دریافت مالیات از خانه‌های لوکس چه کمکی به بازار مسکن می‌کند؟

به گزارش جهان صنعت نیوز:  آمارهای بانک مرکزی و مرکز آمار نشان می دهد که قیمت مسکن در ماههای آینده با توجه به رشد نرخ ارز و قیمت تمام شده ساخت باز هم دستخوش تغییر خواهد شد. این تغییرات قیمتی که همواره نوک پیکان آن به سمت بالا است نشان می دهد که برخی از واحدهای مسکونی ساخته شده برای در امان بودن و داشتن حاشیه سود بیشتر به احتمال زیاد خالی از سکنه باقی خواهند ماند.

جزئیات دریافت مبالغ ریز مالیات اخذ شده از سوی سازمان امور مالیاتی اگر چه نشان می دهد این مبالغ چندان نمی تواند به عرضه این واحدهای مسکونی به بازار مسکن کمک کند اما به گفته کارشناسان این اهرم مالیاتی تا حدودی می تواند به افزایش عرضه واحدهای مسکونی کمک کند.

مرکز آمار ایران در گزارش دو روز پیش خود اعلام کرد در آبان امسال تورم نقطه‌ای آپارتمان در تهران به ۵۰ درصد و متوسط قیمت وزنی آپارتمان در این ماه به عدد ۴۷ میلیون و ۹۳۸ هزار و ۸۰۰ تومان رسیده است که این آمار نشان می دهد که مسکن در دو ماه گذشته باز هم افزایش قیمت داشته است.

این رشد قیمت مسکن اگر چه در نهایت به ضرر مستاجران تمام خواهد شد و نرخ اجاره بها را بیش از پیش افزایش خواهد داد اما برخی اقدامات می تواند تا حدودی از رشد شتابان قیمت ها خودداری کند. یکی از این اهرم ها دریافت مالیات از خانه های خالی از سکنه خواهد بود که آمارهای سازمان امور مالیاتی در ۸ ماه نخست چندان چنگی به دل نمی زند.

البته مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت امور اقتصادی و دارایی پیشتر در خصوص اینکه دود اجرای ناقص طرح مالیات بر خانه‌های خالی در چشم مستاجران می رود گفته بود: سامانه مالیات بر خانه‌های خالی با هدف ارزش گذاری و محاسبه مالیات واحدهای مسکونی خالی موضوع ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، طراحی، توسعه و از دی‌ماه سال ۱۴۰۰ به عنوان بخشی از درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان راه‌اندازی شده است که مودیان مالیاتی می‌توانند با مراجعه به قسمت «واحدهای مسکونی خالی از سکنه» این سامانه، علاوه بر مشاهده لیست املاک مشمول خود، نسبت به محاسبات مربوط، واکنش لازم را ثبت نموده و در صورت نیاز نسبت به صدور قبض و پرداخت آنلاین آن اقدام کنند.

بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی، لیستی حاوی تعداد ۵۱۵ هزار و ۵۰۰ خانه خالی از وزارت راه و شهرسازی به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال شده که برای مالکان این خانه‌ها پیامک اطلاع رسانی ارسال شده و هم اکنون در مرحله مطالبه و وصول مالیات است.

درباره رقم پایین درآمدهای مالیاتی مربوط به خانه‌های خالی در شش ماه نخست امسال پیش از این از سوی سازمان امور مالیاتی اعلام شده بود که بر اساس اطلاعاتی که به سازمان امور مالیاتی از خانه‌های خالی واصل شد برای مالکان پیامک مربوط به خانه خالی ارسال شده است که در این بین برخی مؤدیان معترض بودند که مهلت برای اعتراض آنها در نظر گرفته شد و به سامانه اسکان و املاک وزارت راه و شهرسازی هدایت شدند تا اطلاعات خود را ثبت یا ویرایش کنند. لازم به ذکر است که سال گذشته بانک اطلاعاتی مناسبی در اختیار سازمان امور مالیاتی نبود و مالیات سال گذشته خانه‌های خالی در ۱۴۰۱ وصول می‌شود.

سازمان امور مالیاتی امسال با همکاری شهرداری‌ها، وزارت راه و شهرسازی و سازمان ثبت املاک، در حال تکمیل بانک اطلاعاتی مربوط به خانه‌های خالی است و بنابراین اکنون سازمان امور مالیاتی در حال محاسبه مالیات خانه‌های گران‌ قیمت برای سال ۱۴۰۱ است و بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی تا یک تا ۲ ماه آینده این مالیات‌ها مشخص و برگه تشخیص صادر می‌شود.

بر اساس اعلام سازمان مالیاتی، این اطلاعات یک‌ بار دی‌ ماه به سال گذشته دست سازمان رسید که بر اساس آن مالیات خانه‌های خالی محاسبه شد، اما در تیرماه وزارت راه و شهرسازی یک‌ بار دیگر اطلاعات جدیدی را به سازمان امور مالیاتی داد که با اطلاعات اولیه تفاوت‌هایی داشت؛ بنابراین این سازمان این اطلاعات را مبنای محاسبه مالیات خانه‌های خالی در سال گذشته قرار داده است.

بنابراین طبیعی است که سازمان امور مالیاتی در سال ۱۴۰۰ عملاً از خانه‌های خالی، مالیاتی دریافت نکرده باشد؛ چراکه پایان سال گذشته تکلیف خانه‌های خالی روشن شد، یعنی مشخص شد که کدام یک از خانه‌ها خالی هستند، اما سازمان امور مالیاتی امسال به دنبال وصول مالیات این خانه‌ها است و تاکنون نیز مبالغی وصول شده که البته تا سقف مالیات‌ های پیش‌ بینی شده، فاصله وجود دارد که سازمان در حال تکمیل کار است.

