ایران نیز مثل روسیه و چین مستقیم گفت‌وگو کند

محمدصادق جنان‌صفت *

سیاست هنر پیوند زدن‌ها برای امور گسسته شده و گسیختگی‌های دیروز و امروز و فردا است و نباید به این عنصر تنها از زاویه ابزاری برای نادیده گرفتن و فراموشی به آن نگاه کرد. در سیاست مدرن، آشتی و ناسازگاری همیشگی نداریم. گفت‌وگو کردن همان ابزار ‌کار‌آمد برای پیوند زدن میان سیاستمدارانی است که به هر دلیل حالا در دو سوی نبردی ایستاده‌اند که خود را طرف درست نبرد و دیگری را سویه نادرست نبرد می‌پندارند. تا روزی که یک سوی نبرد آماده نباشد با هماورد خود گفت‌وگو کند و در هنگامه گفت‌وگو و در برابر چشم‌های همه سیاستمداران جهان مجادله‌کننده را وادار به عقب‌نشینی کند پیداست که جهانیان او را ناتوان تشخیص خواهند داد. به همین دلیل است که در همین روزها می‌شنویم جو بایدن رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا که همین چند روز پیش دکترین امنیت ملی خود را به جهان ارائه و با صراحت اعلام کرد که چین بزرگ‌ترین دشمن امروز و فردای آمریکا است به آسانی با رهبر چین گفت‌وگو می‌کند‌. اگرچه ما از آنچه واقعا در این گفت‌وگو طرح شده است اطلاعات کافی نداریم اما این حرف بایدن که چین به این زودی‌ها به هنگ‌کنگ حمله نمی‌کند بسیار معنادار است. بدیهی است که بایدن و دستگاه اداره‌کننده آمریکا ساده‌انگار نیستند که ندانند ممکن است چین همین فردا به هنگ‌کنگ یورش ببرد، بنابراین آمریکا برای هر دو حالت آمادگی دارد ولی تا جایی که می‌تواند می‌خواهد از هدر دادن نیرو و تجهیزات نظامی خودداری کند تا روز آن برسد.

از سوی دیگر نیک می‌دانیم که در روزهای تازه‌سپری‌شده روسای سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و روسیه در اوج نبردهای اوکراین با هم نشست و برخاست می‌کنند و سخن می‌گویند و می‌خواهند دیگری را مجاب کنند که عقب‌نشینی کند. آیا ایالات‌متحده آمریکا نمی‌داند سیاستمداران روسی اگر توانایی داشته باشند خون آنها را در شیشه کرده و می‌آشامند و برعکس؟ آنها می‌دانند و روسای جمهوری دو کشور نیز با سخنان خود نشان داده‌اند که اگر بتوانند تا مرز نابودی دیگری پیش می‌روند اما این به معنای مذاکره و حرف زدن رودررو نیست. به نظر می‌رسد نظام سیاسی ایران این درس را از سیاستمداران روسی و چینی بیاموزد و بدون ترس و با همه نیرو به گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا بپردازد. بی‌تردید همین اقدام می‌تواند بسیاری از گره‌های کور را در سیاست‌، اقتصاد و سیاست داخلی و در مناسبات میان نهادهای قدرت با شهروندان باز کند. گفت‌وگوی مستقیم اگر فایده نداشت رئیس‌جمهوری چین با بایدن دیدار نمی‌کرد و رئیس سازمان اطلاعات روسیه با رئیس سازمان سیا سخن نمی‌گفت. مهم‌ترین فایده گفت‌وگوی مستقیم گرفتن بهانه از دست آمریکا و مهم‌تر از آن در سرازیری انداختن افراطیونی است که نمی‌خواهند گره‌های زندگی و کسب‌وکار شهروندان ایرانی باز شود.