تالارهای متعددی وجود دارد که تالارهای آینه و پروانه در آن از همه مشهورتر هستند. گفته می‌شود تالار پروانه محل دیدارهای رسمی میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک بوده و از آنجا که دیواره‌ها، سقف و حتی درهای چوبی این اتاق با تصاویر پروانه تزئین شده بود، به آن اتاق پروانه گفته می‌شود.
براساس برخی روایات این عمارت تاریخی زمانی محل تشکیل کابینه مشروطیت بوده است. این بنا یک سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، ثبت میراث فرهنگی شده است و به دلیل شکوه و جنبه‌های تاریخی ارزشمندش به لوکیشن فیلمبرداری بسیاری از ساخته‌های سینمایی اختصاص داشته است.
بنایی که زمانی آثار سینمایی نظیر دلشدگان، عروسی خوبان، سلطان صاحبقران و بخشی از سریال شهرزاد در آن فیلمبرداری شد، حالا با بی‌تدبیری شرکت پست یک قدم بیشتر تا نابودی و تخریب فاصله ندارد.
این شرایط در حالی شکل گرفته که اگر این خانه مرمت و احیا شود و کاربری فرهنگی پیدا کند، می‌تواند خونی دوباره در رگ‌های محله تاریخی سنگلج به جریان بیندازد و این محله تاریخی را تبدیل به یکی از قطب‌های گردشگری تهران کند.
وعده بی‌سرانجام شرکت پست
آن‌طور که نقل شده شرکت پست خانه مستوفی را با هدف مرمت و احیا خریداری کرده است اما نه تنها این کار را نکرده بلکه با رها کردن آن، این اثر تاریخی را تبدیل به مخروبه کرده است.
بر اساس گفتوگویی که «انجمن سنگلج» در اردیبهشت امسال با لیلا معیری از نوادگان میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک داشت، او توضیح داد آقای غرضی وزیر وقت پست و تلگراف، این بنا را از این خاندان خریداری کرده تا آن را مرمت و احیا کند. در واقع، خود این خاندان توان مرمت آن را نداشتند. گویا وزارت پست به این دلیل این بنا را خریداری کرد که تصور میکردند میرزا حسن‌خان مستوفی‌الممالک زمانی وزیر پست بوده است. این مطلب درست نیست و ایشان در کل دوران وزارتشان، وزیر دارایی، وزیر جنگ، وزیر دربار و نخست‌وزیر بودند، اما وزیر پست نبودند.
گویا با روشن شدن این موضوع شرکت پست هم قید احیای این بنای تاریخی را می‌زند. وعده‌های جهرمی وزیر پیشین ارتباطات نیز برای احیا و مرمت خانه به جایی نمی‌رسد.
به نظر می‌رسد وزیر جدید ارتباطات عیسی زارع‌پور نیز در شرایط فعلی آنقدر سرگرم مساله فیلترینگ و حواشی آن است که فرصت و شاید تمایلی برای ارائه توضیح و رسیدگی در خصوص خانه مستوفی ندارد. ادامه این روند بی‌شک یکی از مهم‌ترین خانه‌های قاجاری تهران را با خطر جدی تخریب مواجه می‌کند و بی‌شک مسوولیت آن نیز برعهده مجموعه وزارت ارتباطات و مسوولان شرکت پست است که حتی حاضر به پاسخگویی در خصوص علت بی‌توجهی‌های ادامه‌دار خود نیستند.
خانه مستوفی نیازمند مرمت فوری
خانه مستوفی‌الممالک با توجه به شرایط نامساعد امروزش بی‌شک نیاز به مرمت اصولی و عاجل دارد.
«مهدی گوهری» عضو انجمن سنگلج در خصوص وضعیت امروز خانه مستوفی به «جهان‌صنعت» گفت: خانه مستوفی‌الممالک مدت‌ها است که رها شده است و شرکت پست هیچ اقدامی برای آن صورت نمی‌دهد. این خانه تاریخی وضعیت خوبی ندارد و نیازمند مرمت فوری است که این اتفاق نیفتاده است. در حال حاضر به تورهای گردشگری نیز اجازه ورود به خانه را نمی‌دهند.
گوهری که خود به عنوان راهنمای گردشگری نیز فعالیت دارد ضمن تاکید بر اهمیت تاریخی خانه مستوفی‌الممالک و تاثیری که می‌تواند در زمینه توسعه گردشگری داشته باشد ابراز داشت: در حال حاضر متاسفانه به تورهای گردشگری اجازه بازدید از خانه مستوفی‌الممالک داده نمی‌شود. البته در انجمن سنگلج سعی کردیم که موضوع ورود گردشگران به خانه مستوفی‌الممالک را تسریع نکنیم چراکه اعتقاد ما بر این است که اولویت باید مرمت این خانه تاریخی باشد. توجه داشته باشید که خانه مستوفی خانه‌ای ارزشمند در محله سنگلج است و حتی در شهر تهران نیز جایگاهی ویژه دارد.
