مدیریت بخش خصوصی عامل موفقیت شرکت‌های خودروسازی

به گزارش جهان صنعت نیوز:  دولت اگرچه نسبت به خصوصی سازی دو شرکت بزرگ خودروسازی روی خوش نشان داده است اما آنچه مورد تاکید کارشناسان قرار دارد این است که به اسم خصوصی سازی، این شرکت ها به صورت تکه تکه به شرکت های شبه دولتی واگذار نشوند. چرا که در این صورت، مشکلات کنونی در این صنعت تشدید خواهد شد و مصرف کننده در این حوزه متضرر می شود.  در واقع  نظر کارشناسان این است که متحول شدن صنعت خودروسازی در گرو کناره‌گیری دولت از این صنعت، ورود تکنولوژی‌ها و فناوری‌های نو در ساخت خودرو و ارتقای کیفیت محصولات است.

مردم هزینه دستورات غیراقتصادی را می دهند

به دنبال انتشار اسامی شرکت ها و موسساتی همچون مپنا و سرمایه گذاری آستان قدس رضوی در ارتباط با واگذاری سهام شرکت پارس خودرو به عنوان یکی از ارکان اصلی شرکت سایپا، امیرحسن کاکایی استاد دانشگاه و کارشناس صنعت خودرو در گفتگو با «جهان صنعت نیوز» اعلام کرد: اگر هدف از خصوصی سازی تنها  این باشد که ما ۶ درصد سهام باقیمانده ظاهری ایران خودرو و ۱۷ درصد سهام ظاهری سایپا را از دولت بگیریم و به شبه دولتی ها بدهیم، اتفاقا مشکلات پیچیده تر می شود.

کاکایی افزود: در حال حاضر دست کم با اندک پاسخگویی از سوی دولت در مورد عملکرد این شرکت ها روبرو هستیم اما روزی که این شرکت ها را به شبه دولتی ها واگذار کنیم، در حقیقت همان اندک پاسخگویی را هم نخواهیم داشت و شرایط بدتر می شود. به عبارتی دولت پشت پرده یک سری دستورات را می دهد و این شرکت ها نیز باید به آنها عمل کنند در صورتی که هزینه این بازی های سیاسی و دستورات غیراقتصادی را مردم خواهند داد.

وی با اشاره به جلسه اخیر فعالان صنعتی با وزیر اقتصاد گفت: در این جلسه هم اعلام کردیم که خصوصی سازی به این معنی نیست که سهام اندک دولتی واگذار شود بلکه باید قانون تجارت از سوی دولت به درستی اجرا شود و به بخش خصوصی اجازه داده شود که اعمال حاکمیت کند. جالب است بدانید همین حالا که بنده با شما صحبت می کنم، دو خودروساز بزرگ کشور با تکیه بر قانون تجارت از لحاظ قانونی خصوصی هستند به صورتی که اگر بر این مبنا کار شود،  بسیاری از مشکلات حل می شود.

وزارت صمت در چین و فرانسه بنگاه داری نمی کند

این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه در حال حاضر واگذاری سهام های تودلی این دو خودروساز مطرح است، اظهار کرد: واگذاری سهام تودلی این شرکت ها به معنای واگذاری به خودی هایی است که در ارتباط با عملکرد خود پاسخگو نخواهند بود. طبق این سیستم بنده مدیرعامل شرکت زیرمجموعه خود را انتخاب می کنم و او دوباره من را انتخاب می کند. بنابراین اگر باقیمانده سهام این دو خودروساز را هم به این روش واگذار کنند، دیگر هیچ جایی برای پاسخگویی باقی نمی ماند. در واقع همین حداقل شفافیت ها هم از بین می رود. و  ملت ایران می مانند و یک صنعت خودروسازی که به ظاهر خصوصی سازی شده اما حاکمیت همان عملکرد و روال سابق را دارد.

کاکایی با ذکر مثالی عنوان کرد: شرکت رنو یا پژو فرانسه دارای سهام دولتی هستند و یا اینکه سهام اکثر شرکت های خودروسازی چینی دولتی است اما به طور کلی این شرکت ها خوب و رقابت پذیر عمل می کنند چرا که یک تفاوت کوچک در این میان وجود دارد. این تفاوت کوچک این است که سهام دولتی این شرکت ها در اختیار وزارت صمت نیست به این معنا که وزارتخانه  در این کشورها شرکت داری و بنگاه داری نمی کند و هر وزارتخانه ای سر جای خودش عمل می کند. در واقع سهام اصلی دست خزانه است.  

وی ادامه داد: آنچه اهمیت دارد و باعث موفقیت این شرکت ها شده این است که اگرچه مالکیت اغلب آنها دولتی است ولی مدیریت، مدیریت بخش خصوصی است و بر مبنای قانون تجارت عمل می کنند.

این کارشناس صنعت خودرو اظهار کرد: بنابراین مسله ای که اهمیت دارد و اولویت است، مدیریت شرکت ها است و مالکیت در درجه دوم قرار دارد. ما نیز نباید با کلمات بازی کنیم و آنچه در حال حاضر در ارتباط با واگذاری این شرکت ها اهمیت دارد این است که دولت قصد دارد این شرکت ها را به چه کسی واگذار کند و پس از آن شرایط به گونه ای خواهد بود که مدیریت بخش خصوصی حاکم شود یا خیر.

