بازار برنج اسیر مافیا/افزایش قیمت ۲۰ درصدی در بازار برنج
به گزارش جهان صنعت نیوز: این در حالی است که خرید برنج ایرانی با قیمت بالای کیلویی ۱۰۰ هزار تومان برای اغلب اقشار جامعه امکانپذیر نیست، به طوری که حتی اخیرا طی اخباری این‌گونه مطرح شد که حتی مردم در شمال کشور که منبع اصلی تولید برنج است، توان خرید برنج ایرانی را ندارند. در این باره رئیس اتحادیه برنج‌فروشان بابل اعلام کرد: تا دو سال قبل کسی در شمال و استان مازندران برنج خارجی نمی‌خرید اما وضعیت به گونه‌ای است که اکنون ۳۰ تا ۴۰ درصد از خانوارهای بابلی مصرف‌کننده برنج خارجی شده‌اند. به گفته حسن تقی‌زاده، گرانی شدید قیمت برنج در یک سال اخیر مصرف این ماده غذایی حتی در استان مازندران و شهر بابل را دستخوش تغییر کرده است.
کارشناسان معتقدند با توجه به افزایش قیمت در سال‌های اخیر، برنج ایرانی از سفره طبقه متوسط به پایین تقریبا حذف شده است و حتی این اقشار قادر به خرید برنج ندا به عنوان ارزان‌ترین محصول برنج ایرانی نیستند و عموما مردم برخلاف میل خود به خرید برنج‌های خارجی روی آورده‌اند.
هر کیلو برنج خارجی ۶ هزار تومان گران شد
متمایل شدن مردم از سر بی‌پولی و اجبار به سمت خرید برنج‌های خارجی در حالی اتفاق افتاده است که در بازار برنج خارجی نیز شاهد اعمال سیاست‌هایی هستیم که افزایش قیمت را در این حوزه به دنبال داشته است. به تازگی مسیح کشاورز دبیر کمیسیون تامین‌کنندگان برنج کشور از توقف واردات برنج از هند تا متعادل‌سازی تراز تجاری با این کشور خبر داد و اعلام کرد که توقف واردات برنج از هند تا متعادل‌سازی تراز تجاری خللی در تامین نیاز بازار برنج ایجاد نمی‌کند.
توقف واردات برنج اما به طور حتم می‌تواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد و موجب کمبود و افزایش قیمت شود؛ همان‌طور که طی یکی دو روز گذشته و پس از انتشار این خبر نیز شاهد افزایش قیمت برنج خارجی از کیلویی ۳۱ هزار تومان به ۳۷ هزار تومان هستیم. بر اساس آنچه کارشناسان و فعالان بخش خصوصی اعلام می‌کنند، مسوولان فعلی وزارت جهاد کشاورزی با اینکه سررشته‌ای از مبانی اقتصاد آزاد ندارند و از سوی دیگر در کنترل بازار و کاهش قیمت‌ها با روش‌ها و ابتکارات خود نیز موفقیتی نداشته‌اند، همواره در تجارت و بازار دخالت می‌کنند و با اعمال ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های ناگهانی در ارتباط با واردات یا صادرات محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی، بستر ایجاد موج جدیدی از افزایش قیمت‌ها را فراهم می‌کنند. در ارتباط با واردات برنج نیز اگرچه بخش خصوصی به خوبی از میزان نیاز داخل به این کالا اطلاع دارد و می‌تواند بازار را به موقع تنظیم کند اما مدام با دخالت‌هایی از جانب دستگاه‌های دولتی روبه‌رو می‌شود که در نهایت به ضرر مردم تمام می‌شود.
جلوی اقدامات غیرحرفه‌ای گرفته شود
در این باره برخی از منابع آگاه اعلام می‌کنند بازار برنج به دنبال سوءمدیریت دولت به خصوص وزارت جهاد کشاورزی، در اختیار شبکه‌های مافیایی قرار گرفته به طوری که هر طور دلشان می‌خواهد بازار را به نفع خود مدیریت می‌کنند و در نهایت تعادل بازار را به هم می‌زنند. بر این اساس طی ماه‌های اخیر میزان زیادی برنج به کشور وارد شده و حالا با زد و بندهایی که با برخی متولیان امر صورت گرفته، واردات برنج متوقف شده است.
در حالی که همین موضوع باعث شده افزایش قیمت ۲۰ درصدی در این حوزه اتفاق بیفتد. این در حالی است که به گفته کارشناسان، باید جلوی این اقدامات غیرحرفه‌ای گرفته شود. در غیراین صورت، بازار برنج روزهای پرتلاطم‌تری را تجربه خواهد کرد و به دنبال آن به طور حتم مردم نیز برای خرید این نیاز روزانه خود با مشکلات بیشتری مواجه خواهند شد. البته پیش از این نیز بارها اخباری مطرح شده مبنی بر اینکه گرانی برنج، مصرف نان را افزایش داده به طوری که برخی از اقشار سطح جامعه که توان خرید برنج ایرانی را نیز ندارند، به سمت خرید نان برای ارتزاق روزانه خود متمایل شده‌اند.
