لزوم اصلاح رانت خوراک با در نظر گرفتن شرایط صنعت پتروشیمی

به گزارش جهان صنعت نیوز، عرضه خوراک و سوخت رانتی و ارزان قیمت به صنایع و پتروشیمی ها بسترساز مشکلات عدیده ای برای کشور شده است. به طوری که وابستگی صنایع به نهاده های ارزان به حدی است که بعید به نظر می رسد بدون آن ها بتوانند به حیات خود ادامه دهند. از سوی دیگر، ارزانی خوراک و سوخت صنایع و پتروشیمی ها به تنبلی این صنایع و انگیزه نداشتن آن ها برای فعالیت در فضای رقابتی منجر شده است.

همچنین این صنایع به سطوح پایین فعالیت بسنده کرده و به تولید محصولات با فناوری های بالا تمایلی ندارند. از تمام این مسائل که بگذریم به عدم النفعی می رسیم که عرضه گاز رانتی و ارزان به صنایع و پتروشیمی ها نسبت به فروش گاز به قیمت واقعی برای کشور به وجود آمده است.

واقعیت این است که قیمت گاز در جهان به صورت روزانه و بر اساس بازارهای منطقه ای مشخص می شود، حال آنکه در کشور ما این ماده ارزشمند با تعیین یک قیمت ثابت و سقف مشخص در اختیار پتروشیمی ها قرار می گیرد. روشی که صد در صد به نفع پتروشیمی ها و به ضرر درآمدهای پایدار کشو است. زیرا این قیمت در طول سال از تورم مصون است و پتروشیمی ها با قیمت مصوب و ثابت گاز را دریافت می کنند.

تمام این ها به معنای کاهش درآمدهای پایدار دولت و افزایش تورم به ضرر عموم مردم است. در این خصوص نظرات افشین غلامعلی پور را به عنوان یک کارشناس اقتصادی در ادامه می خوانید.    

غلامعلی پور با اشاره به این واقعیت که هر چقدر قیمت انرژی پایین تر باشد، کمتر دغدغه افزایش بهره وری را در تولیدکننده و مصرف کننده انرژی به وجود می آورد، تصریح کرد: در ابتدا باید ببینیم که استراتژی صنعتی کشور چیست و بر اساس آن قیمت ها را مشخص کنیم. کشورهایی داریم که توسعه صنعتی خاصی را دنبال می کنند و به همین دلیل یارانه ی بالایی را در حوزه انرژی به صنایع پرداخت می کنند. مثالش واحدهای پتروشیمی متانولی چین است که پکن سوبسید زیادی را روی زغال سنگ اعمال می کند تا سرمایه گذاران ترغیب شوند متانول را از زغال سنگ تولید کنند.

اما متاسفانه ما برنامه توسعه صنعتی مشخصی طی سالیان گذشته نداشته ایم و رانت خوراک و سوخت ارزان قیمت بدون هیچ برنامه ای به صنایع تخصیص داده شده است. طی سالیان گذشته تولید گازمان نسبت به مصرف بیشتر بوده و به همین دلیل دولت رانت بالایی را به صنایع و پتروشیمی ها داده است. ما بدون برنامه ریزی دقیق به توسعه پتروشیمی ها و صنایع سنگین مثل فولاد، آلومینیوم، سیمان و… پرداختیم. حالا که میزان تولید و مصرف گاز در کشورمان برابر شده و حتی در برخی مواقع مصرف از تولید پیشی گرفته است، به این فکر افتاده ایم که چرا این صنایع را به صورت رانتی توسعه داده ایم.

وی در ادامه گفت: اگر بخواهیم به صورت ضرب الاجلی قیمت ها را واقعی کنیم، اکثر صنایع از صرفه اقتصادی می افتند. زیرا در فضای رانتی رشد کرده اند. وابستگی صنایع به رانت خوراک و سوخت ارزان قیمت به اندازه ای شدید است که در حال حاضر واحدهای پتروشیمی متانولی به شدت به دنبال حذف فرمول تعیین قیمت بر اساس هاب های بین المللی و خواستار قائل شدن سقف قیمتی ریالی هستند.

بنابراین، واقعیت این است که ما بدون استراتژی صنعتی به توسعه صنایع و پتروشیمی ها به صورت رانتی پرداخته ایم و یک صنعت بدون ارزش افزوده و تنبل را به وجود آورده ایم که اصلاً بهره ور نیست. نتیجه این شرایط، مصرف چندین برابری انرژی در بخش صنایع در کشورمان نسبت به میانگین جهانی است که ناترازی و درآمدزایی پایین ارزی با وجود حجم بالای انرژی مصرفی را به همراه داشته است

این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: بازار گاز به شدت منطقه ای هستند و قیمت ها با یکدیگر متفاوت است. اما اگر ما به دنبال توسعه زنجیره ی ارزش صنعت پتروشیمی هستیم باید به سمت واقعی سازی قیمت ها بر اساس اصول مناسب و منطقی حرکت کنیم. به طوری که هم سرمایه گذار انگیزه کافی برای ورود به این عرصه را داشته باشد و هم بستر رانت و سوءاستفاده به وجود نیاید. بنابراین با در نظر گرفتن شرایط صنعت پتروشیمی کشور و لزوم اصلاح رانت خوراک، قیمت خوراک نسبتی از قیمت گاز صادراتی باشد، مناسب تر خواهد بود.

وی در ادامه گفت: طی سالیان گذشته عمدتاً فضای رانتی شدیدی در حوزه خوراک پتروشیمی ها و سوخت ارزان صنایع داشته ایم. شکی نیست که در حال حاضر پتروشیمی ها سهم زیادی در اقتصاد کشور دارند و حدود ۳۰ درصد از درآمد ارزی را تأمین و نقش بالایی در اشتغال آفرینی کشور ایفا می کنند. بنابراین، نمی توانیم طوری عمل کنیم که این صنایع تعطیل شوند. اما باید از ایجاد رانت برای آن ها خودداری کنیم و حتی الامکان میزان یارانه اعطایی به آنها کاهش پیدا کند.

اخبار برگزیدهنفت و پتروشیمی