درس‌هایی از اعتراضات چین
به گزارش جهان صنعت نیوز: فارغ از این دو دیدگاه کلی اما، مساله اصلی این است که چنین شرایطی برای شی‌جین‌پینگ و نظام حاکم بر چین یک شرایط هشدار دهنده محسوب می‌شود. اکنون شواهد نشان می‌دهد که همه‌گیری کرونا در چین خشم عمومی را برانگیخته و اعتراضات به سیاست کووید صفر نیز آغاز شده است. جرقه این اعتراضات در گوشه و کنار کشور قابل رویت است. از کارگران تا طبقه متوسط شهری و دانشجویان از جمله اقشاری هستند که به این اعتراضات پیوسته‌اند.
در شب ۲۸ نوامبر که دمای هوای پکن نیز به شدت سرد بود، صدها جوان چینی به طور کم سابقه‌ای در پایتخت تظاهرات اعتراضی برگزار کردند. آنها برای قربانیان قرنطیه شمع روشن کرده و خواستار پایان دادن به محدودیت های ناشی از کرونا و نیز سیاست کووید صفر شدند. از جمله اقدامات نمادین این جوانان برگزاری مراسم یادبود برای افرادی بود که در استان سین‌کیانگ و شهر اورومچی در یک مجمع ساختمانی دچار آتش‌سوزی شدند اما به دلیل قرنطینه نتوانستند به موقع از ساختمان خارج شوند.
شاهدان محلی می‌گویند آن شب در پکن، رسانه‌های اجتماعی در حالی خبر این اعتراض در حاشیه رودخانه لیانگما را منتشر می‌کردند که پلیس به مدت پنج ساعت با لباس شخصی در میان جمعیت آمده و در حال فیلمبرداری از معترضان بود.
در میان این تظاهرات، معترضان احساس کردند مردی که با موهای خاکستری و در کنار دیواری از افسران پلیس قرار دارد، یک مقام برجسته دولتی است. حدس آنها درست از آب درآمد چرا که این شخص رئیس پلیس پکن بود. ویدیویی که از این صحنه منتشر شده نشان می دهد که یکی از معترضان در حال مکالمه با چی‌یانجون رئیس پلیس پکن است. جوان معترض به این مقام ارشد انتظامی می‌گوید اگر صدای ما را شنیده‌اید بدانید که این اعتراض‌ها بیهوده نبوده است. رئیس پلیس پکن که بی حوصله به نظر می‌رسد می‌گوید: بسیار خوب؛ بیا برویم!
جوان به رئیس پلیس می‌گوید که «تو فومگوان ما هستی». این عنوان، به معنای «مقام پدر-مادر» و اغلب برای توصیف قضات محلی در دوران امپراتوری استفاده می‌شود. در واقع به آموزه‌های کنفوسیوس درباره وظایف فرزندی و سلسله مراتب و این ایده که دولت باید مانند یک والدین سخت‌گیر کنترل اجتماعی را اعمال کند، بازمی‌گردد. این لحظه چیزهای زیادی درباره حکومت شی‌جین‌پینگ می گوید.
رئیس‌جمهوری چین در حالی که دومین دهه ریاست‌جمهوری خود را آغاز می‌کنند که حکومتی استبدادی و در عین حال به شدت مدرن ایجاد کرده است. حکومتی با پشتوانه فناوری‌های نظارتی که به مخالفان جایی برای پنهان شدن نمی‌دهد. اما به شدت مفاهیم و مولفه‌های قدرت دولتی آن مردسالارانه و سنتی است.
بررسی رفتار رئیس پلیس پکن با جوانان معترض نشان می‌دهد که وی در حالی به آنها القاء می‌کنند که ماموران زیادی در این مکان وجود دارند، اما آنها دستی روی شما بلند نکرده و تنها از معترضان محافظت می‌کنند. سپس به صورت پنهانی تهدید کرده و می‌گوید: می‌توانی سالم به خانه برگردی؛ پس همین الان از اینجا برو.
در این شرایط یک مرد معترض فریاد می‌زند که رئیس پلیس صدای ما را شنیده است. رئیس پلیس نیز با حالتی نیمه خشمگین می‌گوید: فریاد نزن.
فردای این اتفاق بود که برخی از رسانه‌های و تحلیل‌گران چینی، پلیس پکن را به دلیل رفتار خویشتن‌دارانه‌اش ستایش کردند. با این حال یک مساله نیز واضح و مبرهن بود؛ اینکه پلیس بلافاصله ردیابی افراد حاضر در اعتراض را آغاز کرده است. در این رابطه بسیاری از جوانان به واسطه اقداماتی نظیر امضای بیانیه یا پست‌هایشان در فضای مجازی توسط افسران پلیس فراخوانده شده و مورد سوال و جواب قرار گرفتند. برخی کارشناسان می‌گویند علت این اعتراضات بیشتر به واسطه محدودیت‌های سختگیرانه سه سال گذشته برای مهار کرونا بوده و سبب شده معترضان در اقدامی کم سابقه با جسارت، احتیاط و در عین حال درک غریزی از میزان چرخش مقامات نسبت به خواسته‌هایشان دست تظاهرات بزنند.
در واقع آنچه که خبرنگار اکونومیست در روند تظاهرات آن شب در پکن مشاهده کرد این بود که عده‌ای از این افراد در مواجهه با وی بودن در یک فرآیند اعتراضی را کتمان کردند. همچنین افرادی که شعارهای ضد حکومتی می‌دادند نیز به سرعت با خواندن سرود ملی خاموش شدند. ماموران نیز به آرامی در میان جمعیت در حال فیلم برداری و استراق سمع بودند. نتیجه این شد که شعارهای ضد حکومتی به سرودهای ملی و ابراز عشق به چین تغییر وضعیت داد.
با تمامی این احوال، خشم عمومی نسبت به سیاست کووید صفر شی‌جین‌پینگ اهمیت دارد. زیرا حزب گزینه چندان مناسبی برای جایگزینی آن در اختیار ندارد. در واقع کارشناسان معتقدند که محدودیت‌های وضع شده برای مهار کرونا نمی‌توان به سرعت لغو شود، زیرا خطر تشدید همه‌گیری و هرج و مرج خواهد داشت.
این مساله برای حزب کمونیست چین یک معضل محسوب می‌شود. به ویژه میان برخی از معترضان مانند کارگران مهاجر که از خشونت احتمالی پلیس و نیروهای امنیتی ترس چندانی ندارند.
از سوی دیگر اما ارزیابی اعتراضات سیاسی شامل دانشجویان، مانند آنچه در پکن دیده می شود، دشوارتر است. جوان چینی که خواستار آزادی های بیشتر است، سرفصل های جهانی را به خود اختصاص داده است. اما مشخص نیست که آیا هیچ یک از حاضران امیدی به تغییر کشور خود دارند یا خیر؟ هر چند که صحبت آنها شنیده شده و این خودش نوعی پیروزی محسوب می‌شود، اما مشخص نیست در روزهای آینده بهای چنین اقدامی برای معترضان چه خواهد بود؟
اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهسیاسی
لینک کوتاه :