ذخیره معدن مس سونگون جوابگوی تکمیل زنجیره تولید است
با توجه به اینکه تکمیل زنجیره تولید در مجتمع مس سونگون نیازمند اطمینان خاطر از کافی بودن ذخیره معدن مس سونگون است آیا در این زمینه نگرانی‌ها با تکمیل مطالعات اکتشافی رفع شده است؟
بحث تکمیل زنجیره تولید در مجتمع مس سونگون از سال ۱۳۸۵ مطرح بوده است و طبیعتاً در هر پروسه‌ای برای اینکه ارزش‌افزوده به حد کمال برسد و بهترین بهره‌وری را داشته باشیم باید زنجیره تولید در مجتمع‌های صنعتی با رعایت تمام جوانب اقتصادی و زیست محیطی کامل شود. دلایل مختلف فنی و اقتصادی در طی سال‌های گذشته برای تأخیر در اجرای طرح توسعه مجتمع مس سونگون مطرح بوده است. در بحث اولیه‌ای که مطرح شد بحث ذخیره معدن بود که در این زمینه دلایل فنی مطرح می‌شد که ذخیره معدن به‌اندازه کافی برای راه‌اندازی ذوب و تأمین خوراک پایدار این کارخانه وجود ندارد ولی با تکمیل مطالعات اکتشافی در داخل پیت و اطراف معدن و نتایجی که مشاورهای داخلی و خارجی با قاطعیت کامل ارائه کردند نشان‌دهنده این است که ذخیره معدن جوابگوی تأمین نیاز کارخانه ذوب است. هم‌اکنون و با توجه به تکمیل مطالعات اکتشافی بدون هیچ‌گونه نگرانی به مدت ۳۰ سال (حداقل زمانی که برای طرح احداث کارخانه وجود دارد) اگر بهره‌برداری صورت بگیرد ذخیره وجود دارد. با این رویکرد ما هم‌اکنون در حال توسعه معدن هستیم.
در حوزه توسعه معدن مس سونگون با توجه به توپوگرافی خاص این معدن چه موانعی وجود دارد و آیا قابل‌حل هستند؟
ما در بحث توسعه معدن با موانع چهارگانه روبرو هستیم. معدن ما از چهار طرف دامپ باطله، ساختمان‌های نیمه‌صنعتی یا اداری، رودخانه ارس و یال شرقی و روستای قدیمی سونگون محدود است. این موانع طی چند سال گذشته مزاحمت‌هایی برای توسعه معدن به وجود آورده بود که الحمدالله این موانع در حال رفع شدن هستند تا معدن به‌خوبی توسعه پیدا کند و بتوانیم از ذخیره‌اش برداشت کنیم.
آیا کارخانه‌های تغلیظ موجود مجتمع مس سونگون جوابگوی توسعه معدن است؟
در حال حاضر در مجتمع مس سونگون دو کارخانه تغلیظ داریم که تغلیظ یک در سال ۱۳۸۵ راه‌اندازی شد و تغلیظ دو در سال ۹۳٫ با این دو کارخانه مجتمع مس سونگون هم‌اکنون ۳۰۰ هزار تن کنسانتره و ۷۵ هزار تن مس محتوی تولید میکند. در پاسخ به پرسش شما باید گفت بر پایه مطالعات اکتشافی یک شرکت استرالیایی از معدن مس سونگون در طول دو سه سال گذشته ما حتماً باید ازنظر طراحی معدن و محاسبات اقتصادی و زیست‌محیطی و جغرافیایی فاز سوم را راه‌اندازی کنیم و حدوداً ۱۵۰ هزار تن کنستانتره در فاز جدید باید تولید بکنیم. در واقع، ما باید سالانه ۲۱ میلیون تن خاک از معدن برداریم که معدن بتواند خیلی مستمر و پایدار و اقتصادی تا ۳۰ سال به کار خودش ادامه دهد. بنابراین ما بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته فاز سوم را طی سال‌های آینده احداث خواهیم کرد تا تولید کنسانتره مجتمع به ۴۵۰ هزار تن و ۱۱۲ هزار تن مس محتوی برسد. بنابراین ما هیچ نگرانی در بخش تولید خوراک نداریم.
یکی از حساسیت‌های مهم در زمینه توسعه معدن مس سونگون و تکمیل زنجیره تولید در مجتمع مس سونگون بحث حساسیت‌های زیست‌محیطی و نزدیکی به جنگل‌های ارسباران است. در این زمینه چه تمهیداتی در نظر گرفته‌شده است تا در این منطقه شاهد آسیب‌های تلخ زیست‌محیطی نباشیم؟
هم اکنون شرایط زیست محیطی معدن مس سونگون بر پایه گزارش سازمان حفاظت از محیط‌زیست و شرکت آب و فاضلاب و همین‌طور نظارت چند شرکت فعال دیگر در حوزه محیط‌زیست نشان‌دهنده این است که کوچکترین آلایندگی در سونگون وجود ندارد. در مجتمع مس سونگون سیستم آنلاینی نصب‌شده است که تمام داده‌های زیست‌محیطی مجتمع را بدون دخالت انسانی در حوزه آب و خاک و هوا ضبط و ثبت میکند. در شرایط کنونی حتی در قسمت‌های کوچکتر مانند سدهای باطله هم مشکلی وجود ندارد و به‌صورت مرتب و خودکار کنترل میشود به‌طوری‌که ده‌ها چاهک اطراف سد زده‌شده است و مرتب نمونه‌برداری میشود. باید بگویم که تا کنون هیچ‌گونه آلایندگی در این مجتمع تشخیص داده نشده و خوشبختانه وجود ندارد.