آمار هشت ماهه سازمان امور مالیاتی نشان می‌دهد که میزان مالیات دریافتی از این خانه‌ها به یک میلیارد و ۴۳۸ میلیون تومان رسیده است.

آمارهای وزارت امور اقتصاد و دارایی در مورد مالیات وصول شده از منابع مختلف نشان می دهد که میزان مالیات دریافتی از مالکان خانه‌های خالی در ۸ ماه امسال نسبت به هفت ماه سال جاری افزایش چندانی نداشته اما نسبت به شش ماه نخست سال ۱۴۰۱ حدود سه برابر شده است.

اگر واحد مسکونی در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر بیش از ۱۲۰ روز خالی از سکنه باشد، مشمول مالیات می‌شود و به ازای هر ماه بیش از زمان مذکور، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب سال اول معادل شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم معادل ۱۲ برابر مالیات متعلقه و سال سوم به بعد معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه خواهد شد.

اگر چه شناسایی خانه‌های خالی بر عهده وزارت راه و شهرسازی است و از طریق سامانه املاک و اسکان به اجرا گذاشته شده است اما سالها طول کشید تا این وزارتخانه موفق به راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان شود. در این سامانه این وزارتخانه نسبت به ثبت اطلاعات سکونتی افراد اقدام می کند و کسانی که در مهلت تعیین شده نتوانستند این اطلاعات را ثبت کنند، واحد مسکونی آن‌ها به عنوان خاله خالی از سکنه به سازمان امور مالیاتی از سوی وزارت راه و شهرسازی معرفی می شود.

البته قابل ذکر است که اخذ مالیات از خانه های لاکچری باعث شده تا برخی از مالکان واحدهای مسکونی لاکچری با فروش این واحدها از دادن مالیات به نوعی فرار کنند و در عوض با خرید ملک در خارج از کشور به خصوص ترکیه دارایی خود را به نوعی حفظ کنند.

پیشتر داوود منظور، رییس سازمان امور مالیاتی گفته بود که تاکنون ۵۲۰ هزار رکورد خانه خالی توسط وزارت راه و شهرسازی ثبت شد که از این میزان ۲۱۶ اعتراض صورت گرفت که تمامی آن وارد بوده است.

بر همین اساس، درآمد حاصل از مالیات بر واحدهای مسکونی خالی از سکنه در شش ماه نخست سال جاری، ۴۸۵ میلیون تومان بود که در هفت ماه سال جاری به یک میلیارد و ۴۰۲ میلیون تومان رسید.

آمار ۸ ماهه نیز نشان می‌دهد که میزان مالیات دریافتی از این واحدهای مسکونی به یک میلیارد و ۴۳۸ میلیون تومان رسیده است.

علت اینکه مبلغ مالیات دریافتی از خانه‌های خالی در سال ۱۴۰۰ برابر صفر بوده، این است که سازمان امور مالیاتی بر اساس اطلاعات وزارت راه و شهرسازی و سامانه اسکان و املاک، خانه‌های خالی را شناسایی و مالیات آن‌ها را محاسبه می‌کند.

اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که اخذ مالیات بر خانه های خالی از سکنه چندان رقم های بالایی را برای دولت در پی نداشته و برخی از مالکان مثل بانک ها نیز تمایلی به دادن مالیات ندارند گفت: اخذ مالیات بر خانه های خالی از سکنه قانون است و باید به درستی در کشور اجرا شود حتی اگر منابع درآمدی آن کم و یا زیاد باشد چرا که این قانون برای درآمدافزایی نیست بلکه برای ساماندهی بازار مسکن است.

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در خصوص اینکه برخی از مالکان واحدهای لاکچری اقدام به فروش خانه های خود می کنند و مستاجر می شوند در عوض در خارج از کشور ملک می خرند؟ تاکید کرد: به هر حال بر اساس قانون اخذ مالیات از خانه های خالی دولت و سازمان امور مالیاتی به دنبال این است که مالکان خانه های خالی، خانه های خود را تعیین تکلیف کنند یعنی یا مالیات آن را پرداخت کنند و یا این خانه ها را به فروش رسانده و یا اجاره دهند. به هر حال باید تکلیف واحدهای مسکونی را روشن کنند.

عضو کمیسیون عمران مجلس در پاسخ به این پرسش که مطمئنا بانک ها چندان دل خوشی از این قانون ندارند چرا که بیشتر این واحدهای مسکونی به بانک ها تعلق دارد بیان کرد: در حال حاضر تعداد خانه های خالی از سکنه افراد حقیقی زیاد نیست، اما تعداد خانه های خالی افراد حقوقی نظیر بانکها زیاد است. به هر حال باید منتظر ماند و دید که این قانون می تواند این واحدهای مسکونی را چه برای افراد حقیقی و چه افراد حقوقی را وارد بازار مسکن کند.

به نظر می رسد این قانون تا حدودی بتواند به بازار مسکن کمک کند به شرط اینکه بانک ها نیز به این قانون تن دهند. البته این برنامه تا حدودی می تواند به بازار مسکن و تعادل عرضه و تقاضا کمک کند اما باید دولت با کمک به بخش خصوصی میزان تولید و عرضه مسکن را افزایش دهد.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانمسکن