تقریبا صفر؛ سهم وزارت گردشگری از بودجه ۱۴۰۲
نگاهی به بودجه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای سال آینده مشخص می‌کند که سهم وزارتخانه مذکور از بودجه عمومی کشور بسیار اندک بوده و با نظر به افزایش درآمدهای دولت حتی کمتر از رقم امسال است.
به گزارش جهان صنعت نیوز، سهم بسیار پایین وزارت میراث فرهنگی از بودجه عمومی چیزی حدود ۰.۱۴ درصد است. این در حالی است که در حوزه میراث فرهنگی، محوطه‌های تاریخی پرشماری به دلیل نبود بودجه به حال خود رها شده است. این محوطه‌ها تبدیل به حیاط خلوت حفاران غیرقانونی و سارقان میراث فرهنگی شده‌اند.
در حوزه گردشگری نیز به دلیل رکود ادامه‌دار ۴ ماه گذشته، هتل‌ها با کمتر از ۱۵ درصد ظرفیت خود کار کرده‌اند. فعالان این حوزه نیازمند حمایت‌های دولتی هستند. در کنار این مساله سیل بیکاری فعالان گردشگری از راهنمایان تا صاحبان اقامتگاه‌های بومگردی را هم که کنار یکدیگر قرار دهید متوجه عمق وخامت اوضاع خواهید شد.
از سوی دیگر گران شدن مواد اولیه و رکود گردشگری مشکلات مضاعفی را برای فعالان صنایع‌دستی ایجاد کرده است. موضوعی که باعث شده بسیاری از فعالان این حوزه که عموما در مناطق کمتر برخوردار مشغول هستند، درآمد خود را از دست بدهند.
سهم وزارت میراث فرهنگی از بودجه عمومی
کل بودجه کشور برای سال ۱۴۰۲، ۵ میلیون و ۲۶۱ هزار میلیارد تومان اعلام شده است که در قیاس با بودجه سال ۱۴۰۱ چیزی حدود ۴۰ درصد افزایش داشته است.
با قیاس رقم بودجه عمومی با بودجه مجموعه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مشخص می‌شود سهم وزارتخانه از بودجه کشور فقط چیزی حدود ۰.۱۴ درصد بوده است.
حال در نظر بگیرید که بودجه سه هزار و ۱۶ میلیارد تومانی وزارتخانه باید بین سه حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تقسیم شود. البته بخشی از بودجه نیز باید صرف انجام پروژه‌های تحقیقاتی شود.
براساس اولویت‌بندی صورت‌گرفته ۶۰ درصد کل بودجه وزارتخانه به حوزه میراث فرهنگی اختصاص یافته است.
چیزی حدود ۲۷ درصد بودجه سهم حوزه گردشگری شده و سهم حوزه صنایع‌دستی تنها ۷ درصد از بودجه وزارتخانه بوده است.
پژوهشگاه میراث فرهنگی هم فقط ۱۳۰ میلیارد تومان بودجه برای سال آتی در اختیار خواهد داشت که سهم آن از کل بودجه وزارتخانه را چیزی حدود ۴ درصد می‌کند. این پژوهشگاه به عنوان بازوی اجرایی وزارتخانه کار کاوش و گمانه‌زنی محوطه‌های را انجام می دهد.
در این میان سهم مرکز مطالعات منطقه‌ای حفظ میراث فرهنگی که وظیفه اختصاص بودجه برای حفاظت و مرمت بناهای تاریخی حوزه فرهنگ ایرانی واقع در کشور‌های آسیای میانه و غربی را برعهده دارد کمتر از نیم درصد است.
چالش نحوه تخصیص اعتبارات
اگرچه بودجه در نظر گرفته‌شده برای وزارت میراث فرهنگی بسیار اندک است اما نحوه نامناسب مدیریت و اختصاص این بودجه نیز می‌تواند در جای خود چالش‌برانگیز بوده و بر مشکلات موجود بیفزاید.
عبدالرضا مهاجری‌نژاد در پاسخ به این پرسش که بودجه اختصاص‌یافته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی را چگونه ارزیابی می‌کند به «جهان‌صنعت» گفت: توجه داشته باشید که در تمام دنیا در حوزه گردشگری حاکمیت دخالتی نمی‌کند و صرفا کار نظارت و اختصاص تسهیلات را پیگیری می‌کند. متاسفانه در ایران نه بخش خصوصی قدرتمندی در حوزه گردشگری وجود دارد و نه سرمایه‌گذاری خارجی صورت می‌گیرد.
وی افزود: به نظرم واقعا نیاز نیست که بخش خصوصی حوزه گردشگری از امکانات دولتی استفاده کند؛ البته در حوزه صنایع‌دستی نیاز به حمایت، ارائه بسته تشویقی و حتی ارائه سوبسید وجود دارد تا حوزه چابک شود.