بر اساس آنچه مردم می‌گویند، دخلشان با خرجشان جور نیست و در این شرایط اقتصادی توان خرید برنج با قیمت ۱۱۰ هزار تومان را ندارند و این مساله موجب شده که برنج اصیل ایرانی با برنج‌های خارجی جایگزین شود اما متاسفانه قیمت برنج خارجی هم بیش از آن چیزی که تصور می‌شد قد کشیده است. با این حال برخی مسوولان مدعی ارزانی هستند و معتقدند توانسته‌اند قیمت‌ها را از مبادی تولید مدیریت کنند اما آن چیزی که مردم از سطح بازار لمس می‌کنند، چیزی جز گرانی و افزایش قیمت برنج نیست؛ داستانی که متاسفانه تمامی هم ندارد.
در واقع می‌توان گفت افزایش بی‌رویه قیمت برنج باز همان داستان تکراری ضعف دستگاه‌های نظارتی را به میان می‌آورد و به نظر می‌رسد یکی از ابزارها برای کنترل این اسب سرکش گرانی کنترل بازار، تشدید نظارت از سوی دستگاه‌های نظارتی و برخورد قاطع با محتکران و سودجویان است.
افزایش تولید، گرانی را متوقف نمی‌کند
گفتنی است «شایگان ادیبی» مجری طرح برنج وزارت کشاورزی، میزان تولید برنج در سال جاری را فراتر از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن عنوان کرده و گفته است: این حجم تولید نسبت به میانگین سال‌های تولید نرمال حدود ۲۰ درصد افزایش تولید دارد و نسبت به سال گذشته که میزان تولید کمتر از نرمال بوده، حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است.
افزایش تولید برنج به عنوان محصول استراتژیک کشاورزی اگرچه خبر خوشایندی است اما از آنجایی که در کشور ما به دلیل حضور مافیا و مدیریت ضعیف متولیان امر، افزایش تولید منجر به کاهش قیمت نخواهد شد و همین‌طور اینکه کاهش قدرت خرید مردم به طور کلی اجازه خرید برنج ایرانی را به مصرف‌کنندگان نمی‌دهد، چندان تاثیری بر کاهش قیمت‌ها و مدیریت بازار ندارد.
ناگفته نماند مسیح کشاورز دبیر کمیسیون تامین‌کنندگان برنج کشور اعلام کرده توقف واردات از هند تنها مختص برنج نیست و دیگر محصولات کشاورزی مانند چای را نیز شامل می‌شود. کشاورز همچنین میزان واردات برنج خارجی از ابتدای سال تاکنون توسط بخش دولتی را بیش از ۲۲۳ هزار تن و توسط بخش خصوصی را ۹۲۱ هزار تن اعلام کرد.
وی یادآور شد: هر چند ذخایر برنج خارجی پاسخگوی نیاز بازار کشور است، اما برای اینکه در ماه‌های پایانی سال همراه افزایش تقاضا برای مصرف برنج، دچار خلاء در بازار این کالا نشویم، واردات ۴۰۰ هزار تن برنج خارجی از منابع دیگر پیش‌بینی شده است. وی تصریح کرد: ما با کمیسیون کشاورزی مجلس و وزیر جهادکشاورزی جلسه داشته‌ایم و از آنها خواسته‌ایم که اقدامات لازم برای مثبت شدن سریع‌تر تراز تجاری صورت گیرد تا در آینده و در صورت لزوم، امکان واردات برنج از هند فراهم باشد.
برنج‌های تولیدی روی دست کشاورزان
کاهش قدرت خرید مردم در مقابل تورم افسارگسیخته در کشور در حالی منجر به کاهش خرید برنج ایرانی شده است که دولت نیز برای کمک به برنجکاران هیچ برنامه‌ای ندارد. به گزارش جهان‌صنعت‌نیوز، معاون اقتصادی رئیس‌جمهور ششم آذر ماه از وجود ۵۰۰ هزار تن برنج در انبارهای مازندران خبر داد و اعلام کرد که دولت باید برای خرید یا عرضه آن در بازار برنامه‌ریزی کند. از سوی دیگر نماینده آمل در مجلس نیز خطاب به دولتمردان و وزیر کشاورزی گفت: در تیرماه سال جاری برنجکاران محصول خود را برداشت کردند اما پس از گذشت حدود ۵ ماه از آن تاریخ حدود ۸۰ درصد از محصول برنجکاران در کارخانه‌های شالیکوبی باقی مانده است.