تضاد منافع ما را به این روز انداخته است

وی افزود: به عنوان مثال یک شرکتی که در زیرمجموعه وزارت کشاورزی قرار دارد می تواند گزینه خوبی برای واگذاری باشد؟ مسلم است که خیر. در حال حاضر مشکل بزرگ ما در کشور این است که وزارتخانه های ما شرکت دار شده اند و به جای اینکه جایگاه حاکمیتی خودشان را دنبال کنند و فارغ از مسائل اجرایی دستورالعمل های درستی را از طرف بخش خصوصی و مردم برای حفظ منافع ملت بدهند، همواره به دنبال منافع شرکت داری خودشان هستند. البته روال به گونه ای است که خود به خود تضاد منافع ایجاد می شود در حالی که همین تضاد منافع ما را به این روز انداخته است.

کاکایی در ادامه بیان کرد: مگر ایران خودرو و سایپا دولتی هستند که ما همواره به آنها دستور دادیم و در نهایت باعث شدیم  ۱۲۰ هزار میلیارد تومان ضرر بدهند؟ مشکل اینجاست که ما به مردم وعده می دهیم خودروی ارزان به آنها می دهیم و همچنان به شرکت ها دستور میدهیم. اما زمانی که در ارتباط با بهره وری شرکت ها به دنبال پاسخ هستیم، کسی مسوولیت آن را بر عهده نمی گیرد. در واقع واژه خصولتی از همین جا نشات می گیرد که ک ما نه قبول میکنیم خصوصی هستیم و نه قبول میکنیم دولتی هستیم اما در آن واحد، از معایب دو طرف برخوردار هستیم. در حالی که هدف این است شرکت های خودروسازی از مزایای دو بخش بهره مند شوند.

ضرورت تولید محصولات رقابت پذیر و صادرات محور

این کارشناس صنعت خودرو اظهار کرد: شرکت های خودروسازی به هرکسی که قرار است واگذار شود، باید ضوابطی قرار داده شود تا مطمئن شویم آنها به سمت رقابت پذیر شدن خواهند رفت. نه اینکه صرفا این شرکت ها به شرکت های با سرمایه زیاد واگذار شود که اهلیت این کار را ندارند و نمی توانند محصولات رقابت پذیر و صادرات محور تولید کنند.  

وی ادامه داد: باید در این ارتباط ضوابطی در نظر گرفته شود و ما بگوییم که از بخش خصوصی چه میخواهیم. به این صورت شرکت هایی که توانمندی لازم را دارند، اعلام آمادگی خواهند کرد. به این ترتیب می توانیم پس از یک سال نیز در ارتباط با عملکرد آنها، مطالبه گری کنیم و ببینیم که تا چه حد از پس ضوابط بر آمده اند. اینکه فقط بگوییم بعد از واگذاری، تعداد خودروهای تولیدی افزایش پیدا کند، هدفگذاری مناسبی نیست.

خصوصی سازی ابزاری است برای افزایش بهره وری!

کاکایی همچنین در ادامه با بیان اینکه باید مشخص شود هدف ما خصوصی سازی است یا رقابت پذیر کردن صنعت خودرو، گفت: در حال حاضر گویا مسولان یادشان رفته است که هدف خصوصی سازی نیست بلکه خصوصی سازی ابزاری است برای افزایش بهره وری و قدرت رقابت پذیری.

وی افزود: در دنیای امروز، خودروسازان برای اینکه بتوانند طرح های تحقیق و توسعه را دنبال کنند، بهره وری را بالا ببرند و هزینه های تولید را کاهش دهند، دست به ادغام های بزرگ می زنند. سیاستگذاران ما نیز اگر می خواهند در جهت توسعه صنعت خودرو کاری انجام دهند، باید به فکر ۴۰ خودروسازی که در کشور فعالیت می کنند باشند. اینکه این شرکت ها چطور ادغام شوند که عملکرد مثبتی داشته باشند.  نه اینکه ما به فکر خصوصی سازی دو خودروساز بزرگ کشور باشیم و بگوییم که هدف ما این است و بعد برای اینکه کار خودمان را ساده کنیم، بگوییم خصوصی سازی به صورت تکه تکه انجام شود.  

این کارشناس صنعت خودرو در واکنش به واگذاری شکت پارس خودرو گفت: پارس خودرو یک رکن مهم در شرکت ساپیا است اما می خواهند این بخش را جدا کنند.  از طرفی ایران خودرو خراسان نیز قرار است از ایران خودرو جدا شود. این در حالی است که اگر با این دست فرمان جلو برویم، خودروسازان فعلی ما به تعدادی خودروساز کوچک دیگر تبدیل می شوند که اقدام و روش مثبتی نیست.

کاکایی افزو: بنابراین ایده فروش پارس خودرو به عنوان یک پکیج جدا کاملا غلط است و مسوولان بالای نظام باید جلوی این کار را بگیرند. بعید هم میدانم که مسوولان پایینی زیر بار اجرای چنین کاری بروند. اگر هم بروند، از حالا نتایج آن معلوم است و باعث خواهد شد که صنعت خودروی کشور تکه تکه شود و ما بمانیم و ده ها خودروسازی که فقط و فقط می توانند مونتاژ کار باشند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانصنعت و معدن