طلسم ۱۶۰ کیلومتری

این راه‌گذر ترانزیتی سال‌هاست که در انتظار تکمیل به سر می‌برد. حلقه مفقوده این راه‌گذر یعنی خط‌آهن رشت- آستارا برای تکمیل، نیازمند سرمایه‌گذاری ۸۰۰ میلیون یورویی است. این موضوع به تازگی با اعلام آمادگی روسیه و ارائه طرح مالی از سوی این کشور، در حال بررسی در وزارت راه‌وشهرسازی است.

افزایش هزینه ساخت طی دو سال

راه‌آهن رشت- آستارا یک پروژه کلیدی و راهبردی است که شبکه ریلی کشور را تکمیل می‌کند و می‌تواند عواید زیادی از طریق ترانزیت برای آینده ایران داشته باشد. این خط ریلی ۱۶۴ کیلومتر طول دارد که حلقه مفقوده کریدور شمال به جنوب است و در صورت تکمیل، ایران را به ریل آذربایجان، روسیه و اروپای شرقی متصل می‌کند و تحول بزرگی در حمل‌و‌نقل کالا در کل دنیا به ویژه ارتباط خلیج‌فارس با روسیه، آسیای میانه و اروپا ایجاد خواهد کرد.

خیرالله خادمی مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌و‌نقل کشور مردادماه سال ۱۳۹۹ درباره‌ پروژه تکمیل کریدور ریلی شمال به جنوب و حلقه مفقوده آن گفته بود که نزدیک به ۶۰۰۰ میلیارد تومان برای آن در سال گذشته برآورد اعتبار صورت گرفته است؛ هر چند با گذشت دو سال، خادمی چندی پیش اعلام کرد که مجموع هزینه‌های این پروژه ۲۲ هزار میلیارد تومان شده است.
عباس خطیبی معاون ساخت و توسعه راه‌آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور نیز گفته بود: تخمین ما این است که حدود ۸۰۰ میلیون یورو برای احداث این پروژه هزینه نیاز است و مدت سه تا حداکثر چهار سال را هم برای تکمیل آن پیش‌بینی کرده‌ایم.

اهمیت پروژه ریلی برای روسیه

تابستان امسال، هیاتی از راه‌آهن روسیه از راه‌آهن رشت-آستارا بازدید داشتند و مقرر شد ظرف دو ماه در مورد نحوه ورودشان به این پروژه اعلام‌نظر کنند. از این رو هفته گذشته، «رستم قاسمی» وزیر راه‌وشهرسازی با «ایگور لویتین» دستیار رئیس‌جمهوری روسیه در خصوص افزایش همکاری‌های حمل‌و‌نقلی و تکمیل پروژه ریلی رشت- آستارا دیدار و گفت‌وگو کرد.

در مذاکرات دو‌جانبه هیات‌های روسی و ایرانی که شامل معاون وزیر حمل‌و‌نقل روسیه و معاونان وزیر راه‌وشهرسازی کشورمان بود با اشاره به بازدید بازرگانان روسی از بندرعباس و اعلام ظرفیت‌های بندری و عملیاتی بر افزایش همکاری‌های حمل‌و‌نقلی دو کشور تاکید کرد و مقرر شد تا کارگروهی تشکیل و موضوع مربوط به تکمیل خط‌آهن رشت-آستارا نهایی و عملیاتی شود.

تاکید بر سند حمل‌و‌نقلی باکو و اسناد کنفرانس وزرای حمل ونقل کشورهای آسیای مرکزی، موافقتنامه سه‌جانبه ایران، آذربایجان و روسیه و موافقتنامه دو‌جانبه ایران و روسیه، توجه جدی به مسیر ترانزیتی ایران در منطقه، افزایش حجم ترانزیت از برنامه ۱۵ میلیون تنی به ۵۰ میلیون تن و تبدیل ایران به ‌هاب ترانزیت منطقه از موارد مطرح این نشست دو‌جانبه بود.

ایگور لویتین در حاشیه این نشست گفت: ما بر اساس دستور رئیس‌جمهوری روسیه برای اجرای خط‌آهن رشت- آستارا، برقی‌سازی خط اینچه برون- گرمسار و افزایش ظرفیت‌های همکاری‌های حمل‌و‌نقلی دو کشور ایران و روسیه به ایران سفر کردیم.

توپ در زمین ایران افتاد

همچنین رستم قاسمی درباره این دیدار، با اعلام اینکه مذاکرات با هیات روسی مذاکرات مناسب، طولانی و مثمرثمر بود، گفت: در خصوص تکمیل خط‌آهن رشت- آستارا، طرف روسی طرح مالی این طرح را ارائه کرد و مقرر شد تا آن را بررسی و نتیجه را اعلام کنیم و در مجموع مذاکرات بسیار مناسب بود.

قاسمی توضیح داد: هم‌اکنون یک روز در میان یک قطار روسی وارد بندر شهیدرجایی می‌شود با این حال این امکان وجود دارد که در روز، پنج قطار روسی از سرخس وارد ایران شود که در این خصوص مذاکرات مفصلی انجام شده است.
وزیر راه‌وشهرسازی با تاکید بر اینکه ایران برای همکاری با روسیه ممنوعیتی ندارد، گفت: ایران آمادگی دارد تا سطح روابط حمل‌و‌نقلی خود را با کشور روسیه به بالاترین سطح برساند.

او حمل‌ونقل ریلی را با توجه به ویژگی ارزان بودن، حمل‌و‌نقل انبوه، ایمنی و حفظ محیط‌زیست از بهترین روش‌های حمل‌ونقل برای افزایش قابل توجه ظرفیت‌های ترانزیت برشمرد و خواستار استفاده از این بخش با اتصال روسیه به خط ریلی کریدور شمال-جنوب شد.

در این زمینه اخیرا نیز رستم قاسمی تاکید کرد که طرح روسیه برای سرمایه‌گذاری در پروژه رشت- آستارا در حال بررسی است.
در حالی که قاسمی بارها بر لزوم تکمیل کریدور شمال به جنوب و راه‌آهن رشت- آستارا تاکید کرده و حتی گفته که اگر ساختمان وزارت راه‌وشهرسازی را بفروشیم باید برای تکمیل این ۱۶۰ کیلومتر هزینه کنیم، باید دید حالا که روسیه برای همکاری در زمینه اجرای این خط‌آهن اعلام آمادگی کرده، نتیجه بررسی‌های وزارت راه‌وشهرسازی چه خواهد بود و وعده تکمیل سه ساله آن به کجا خواهد رسید.