با تصویب طرح توسعه معدن سونگون و تکمیل زنجیره تولید قاعدتاً مسائلی پیش خواهد ازجمله تخریب و راه‌سازی که با خاک‌برداری از معدن به وجود خواهد آمد ولی ما برای همه این‌ها برنامه داریم به‌طوری‌که که اگر الآن قسمتی از معدن بخواهد بهره‌برداری بشود طرح‌هایی وجود دارد تا بتوانیم با احیای قسمت‌های تخریب‌شده از آسیب‌پذیری آن قسمت جلوگیری کنیم.
با ایجاد کارخانه ذوب این وضعیت زیست‌محیطی هم پایدار خواهد ماند؟
اگر شما بخواهید تمیزترین و بهترین کار ممکن را هم انجام بدهید ولی اصول اولیه را رعایت نکنید نتیجه مطلوبی به دست نخواهد آمد. در زمینه احداث کارخانه ذوب نکته مهم این است که در زمینه طراحی اقدامات و الزامات اولیه را به نحو احسن انجام دهیم که در این حوزه ما حتی در بحث طراحی کارخانه استانداردها را فراتر از استاندارهای اروپایی رعایت کرده‌ایم. به‌عنوان‌مثال مهم‌ترین موضوعی که در بحث احداث کارخانه ذوب مطرح میشود موضوع آلاینده‌های زیست‌محیطی و تولید گاز دی‌اکسید کربن است. این گاز اگر مقدارش از یک حدی در هوا بیشتر شود باعث ایجاد آلودگی هنگام بهره برداری میشود. بخش‌نامه‌هایی که الآن در ایران وجود دارد قبلاً ۸۰۰ پی پی ام بود الان ۱۲۰۰ پی پی ام که خب فاصله زیادی با استانداردهای اروپایی که حدود ۳۰۰ پی پی ام هست دارد. استانداردی که اینجا دارد دیده میشود ۲۰۰ پی پی ام است. بنابراین ما مطمئن هستیم که این کارخانه با طراحی‌هایی که دارد از کارخانه ذوب وسط شهر هامبورگ هم بهتر خواهد شد. جای هیچ نگرانی نیست و ما برنامه داریم که ۳ ماه زودتر از کارخانه ذوب کارخانه اسید مجتمع به بهره‌برداری برسد.
از چه تکنولوژی برای احداث کارخانه ذوب استفاده می‌کنید؟
کشور چین بیشتر از ۳۰ تا ۴۰ درصد مس دنیا را تأمین میکند و خب طبیعی است که تبحر خاصی در استخراج مس و دسترسی به بهترین تکنولوژی‌ها داشته باشد. چینی‌ها با اقتباس از چند تکنولوژی و بهینه کردن آن به تکنولوژی خوبی دست پیدا کرده‌اند و الان در حال استفاده هستند. این روش به اسم (اس کا اس) که چینی‌ها آن را ابداع و توسعه داده‌اند هیچ گونه آلایندگی وجود ندارد و در مقیاس تولید‌های کوچک مثل ۱۰۰ هزار تن بسیار خوب جواب داده است.
تکمیل زنجیره تولید در مجتمع مس سونگون چه کمکی به اشتغال‌زایی در منطقه خواهد کرد؟
با توجه به اینکه در شرایط کنونی در جنگ بزرگ اقتصادی هستیم بحث اشتغال‌زایی و توسعه صنایع بزرگ یک راهکار مهم و جدی در این زمینه است. اگر بخواهید از عهده این جنگ اقتصادی بربیاییم تنها راه اشتغال و توسعه همین صنایع بزرگ مس، آلومینیوم و غیره است تا به اشتغال پایدار برسیم. درهرصورت من فکر میکنم که ما خیلی می‌توانیم عاقلانه و اقتصادی و در جهت حفظ نظام و منطقی این کار را انجام بدهیم چراکه تنها چیزی که پایداری نظام رو در خطر قرار می‌دهد بحث اشتغال است.
پیش‌بینی‌شده است که تا سال ۱۴۰۰ کارخانه ذوب راه‌اندازی میشود شما با توجه به وضع تحریم‌ها چقدر امیدوارید که این کارخانه راه‌اندازی شود؟
خوشبختانه در این قرارداد حدود یک‌چهارم قرارداد ما با طرف خارجی است و بقیه قرارداد داخلی محسوب میشود. ما حدود ۳۰۰ میلیون یورو هزینه کل طرح را برآورد کردیم که این تجهیزات قابل ساخت در ایران هستند و اصلاً پیچیدگی خاصی ندارند و تکنولوژی‌اش هم در ایران هست. این مسئله هم باعث گردش مالی خوب در استان و حتی کشور میشود و علاوه بر آن به پیشرفت فنّاوری کمک میکند. بنابراین ما اصلاً نگران نیستیم که این تحریم‌ها بتواند تأثیری روی ما بگذارد. ممکن است تحریم‌ها هم ازنظر زمان و موارد کوچک دیگر باعث ایجاد مشکلاتی در فرایند راه‌اندازی شود ولی ما امیدواریم که هرچه سریع‌تر این کارخانه به بهره‌برداری برسد و باعث تکمیل زنجیره تولید و اشتغال‌زایی در منطقه شویم.
صنعت و معدنلینک کوتاه :