وی افزود: با وجود این اهمیت تاریخی اما خانه مستوفی در اختیار نهادی قرار دارد که هیچ توجهی به آن ندارد و برنامه‌ای برای احیا و مرمت این خانه تاریخی هم در نظر ندارد. این در حالی است که اگر خانه مستوفی مرمت شود می‌تواند به راحتی تبدیل به یک پاتوق فرهنگی شده و اتفاق بسیار بزرگی را در محله سنگلج رقم بزند. در حال حاضر کارگاه‌ها و انبارهای بازار تهران فشار زیادی را به محله سنگلج وارد کرده‌اند اما در صورتی که خانه مستوفی احیا شود این امکان وجود دارد که با ایجاد یک بستر فرهنگی و تبدیل این خانه تاریخی به یک پاتوق گردشگری، جو محله سنگلج تغییر پیدا کند.
این عضو انجمن سنگلج ادامه داد: از طریق انجمن سنگلج پیگیری‌های زیادی را انجام دادیم تا کار مرمت و باز شدن درهای خانه مستوفی به روی گردشگران انجام شود و تلاش داشتیم تا کاربری مناسبی برای آن تعریف شود.
وی در پاسخ به این پرسش که چند سال است وضع نامساعد خانه مستوفی ادامه داشته و نیاز به مرمت دارد به «جهان‌صنعت» گفت: از زمانی که آقای غرضی وزیر پست بودند و این خانه توسط ایشان برای شرکت پست خریداری شد هیچ اتفاقی برای بهبود وضعیت و مرمت آن نیفتاده است. اگرچه در مقاطعی صحبت‌هایی مطرح شد تا وزارت ارتباطات با همکاری شهرداری اقداماتی برای این خانه تاریخی صورت دهند اما این اتفاق نیفتاد و هیچ‌وقت شاهد مرمت یا تعریف کاربری برای این بنا نبودیم.
گوهری در پاسخ به این پرسش که آیا قرار دادن پایه‌هایی برای جلوگیری از ریزش سقف‌های این خانه تاریخی و ریزش گچ‌بری‌های خانه صحت دارد یا خیر، به «جهان‌صنعت» گفت: سقف یکی از اتاق‌های آن دارد کاملا تخریب می‌شود و برای جلوگیری از تخریب زیر آن پایه گذاشته‌اند. همچنین ترک‌ها در قسمت‌های مختلف قابل مشاهده هستند؛ عمارت مستوفی‌الممالک سالنی به نام سالن پروانه‌ها دارد. این سالن سقف بسیار زیبا و منحصر‌به‌فردی دارد اما امروز در وضعیت خوبی قرار ندارد. در این شرایط نامساعد اما شاهد آن هستیم که خانه تاریخی مستوفی به گروه‌های فیلمسازی اجاره داده می‌شود.
این فعال حوزه میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: «اطلاع دارید که حضور گروه‌های فیلمسازی در بناهای تاریخی می‌تواند تا چه میزان زمینه‌های تخریب بنا را فراهم کند. از سوی دیگر اگرچه تا یک زمانی این امکان وجود داشت که گردشگر وارد خانه مستوفی شود اما در حال حاضر صرفا به گروه‌های خاصی اجازه بازدید از خانه مستوفی داده می‌شود. نظر انجمن سنگلج اما این است که تا زمانی که این خانه مرمت نشود نباید امکان ورود هیچ گروه و یا گردشگری به آن داده شود. در حال حاضر زمانی که برخی گروه‌های گردشگری وارد این خانه تاریخی می‌شوند هیچ مسوول و ناظری وجود ندارد و صرفا این خانه تاریخی یک سرایدار دارد که در را باز کرده و فضا را در اختیار گردشگران قرار می‌دهد. در این شرایط هر اتفاقی که برای بنا بیفتد کسی نیست که مراقبت کند و از این باب حضور گردشگر با این شرایط به هیچ‌وجه متناسب با شرایط بنا نیست.»
در نهایت باید گفت با نظر به بی‌توجهی شرکت پست در خصوص خانه تاریخی مستوفی‌الممالک انتظار می‌رود مدعی‌العموم به مساله ورود پیدا کرده و پیش از اینکه تخریبی جدی در این بنای تاریخی واقع شود، مالک (شرکت پست) را موظف به رسیدگی و مرمت بنا کند.
طبیعتا در صورت ورود هرگونه آسیب به این بنای تاریخی مسوولان شرکت پست و وزارت ارتباطات باید در محاکم قانونی پاسخگوی زیان‌های وارده باشند.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهخواندنیلینک کوتاه :
