آشنایی با سیاتیک و راه های درمان آن

عصب سیاتیک بزرگترین عصب بدن انسان است. این عصب در داخل باسن و در پشت ران درست درخط وسط سیر می‌کند و به زانو می‌رسد. در پشت زانو به دو شاخه تی بیال و عصب پروانه آل مشترک تقسیم می‌شود. درد سیاتیک به صورت یک طرفه یا دو طرفه انتشار می‌یابد. در برخی موارد، ممکن است یک تومور روی عصب سیاتیک فشار وارد کرده و باعث سیاتیک شود.

شایع‌ترین دلایل سیاتیک عبارتند از: 

فتق دیسک – استخوان‌های موجود در ستون فقرات (مهره‌ها) توسط غضروف‌هایی از هم جدا می‌شوند که با یک ماده ژله مانند ضخیم پر شده‌اند و به عنوان ضربه‌گیر بین استخوان‌ها عمل می‌کنند. هنگامی که پوشش بیرونی دیسک ساییده یا پاره شود، مواد داخل آن ممکن است از آن بیرون زده و بر عصب سیاتیک فشار آورده یا اصطلاحا آن را گیر بیاندازند و باعث درد و بی‌حسی شوند. فتق دیسک ممکن است ناشی از آسیب دیدگی یا ساییدگی‌هایی باشد که طی زندگی روزمره برای دیسک‌ها ایجاد می‌شوند.

تنگی کانال نخاع – تنگی نخاع به وضعیتی گفته می‌شود که در آن کانال ستون فقرات، یعنی فضایی که نخاع را احاطه کرده است تنگ و باریک می‌شود. فشار ناشی از این تنگی که بر نخاع و ریشه‌های عصب سیاتیک وارد می‌شود باعث سیاتیک می‌شود.

لغزش مهره (اسپوندیلولیستزیس) – این یکی از مشکلات مرتبط با اختلال دیسک دژنراتیو است. در لغزش مهره، یک مهره روی مهره کشیده می‌شود که ممکن است باعث گیر افتادن عصب سیاتیک شود.

مسیر درد سیاتیک که از باسن به پشت ران و سپس پشت ساق پا تیر میکشد.

درد سیاتیک چه نوع دردی است؟

درد سیاتیک یک درد مکانیکی است و با حرکت ایجاد و یا تشدید میشود و با دراز کشیدن بهتر میشود. درد سیاتیک ممکن است در زمان ایستادن، نشستن یاراه رفتن ایجاد شود. این درد از پشت باسن به پشت ران و سپس به پشت ساق و یا گاهی در قسمت خارجی ساق پا انتشار پیدا می‌کند؛ و منجر به درد و گزگز کف پا و انگشتان (خصوصا انگشت شست پا یا انگشت کوچک پا) می‌شود. درد عصب سیاتیک در افراد مختلف می‌تواند از ملایم تا شدید باشد و این درد می‌تواند با نشستن طولانی، خم شدن به جلو، سرفه و عطسه کردن نیز تشدید شود.

این عارضه اگر خفیف باشد معمولا در عرض چهار تا شش هفته بهتر می‌شود، اما ممکن است بیشتر هم طول بکشد.
درد سیاتیک می‌تواند بسیار متنوع باشد، از یک درد خفیف گرفته تا احساس سوزش شدید یا درد شکنجه آور.
افراد ممکن است در ناحیه لگن، پشت ران و ساق پا، کف پا یا انگشتان احساس گزگز، بی‌حسی یا درد داشته باشند.
این عارضه گاهی می‌تواند احساسی مانند تکان خوردن یا شوک الکتریکی ایجاد کند. همچنین نشستن طولانی مدت می‌تواند علائم سیاتیک را تشدید کند.
هنگامی که فرد در حال حرکت است، علائم اغلب بدتر می‌شوند. همچنین افرادی که دچار سیاتیک هستند ممکن است دچار کمردرد هم بشوند.
سازمان خدمات ملی سلامت بریتانیا (NHS) توصیه می‌کند که افراد مبتلا به این عارضه تا حد امکان به فعالیت‌های عادی خود ادامه داده و برای سیاتیک تمرین‌های منظم انجام دهند.
درمان معمولی سیاتیک شامل تمرین‌های ورزشی و کششی است. پزشک عمومی همچنین ممکن است شما را به فیزیوتراپی یا پشتیبانی روانشناختی ارجاع دهد تا به شما برای کنار آمدن با درد کمک کند.

راه‌های درمان سیاتیک

درمان سیاتیک معمولا شامل استفاده از دارو (خوراکی یا تزریقی) و همچنین فیزیوتراپی است. بعضی اوقات استفاده از وسایلی مانند بالشتک طبی، پد گرمایشی، بسته‌های یخ یا بریس و کمربند‌های طبی ممکن است مفید باشد. به ندرت، ممکن است برای کاهش فشار وارده بر عصب سیاتیک لازم باشد جراحی انجام شود.
برای مدیریت و کنترل درد عصب سیاتیک از دارو‌های بدون نیاز به نسخه یا دارو‌های ضد التهابی استفاده می‌شود. برای درد شدید عصب سیاتیک، پزشک ممکن است دارو‌های مسکن یا دارو‌های ضد التهابی خوراکی تجویز کند.
تزریق استروئید می‌تواند التهاب را کاهش دهد و تزریق دارو‌های بی حسی موضعی ممکن است برای هفته‌ها یا ماه‌ها باعث تسکین درد شود.

در چه مواقعی علائم سیاتیک، یک فوریت پزشکی محسوب می‌شوند

در بعضی موارد همراه با علائم سیاتیک شرایط جدی و خطرناکی ایجاد می‌شود.
دردی که تا پایین هر دو پا کشیده می‌شود، و نیز از بین رفتن یا کم شدن حس در اطراف نواحی داخلی ران‌ها، باسن یا پشت پا‌ها، و عدم توانایی در کنترل روده یا مثانه، همگی فوریت‌های پزشکی محسوب می‌شوند.
اگر این علائم را دارید، بسیار ضروری است که به یک بیمارستان مراجعه کنید تا احتمال وجود مشکلی که با عنوان سندرم دم اسب شناخته می‌شود و معمولاً نیاز به جراحی فوری دارد را در شما بررسی کنند.