معمای نرخ سود

به گزارش جهان صنعت نیوز: نرخ بهره یکی از مهم ترین ابزارهایی است که به سیاست گذاران در تحقق اهداف اقتصادیشان کمک می کند. در شرایطی که آثار تورمی در یک اقتصاد بروز می کنند مقامات پولی دست به کار می شوند با تغییر نرخ بهره تلاش می کنند آهنگ رشد قیمتها را کند کنند. افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو طی چند وقت اخیر از جمله تلاش ها برای مقابله با آثار تورمی ناشی از دوران پساکرونا محسوب می شود. این موضوع اما تنها مختص به کشورهای بزرگ جهان نیست و همه کشورهایی که از تورم بالا در اقتصاد رنج می برند می توانند با تغییر نرخ بهره تغییراتی اساسی در جهت گیری تورم ایجاد کنند.

موضوع نرخ سود در ایران نیز سالهاست که مورد بحث و مناقشه بوده است، به ویژه آنکه ایران از جمله کشورهای پرتورم در دنیا محسوب می شود و در رتبه های نخست رده بندی جهانی از نظر شاخص تورمی جای گرفته است. همین مساله موجب شده که اقتصاددانان پولی اهمیت تغییر نرخ بهره را به بانک مرکزی گوشزد و خواستار کشف فرمول جدید نرخ سود در اقتصاد باشند. از نگاه آنان، تورم آنقدر بالا رفته که سپرده گذاران بانکی را متحمل زیان بالای ۲۰ درصدی از محل پول سپرده شده در بانک می کند. از نگاه کارشناسان، بالا بردن جذابیت سرمایه گذاری در بانک به معنای کاهش انگیزه مصرف، کاهش میل جامعه به هدایت پول به بازارهای موازی و پایین نگه داشتن تورم است.

هرچند سالهاست که اقتصاد ایران در برابر تغییر نرخ سود مقاومت کرده، اما در روزهای اخیر گمانه زنی هایی در خصوص تغییر نرخ بهره صورت گرفته است. در ابتدا عنوان شد که بانک مرکزی برای افزایش نرخ سود سپرده از ۱۸ درصد به ۲۱ درصد برنامه ریزی کرده است. اما علی صالح آبادی این موضوع را رد و اعلام کرد «فعلا هیچ نرخ مشخص جدیدی برای سود سپرده تعیین نشده است؛ بر این اساس فعلا نمی‌توان گمانه‌زنی‌ها مبنی بر افزایش ۵ درصدی سود بانکی را تایید کرد. در خصوص افزایش سود سپرده و تسهیلات بایستی در شورای پول و اعتبار تصمیم گیری شود و اعداد مطرح شده در رسانه‌ها صرفا در حد شایعه است».

آنطور که از شنیده ها نیز برمی آید، شورای پول و اعتبار امروز موافقت خود را با افزایش نرخ سود اعلام کرده و از احتمال تصمیم گیری در این خصوص در روزهای آتی خبر داده است. چراغ سبز شورای پول و اعتبار به این معنی است که اقتصاد ایران در آستانه یک تحول اساسی قرار دارد، موضوعی که از نگاه برخی می تواند زمینه ساز کند شدن آهنگ تورمی و کاهش گردش نقدینگی در حامعه باشد. اما فعالان بازار سرمایه چندان نسبت به این موضوع خوش بین نیستند. این افراد پیش از این نیز در برابر این موضوع مقاومت و افزایش اندک نرخ بهره بین بانکی را نیز تهدیدی جدی برای وضعیت بورس عنوان می کردند.

بررسیها نشان می دهد که امروز بازار سرمایه در واکنش به اخبار نرخ بهره قرمزپوش شده و نگرانی ها نسبت به ریزش شاخص کل را بیشتر کرده است. فعالان این بازار معتقدند که افزایش نرخ سود در اقتصادی که هم درگیر رکود است و هم تورم بالا می تواند باعث تعمیق بیشتر رکود و آسیب به بدنه تولید کشور شود که این موضوع می تواند آتش تورم را در آینده شعله ورتر هم بکند. در هر صورت باید دید که دستور کار شورای پول و اعتبار برای تغییر نرخ سود چه خواهد بود و از سازوکاری برای این موضوع استفاده خواهد شد.