با این وجود بخش گردشگری صد درصد خصوصی است و صرفا باید نظارت‌ها بر این بخش بیشتر شده و برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی اقدام شود. در گردشگری داخلی فعالان بخش خصوصی کشور بیشتر مصرف‌کننده هستند. در بخش سرمایه‌گذاری خارجی نیز باتوجه به مسائل سیاسی، روابط با دیگر کشورها، دخالت‌های دولتی و سایر مشکلات موجود، سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه گردشگری کشورمان انجام نمی‌شود.
مهاجری‌نژاد با اشاره به مشکلات اساسی در ساختار بودجه‌نویسی کشور ابراز داشت: بودجه عمومی کشور باید بیشتر به بخش زیرساخت‌ها اختصاص یابد و منابع باید بیشتر معطوف به تولید باشد. از سوی دیگر علاوه بر کمبود اعتبارات دولت، باید توجه داشت که درآمد دولت نیز جنبه تورمی داشته و کاذب است. همچنین باید اشاره کنم که در سال‌های گذشته بعضا در جاهایی که اصلا نیاز نبوده بودجه عمومی دولت اختصاص پیدا کرده است.
وی افزود: به نظرم مشکل دیگر این است که اعتبارات جاری کشور دارد تمام اعتبارات عمرانی را می‌بلعد. به عنوان مثال در حوزه میراث فرهنگی، شاید صرفا ۲۰ درصد اعتباراتی که در حوزه پایگاه‌ها انجام می‌شود مربوط به اعتبارات پژوهشی مرتبط با مرمت بناها باشد. بیش از صد پایگاه ملی و جهانی در کشور وجود دارد، اگر پایگاه‌ها حداقل ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار داشته باشند شاید ۸۰ درصد اعتبارات، صرف هزینه پرسنل می‌شود. این روش صرف هزینه‌ها و اختصاص بودجه اشتباه است. اگر معاونت توسعه مدیریت وزارتخانه اعلام کند که در خصوص پایگاه‌های میراث فرهنگی چند درصد هزینه‌هایش مربوط به حقوق و مزایا بوده و چند درصد به مرمت اختصاص یافته است، بهتر متوجه این نکته می‌شوید. به نظرم شاید ۲۰ درصد بودجه به پژوهش و مرمت اختصاص داشته و ۸۰ درصد باقیمانده صرف هزینه‌های جاری شده است. معتقدم هر چقدر هم که وزارتخانه اعتبار داشته باشد، وقتی معادله موجود دستخوش تغییر نشود اتفاقی نمی‌افتد.
پیش‌بینی خوش‌بینانه در خصوص درآمدها
یکی از ضعف‌های بودجه وزارت میراث فرهنگی شاید پیش‌بینی خوش‌بینانه درآمدهای آن است.
ردیف‌های درآمدی در لایحه بودجه سال آتی وزارت میراث فرهنگی در ردیف‌های درآمدی ۹گانه خود حدود ۲۶۳ میلیارد تومان اعلام شده است و به نظر می‌رسد تحقق آن تا حدودی مشکل باشد.
اردشیر اروجی کارشناس گردشگری معتقد است اگر براساس عنوان ردیف درآمدی مربوطه از هر عوارض دریافتی ۸۰ هزار تومان به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اختصاص یابد با یک برآورد اولیه مبلغ اختصاصی حدود ۱۳۷ میلیارد تومان می‌شود که تاکنون رقمی به این شکل به وزارتخانه تخصیص پیدا نکرده است.
این کارشناس گردشگری در تحلیل درآمدهای در نظر گرفته‌شده برای حوزه گردشگری این درآمدهای پیش‌بینی‌شده را خوش‌بینانه ارزیابی کرده و می‌گوید: «به نظر می‌رسد ردیف‌های درآمدی خوش‌بینانه تنظیم شده‌اند و نتوانند ارقام پیش‌بینی‌شده را حاصل کنند.»
وی می‌افزاید: «با توجه به اینکه تاکنون مطابق عنوان ردیف درآمدی «عوارض خروج مسافر از مرزهای کشور» مبنی بر اختصاص مبلغ ۸۰ هزار تومان از هر عوارض دریافتی به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی عمل نشده است، ضروری است در این خصوص اقدام عاجل صورت گرفته و ردیف درآمدی خاص این وزارتخانه برای تخصیص این سهم قانونی در لایحه بودجه منظور شود.»
در نهایت باید گفت بودجه اختصاص‌یافته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی هم از جهت مقدار و هم از نظر نحوه اختصاص آن به بخش‌های مختلف وزارتخانه، بسیار چالش‌برانگیر بوده و نیازمند مدیریت صحیح و کارآمد است.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :