هشدار بانک جهانی؛ تشدید تنش آبی در ایران
آب همواره چالش‌های بزرگی را برای خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) ایجاد کرده است. با رشد سریع، بی‌ثباتی منطقه‌ای و تغییرات آب و هوایی، این چالش‌ها بیش از هر زمان دیگری مبرم هستند.
به گزارش جهان صنعت نیوز: منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا یکی از کم‌آب‌ترین مناطق جهان محسوب می‌شود. سال‌هاست که بحران آب باعث تشدید درگیری‌ها و تنش‌های سیاسی در این منطقه شده است.
علاوه بر این، این موضوع بر سلامت و رفاه مردم منطقه، به ویژه زنان و کودکان، تاثیر گذاشته است. نزدیک به ۹ کودک از هر ۱۰ کودک در خاورمیانه و شمال آفریقا، در مناطقی با تنش آبی زیاد یا بسیار زیاد زندگی می‌کنند که پیامدهای جدی بر سلامت، تغذیه، رشد و معیشت آنها در آینده خواهد داشت.
از ۱۷ کشور با وضعیتی وخیم در شاخص تنش آبی، ۱۱ کشور در منطقه منا قرار دارند. بر اساس گزارش یونیسف، نزدیک به ۶۶ میلیون نفر در این منطقه، فاقد بهداشت اولیه بوده و فاضلاب در این مناطق به اندازه کافی تصفیه نمی‌شود.
با افزایش دمای جهانی و تسریع بحران آب و هوا، انتظار می‌رود بحران آب منا با وضعیت بدتری مواجه شود که می‌تواند رشد اقتصادی این منطقه را تحت تاثیر قرار بدهد. بانک جهانی تخمین می‌زند که کمبود آب ناشی از تغییرات آب و هوایی می‌تواند منجر به خسارات اقتصادی تا ۱۴ درصد از تولید ناخالص داخلی منطقه، طی ۳۰ سال آینده شود.
با این حال، نوآوری‌های تکنولوژیکی و سیستم‌های پیشرفته مدیریت آب می‌تواند از طریق توسعه کارخانه‌های آب شیرین‌کن و همچنین اجرای برنامه‌های کشاورزی پایدار و بازیافت آب، به کاهش این وضعیت کمک کند. این گزارش که از سوی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده، وضعیت آب در منطقه منا، وضعیت ایران در شاخص تنش آب، اقدامات کشورهای منطقه منا در مواجهه با بحران آب و پیشنهادات یونیسف برای مقابله با این بحران در این منطقه را بررسی می‌کند.
آب در منطقه منا
خاورمیانه و شمال آفریقا کانون جهانی استفاده ناپایدار از آب، به ویژه آب‌های زیرزمینی است. در برخی کشورها، بیش از نیمی از برداشت‌های فعلی آب از آنچه به طور طبیعی در دسترس بوده، بیشتر است. بررسی‌ها نشان می‌دهد ۸۲ درصد از فاضلاب‌های این منطقه بازیافت نمی‌شود که این امر منجر به از دست رفتن فرصتی عظیم برای تامین نیازهای آب در منطقه مناست. این منطقه بیشترین ضررهای اقتصادی مورد انتظار را از کمبود آب متحمل می‌شود؛ به طوری که طبق پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۵۰ این رقم ممکن است بین ۶ تا ۱۴ درصد تولید ناخالص داخلی باشد. بهره‌وری کل آب در خاورمیانه و شمال آفریقا تنها حدود نصف میانگین جهانی است. علی‌رغم کمبود آب، این منطقه دارای کمترین تعرفه بهای آب در جهان و بالاترین نسبت یارانه‌های عمومی آب به تولید ناخالص داخلی (۲ درصد) است. خطرات سیل و خشکسالی در این منطقه درحال افزایش بوده که می‌تواند به طور نامتناسبی به فقرا آسیب برساند.
تنش آب، شاخص رقابت برای منابع آبی بوده و به طور غیررسمی به عنوان نسبت تقاضای آب توسط جامعه انسانی بر آب موجود تعریف می‌شود. درواقع این شاخص کل برداشت سالانه آب (شهری، صنعتی و کشاورزی) را که به صورت درصدی از کل آب‌های سطحی موجود در سطح زیرحوضه‌ها و آب‌های زیرزمینی تجدیدپذیر بیان می‌شود، اندازه‌گیری می‌کند و مقادیر بالاتر در آن نشان‌دهنده بدتربودن وضعیت کمبود آب در کشورهاست. این شاخص از متغیرهای مورد بررسی در هدف ششم از اهداف توسعه پایدار هزاره سوم سازمان ملل (تامین آب سالم و بهداشتی) نیز در نظر گرفته شده است. نقشه طبق پیش‌بینی‌های موسسه منابع جهانی (WRI) و واحد اطلاعات اکونومیست (EIU)، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۴۰، با کسب ارقام بالاتر از ۸۰ درصد، بدترین نسبت برداشت به عرضه آب را در میان سایر مناطق جهان خواهد داشت.
وضعیت ایران در تنش آبی
طبق پیش‌بینی‌های موسسه منابع جهانی (WRI) در سال ۲۰۱۵، امتیاز ایران در شاخص تنش آب در سال ۲۰۴۰ به ۹۲/۴ خواهد رسید که این رقم در مقایسه با پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته، برای سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ افزایش خواهد یافت و به معنی تضعیف وضعیت این شاخص در ایران خواهد بود. در میان ۱۷۴ کشور مورد بررسی، در سال ۲۰۴۰ ایران رتبه ۱۳ را از لحاظ شاخص تنش آبی به خود اختصاص خواهد داد که اگرچه وضعیت آن از کشورهای بحرین، کویت، قطر، امارات متحده عربی، فلسطین، اسراییل، عمان و عربستان سعودی در منطقه بهتر بوده، اما قرار گرفتن ایران و سایر اقتصادهای مشابه خاورمیانه در این موقعیت، حاکی از وضعیت وخیم منابع آبی در ایران و سایر کشورهای اشاره‌شده است. پیش‌بینی‌های انجام‌شده توسط موسسه منابع جهانی با دو رویکرد خوش‌بینانه و بدبینانه منتشر شده که در اینجا از ارقام بدبینانه استفاده شده است.
اخبار برگزیدهمحیط زیستلینک کوتاه :