سراب توسعه فولاد

جهان صنعت نیوز| بر مبنای سند راهبردی وزارت صنعت، معدن و تجارت و چشم‌انداز صنعت فولاد در افق ۱۴۰۴، ایران باید به کسب جایگاه هفتم دنیا با تولید سالانه ۵۵ میلیون تن فولاد خام دست یابد. رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران معتقد است توسعه جامانده در طرح ۱۴۰۴ فولاد نمی‌تواند در این زمان باقی مانده اتفاق بیفتد.

سعید صمدی در خصوص علل اجرا نشدن این طرح ملی و استراتژی گفت: در ابتدای تدوین این طرح یکسری اما‌و‌اگرهایی از سوی موافقان و مخالفان این طرح به وجود آمد‌‌ چراکه از همان ابتدا همه بر تاثیر سیاست‌های داخلی در اجرای چنین طرحی تردید داشتند‌. رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران گفت: صنعت فولاد جزو صنایعی به‌شمار می‌رود که چشم‌انداز خوبی را می‌توان برای آن تصور کرد، اما اکنون به دلیل اینکه توجهی به زیرساخت‌ها نشده منابع ملی هرز رفته است.

به گفته صمدی، اجرای سندهای چشم‌انداز و طرح‌های صنعت فولاد کشور مشکلاتی از قبیل کمبود نقدینگی، عدم استقبال و مشارکت بخش خصوصی، مشکل در نقل‌و‌انتقالات پولی، افزایش قیمت ارز و اجرای هدفمندی یارانه‌ها را به همراه داشت که قبل از هر چیزی باید در این خصوص تدابیری اندیشیده می‌شد چراکه به تبع این مشکلات، محدودیت‌های بسیار زیاد مالی، کمبود نقدینگی، وقفه در تصمیم‌گیری و به خصوص وجود نداشتن زیربناها و زیرساخت‌های مناسب از قبیل حمل‌و‌نقل جاده‌ای و ریلی و دریایی و حامل‌های انرژی سرعت اجرای پروژه‌های زنجیره فولاد را به شدت کاهش داده است.

طرح‌های هفت‌گانه فولاد

به اعتقاد صمدی‌، باید در صنایع بالادستی و پایین‌دستی زیرساخت‌ها به شکل درستی برنامه‌ریزی شود. متاسفانه در سال‌های گذشته طرح‌های هفت‌گانه فولاد در نقاط مختلف زده شده است بدون اینکه برنامه مدونی برای آن در نظر گرفته شود.

وی ادامه داد: موضوع زیرساخت‌ها به عنوان یکی از ضرورت‌های توسعه در بخش معدن و صنایع معدنی است. وی گفت: در نظر گرفتن منابع آبی، حمل مواد اولیه از کارخانه‌ها، ارسال محصولات و… از جمله مواردی است که در توسعه فولاد امر مهمی به شمار می‌رود و رشد متوازن و پایداری فولاد موثر است.

رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران ادامه داد: بر این اساس احداث و توسعه زیرساخت‌های لازم برای رسیدن به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در چشم‌انداز سال ۱۴۰۴، نیاز به مطالعه، صرف زمان و هزینه‌های سرمایه‌گذاری بالایی دارد. این در حالی است که توجه به نگاه حاکمیتی دولت و نبود تعامل مناسب بین دولت و بخش خصوصی چالش‌هایی را در زیرساخت‌های زنجیره ارزش سنگ‌آهن تا فولاد ایجاد کرده است. حاکمیت باید با فراهم آوردن بسترهای لازم جهت فعالیت بخش خصوصی، نگرشی اقتصادی به این بخش داشته باشد.

صمدی یادآور شد: با نگاهی به واگذاری‌های دولت به بخش خصوصی مشخص می‌شود که اکثر پروژه‌های چالش‌برانگیز و غیراقتصادی به بخش خصوصی واگذار شده است. این بخش نیز به خاطر گسترش فعالیت‌های خود ناچار به پذیرش آن بوده است، غافل از اینکه در آینده با چالش‌های بزرگی مواجه خواهد شد.

چشم‌انداز تار ۵۵ میلیون تن

رییس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران با یادآوری این موضوع که با توجه به هدف‌گذاری انجام شده میزان تولید فولاد از ۱/۱۶ میلیون تن فعلی به ۵۵ میلیون تن خواهد رسید گفت: این امر مستلزم افزایش ظرفیت تولید کنسانتره به ۸۳ میلیون تن، تولید گندله به ۷۹ میلیون تن، تولید آهن اسفنجی به ۵۴ میلیون تن و شمش به ۵۵ میلیون تن خواهد بود.

 به گفته صمدی بدلیل کاهش ذخایر سنگ‌آهن انجام اکتشافات جدید در پهنه‌های معدنی جهت تامین نیاز ظرفیت تولید زنجیره صنعت فولاد ضروری است و با انتقاد از اینکه امروز دولت با ممنوعیت صادرات سنگ‌آهن که یکی از نیازهای توسعه فولاد است، گفت: امروز این حربه قانونی شاید در ظاهر به نفع برخی منافع باشد اما باید در نظر گرفت که همین بن‌بست صادراتی می‌تواند رانت جدیدی را برای فولاد‌سازی‌ها به وجود آورد. این نشان می‌دهد که تصمیمات غیر‌کارشناسی نه تنها توسعه‌ای را در پی نخواهد داشت بلکه اثرات مخربی را بر بخش‌های مختلف می‌گذارد.

مسدود کردن راه های توسعه 

صمدی ادامه داد: تامین زیر‌ساخت‌ها از الزاماتی است که به جای وضع قانون‌های بی‌منطق و مسدود کردن راه‌های توسعه می‌توانست جریان را به محقق شدن طرح تغییر دهد.

وی در ادامه به مسیر حرکت که می‌تواند چشم‌انداز تولیدات فولادی را دگرگون کند اشاره کرد و گفت: توسعه مسیرهای ریلی، تامین برق و گاز صنایع و اکتشافات معادن جدید لازمه رسیدن به شرایط ایده‌آل و ظرفیت‌های اسمی مناسب است.

 صمدی یادآور شد: با توجه به شکاف وضعیت فعلی و ایده‌آل تولید فولاد نیاز به ظرفیت‌سازی‌های جدید است، همچنین این ظرفیت‌سازی برای تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت فولاد نیز باید صورت گیرد. ایجاد کارخانجات تولیدی جدید مستلزم ایجاد زیر‌ساخت‌های لازم همچون احداث نیروگاه، خط انتقال و پست برق، انشعابات گاز، توسعه بنادر، راه، راه‌آهن، تامین آب و تجهیز معادن است.

اخبار برگزیدهپیشنهاد ویژهصنعت و معدنگفت‌وگو