بر اساس آنچه برخی از نمایندگان مجلس اعلام می‌کنند، برنج‌های تولیدی در حالی روی دست کشاورزان باقی مانده است که شواهد نشان می‌دهد در دانشگاه‌ها و مراکز دولتی برنج خارجی پخت می‌شود و دولت برای حمایت از کشاورزان و خرید به موقع محصولات آنها کاری انجام نداده است. این موضوع در ارتباط با دیگر محصولات کشاورزی نیز صدق می‌کند و شاهد مازاد تولید روی دست کشاورزان هستیم. اما مشکل اصلی در این حوزه آن است که مسوولان کشاورزی در دولت سیزدهم نیز هیچ برنامه‌ای برای الگوی کشت و ساماندهی به بازار محصولات کشاورزی ندارند و تنها زمانی که متوجه کمبود یا گرانی بیش از حد برخی محصولات در بازار می‌شوند، به پیش پا افتاده‌ترین راهکار یعنی ممنوعیت صادرات محصولات کشاورزی دست می‌زنند.
رویکرد مسوولان کشور در ارتباط با محصولات تولیدی کشور از جمله برنج، انتقاد نمایندگان مجلس را به دنبال داشته است. به گفته آنها، رهبری همواره در خصوص حمایت از محصولات داخلی بیاناتی داشتند اما مگر برنج ایرانی محصول داخلی نیست که دولتمردان توجهی به آن نشان نمی‌دهند؟
بر اساس آنچه معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری اعلام کرده است، در حال حاضر ۵۰۰ هزار تن برنج در انبارهای مازندران باقی مانده و دولت باید برای خرید یا عرضه آن در بازار برنامه‌ریزی کند. محسن رضایی، تعهد ارزی را از جمله مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان مازندران بیان کرد و گفت: حل این مشکل می‌تواند درآمدهای ارزی کشور را بالا ببرد و درآمد مردم را رشد دهد. وی کمبود سرمایه در گردش تولیدکنندگان را از دیگر مسائل بیان کرد و با اشاره به بازدید از بندر امیرآباد آن را جزو بنادر کم‌نیرو یاد کرد و خواستار افزایش ظرفیت آن به ۱۰ میلیون تن شد و گفت: طرح توسعه ظرفیت بندر باید تهیه شود. معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری همچنین با عنوان اینکه بخشی از مرکبات روی درخت مانده است، گفت: باید راهکاری اتخاذ شود تا مرکبات به بازارهای داخلی و صادراتی ورود پیدا کنند.
مگر برنج ایرانی محصول داخلی نیست؟
از طرفی نماینده مردم آمل در مجلس نیز گفت: در تیر سال جاری برنجکاران محصول خود را برداشت کردند اما پس از گذشت حدود ۵ ماه از آن تاریخ حدود ۸۰ درصد از محصول برنجکاران در کارخانه‌های شالیکوبی باقی مانده است ولی در دانشگاه‌ها و مراکز دولتی برنج خارجی پخت می‌شود. مقام معظم رهبری در خصوص حمایت از محصولات داخلی بیاناتی داشتند مگر برنج ایرانی محصول داخلی نیست؟
رضا حاجی‌پور در نطق میان دستور خود در نشست علنی روز یکشنبه ششم آذر در مجلس بیان کرد: چرا باید کشاورزان ما این‌گونه مورد بی‌مهری و بی‌احترامی قرار بگیرند. ۵ ماه از برداشت برنج و کشت مرحله اول و دوم گذشته است. امروز مرکبات و سردرختی‌ها باقی مانده‌اند و کسی نیست که این محصولات را خریداری کند. کیوی‌کاران نمی‌دانند چه کاری باید انجام دهند و چگونه باید محصولات را به فروش برسانند.
نماینده مردم آمل در مجلس اضافه کرد: با وجود منویات مقام معظم رهبری در راستای حمایت از تولیدات داخلی، اکنون ۸۰ درصد برنج کشاورزان در کارخانه‌های شالیکوبی باقی مانده و این مشکل به دست رئیس‌جمهوری حل می‌شود، باید دولتمردان و وزرا به مسوولان دستور دهند تا از کارخانه‌های شالیکوبی خرید کنند به جای اینکه برنج‌های خارجی در مراکز دولتی توزیع شود. کی قصد دارید تصمیم بگیرید؟ اکنون مجددا فصل کشاورزی آغاز شده است.
رفع ممنوعیت صادرات برنج مازندران
استاندار مازندران به مشکلات کشاورزان در فصل برداشت شالی اشاره کرد و یادآور شد: برنجکاران مازندرانی امسال مشکلات زیادی را متحمل شدند. در فصل برداشت برنج شاهد واردات این محصول مهم و استراتژی در تامین مواد غذایی بودیم که در این زمینه گلایه‌مند هستیم، چراکه تولیدکنندگان برنج در فروش این محصول با مشکل مواجه شدند.
سید محمود حسینی‌پور خاطرنشان کرد: دولت برای جبران این وضعیت موافقت کرده است که در مرحله نخست از طریق فروشگاه اتکا تا سقف ۵۰ هزار تن برنج خریداری شود. وی همچنین از رفع ممنوعیت صادراتی برنج مازندران با توجه به بازار کشورهای هدف، خبر داد و گفت: با اجرایی شدن رفع ممنوعیت صادرات برنج در مازندران به نوعی برخی از مشکلات برطرف شد.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :
