سایه شوم فرونشست و تخریب بر بافت تاریخی ایران

به گزارش جهان صنعت نیوز:  باوجود وسعت بسیار بالای بافت تاریخی در شهرهای ایران اما بی توجهی به مساله فرونشست در این بافت، سایه شوم تخریب را بر برسر آن انداخته است. در همین راستا در سال های گذشته حتی گزارش هایی از نشست و شکاف در تخت جمشید و نقش رستم گزاررش شده است.

مسجد ملاحاجی و مسجد جامع دزفول هم در اثر فرو نشست با خطر تخبیر مواجه شده اند.خبرها حاکی از آن است که مسجد جامع دزفول ترک های عظیمی برداشته است و علت آن نه انجام نگرفتن مرمت، بلکه بروز فرونشست در زمین است.

پایین رفتن پی و پایه بناهای تاریخی به مرور باعث ریزش آنها می شود و با ادامه بی توجهی به مساله فرونشست، هر روز روند تخریب بافت های تاریخی شدت  بیشتری می گیرد.

باید توجه داشت که در بافت‌های تاریخی، بناها دارای اسکلت و مهندسی نیستند که تاب‌آوری آنها بالا باشد و به دلیل نشست‌های نامتقارن آسیب های جدی می‌بینند. درواقع فرونشست پیامدهای غیرقابل جبرانی روی بافت‌های تاریخی می‌گذارد و امکان مرمت را به کلی از بین می برد.

مساله فرونشست بافت تاریخی مشکل دیروز و امروز نیست بلکه مشکلی ریشه ای است که سالها به آن بی توجهی شده است.

نگاهی به تاریخچه کم شدن مخازن آب‌های زیرزمینی مشخص می کند از حدود سال ۱۳۵۵به مرور مساله فرونشست شکل گرفته است. تا قبل از آن منابع آبی کشور با توجه به جمعیت کم، نیاز پایین‌تر و کشاورزی کم وسعت‌تر متعادل بود و شرایط بحرانی نشده بود. با پایین آمدن سطح آب های زیرزمینی اما مشکل فرونشست ابعاد جدی تری پیدا کرد.

مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در خصوص زمان تشدید جدی مساله فرونشست در ایران گفت: «اواسط دهه هفتاد افت ناگهانی در میزان آب‌های زیرزمینی شروع شد و تا اکنون ادامه دارد. به عبارتی نقطه عطف فرونشست زمین را باید از سال ۱۳۷۵ در نظر بگیریم. از سال ۱۳۵۵ تاکنون ۱۴۰ میلیارد مترمکعب آب زیرزمینی از دست دادیم که عمده آن از سال ۱۳۷۵ به بعد بود.»

فارغ از زمان و علل ایجاد فرونشست در بافت تاریخی، به نظر می رسد برای عبور از این مشکل لازم است که دولت و مشخصا وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سرمایه ای را برای انجام تحقیق و پژوهش وارایه راهکار برای حل مشکل اختصاص دهند.

انجام پژوهش و مشخص شدن راهکار مقابله با مساله فرونشست بافت تاریخی، می تواند کمک شایانی به تمام شهرهای تاریخی در سراسر کشور باشد و لااقل برنامه ای مشخص برای عبور از بحران تخریب گسترده ارایه دهد.

پس از مشخص شدن نتایج تحقیق علمی و قابل اتکا در خصوص مساله فرونشست و نحوه صحیح مواجهه با آن، می توان مسیر حرکت برای حل مشکل را پی گرفت و امیدوار بود که بافت تاریخی کشور را با اقداماتی اصولی از نابودی نجات داد.

اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهخواندنی