چرا بورس در دیدگاه عموم منفی است؟

جهان صنعت نیوز|  _علی پروین _مدیر تحلیل کارگزاری پارس ایده بنیان_ایده بورس اوراق بهادار در تهران در سال ۱۳۱۵ شکل گرفت اما به دلیل جنگ جهانی دوم پروسه راه اندازی این مهم به تاخیر افتاد. در همین حال، با گذشت زمان در سال ۱۳۴۰ به طور مجدد مطالعات ابتدایی شروع شد و در سال ۱۳۴۵ لایحه قانون بورس اوراق بهادر به تصویب مجلس ملی رسید. بنابراین، با تایید مجلس از سال ۱۳۴۶ بورس اوراق بهادارراه اندازی شد و اکنون از آن تاریخ حدود ۴۲ سال می گذرد اما همچنان در بعد فرهنگ سازی مشاهده می شود که بازار بورس کشور در این زمینه با کم کاری هایی مواجه است.

بر این اساس، بررسی بیشتر نشان می دهد که این اتفاق ریشه از دو موضوع کلان در کشور دارد. اولین موضوع دیدگاه عموم به قمار بودن بورس است که در دوران دولت های نهم و دهم به حداکثر میزان خود رسید. برای بخش اعظم جامعه که دیدگاه سنتی دارند و شغل کارمندی یکی از امتیازات محسوب می شود، درآمد زایی به عنوان معامله گری و سرمایه گذاری  در صنایع، شغل به حساب نمی آید. در بعد دوم که مرتبط با درون بازار سرمایه است مشاهده می شود که دست اندازهای زیادی پیش پای معامله گران وجود دارد.

به هر روی اکثر شرکت های حاضر در بورس کشور دولتی و خصولتی هستند و اهرم دولت نیز در این بازار بسیار قوی عمل می کند. از طرفی، اکثریت شرکت ها سن بالایی داشته و بدلیل تحریم ها تکنولوژی جدید با ارزش افزوده جدید در صنایع دیده نمی شود. بنابراین، در بازار سرمایه کمتر شرکتی را می توان پیدا کرد که با تکنولوژی روز و روش های نوین که ارزش افزوده بالایی دارند، فعالیت کنند و به دلیل اینکه پول در بازار سرمایه فقط در قیمت مشاهده می شود و به سختی نیز جذب شرکت ها میگردد، بر این اساس، تمایل به حضور در بازار سرمایه نسبت یه سایر بازار های مالی  کمتر خواهد بود.

نیمی از شرکت ها با مشکلات مالی سنگینی روبرو هستند و هر سال در گزارشات خود زیان اعلام می کنند، اما همین شرکت ها در اوج هیجان بازار بر روی کاغذ نوسانات صعودی بالایی را به ثبت می رسانند به طوری که یک سهم در بازار سرمایه با زیان ۱۰ تومانی رشد ۷۰۰ درصدی نیز داشته است. این سفته بازی در کنار عدم پرداخت سود شرکت ها در سال های قبل حتی با وجود راه اندازی سامانه سجام این تلقی را در اذهان متبادر می کند که بازار سرمایه قمار است و نیازی نیست بدانید چه شرکتی در آینده می تواند سود اعلام کند و صورت های مالی مثبتی خواهد داشت و صرفا با جو بازار و هیجان بازار می توان وارد هر سهمی شد.

به هر حال، بازار سرمایه ایران یک طرفه است و اکثر معامله گران در جهت خرید توانایی کسب سود را دارند. به عنوان مثال،  خریدار می تواند یک سهم را با قیمت پایین تر خریداری کرده و در ادامه نیز همان سهم را با قیمت بالاتر نیز به فروش برساند.  اما گفتنی است که در بازارهای مالی دنیا، می توان از دو طرف بازار نوسان گرفت که این مهم می تواند از حبابی شدن بازار جلوگیری کند.

با توجه به طرح ۲ موضوع مذکور ضروری است که سنگ ها از ریل سرمایه گذاری در بورس ایران برداشته شود تا دیدگاه ها نسبت به بازار سرمایه به جهت مثبت تغییر پیدا کند. بنابراین، برای فرهنگ سازی و کاهش اثرات مخرب نقدینگی سرگردان و هدایت این بخش به بازار بورس در راستای استفاده شرکت ها از محل این دست از سرمایه ها، متولیان امر مدیریت می باسیت تیم قویی و راهبردی تشکیل دهند تا بتوانند در بعد نخست دیدگاه مردم را به عنوان قمار در بورس به سرمایه گذاری در کشور برای بهتر شدن شرایط کشور تغییر دهند. در ادامه هم سرمایه ایی که به سختی وارد بازار شده است را حفظ و به صنایع منتقل کنند. در چنین حالتی دولت به سیاست گذاری مشغول خواهد شد و شرکت ها در این جنگ اقتصادی با کمک نیروهای متعهد بازسازی توان خواهند کرد که در پی این مهم یقینا رونق اقتصادی در کشور دیده خواهد شد.

خبرنگار: مسعود کریمی