تعدد قوانین حاکم بر امور گمرکی

جهان صنعت نیوز|  توجه به لجستیک و سرمایه گذاری در این صنعت در حالی میتواند موتور محرکه اقتصاد کشور باشد که به علت بروکراسی های پیچیده اداری و همچنین دخالت دولت در فعالیت های اقتصادی بخش خصوصی، ایران در جایگاهی که قابلیت آن را دارد، قرار ندارد.

به گفته معاون برنامه ریزی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد، طی ۴ سال اخیر، عملکرد لجستیکی کشور با ۳۲ رتبه ارتقا روبرو شده است اما با این حال قرار گرفتن ایران در رتبه ۶۴ متناسب با ظرفیت های قابل توجه ایران در حوزه صنعت لجستیک نیست. بر همین اساس اولین میز ملی لجستیک کشور با سخنرانی مسوولان مربوطه و پنل تخصصی لجستیک در منطقه آزاد ماکو برگزار شد.

بر همین اساس قائم مقام مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو با بیان اینکه موقعیت های جغرافیایی منطقه آزاد ماکو در ذات خودش مزیت هایی را برای لجستیک کشور ایجاد میکند، گفت: این منطقه با ۵۰۰ هزار هکتار مساحت جزو بزرگترین مناطق آزاد دنیا است.

علیرضا نصیری اظهار کرد: ماکو علاوه بر هم مرزی با ترکیه و نخجوان، با ارمنستان و قفقاز نیز هم جوار است. همچنین به واسطه اتصال این منطقه با بازارهای اروپا و آسیای میانه میتوان منطقه آزاد ماکو را شاهراه ارتباطی کشور نامید.

به گفته وی، مرز بازرگان که در این منطقه قرار دارد به عنوان فعالترین مرز زمینی کشور و دروازه تجاری ایران و اروپا شناخته می شود.  نصیری با اشاره به اینکه لجستیک و زنجیره تامین را باید مزیت اصلی این منطقه دانست، بیان کرد: ماکو محل اتصال شرق جاده ابریشم به اروپا است.

قطب صادرات منطقه

قائم مقام مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ماکو گفت: تبدیل شدن به هاب لجستیک در کشور و همچنین تبدیل شدن به قطب صادرات منطقه چشم اندازهای توسعه این منطقه به شمار می رود.

نصیری افزود: برای دستیابی به این چشم اندازها باید زیرساخت های لجستیکی همچون جاده و ریل را توسعه داد. همچنین شکل دهی مرکز تجارت مدرن و افزایش ارزش افزوده کالاهای صادراتی از دیگر اقداماتی است که باید انجام شود.

وی اظهار کرد: ماکو در جریان تجاری ۱۰۰۰ میلیارد دلاری واقع شده است. از این رو منطقه آزاد برای فراهم آوردن زیرساخت های لازم در این خصوص، احداث دهکده لجستیک را در دستور کار قرار داده است.

سهم ۱۲ درصدی از تولید ناخالص جهانی

معاون برنامه ریزی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد نیز در این همایش اظهار کرد: صنعت لجستیک زیرمجموعه ای از مجموعه صنعت زنجیره تامین است و منطقه آزاد ماکو با برگزاری این همایش در توجه به لجستیک پیش قدم شده است.

محمدرضا عبدالرحیمی بیان کرد: بی تردید اهمیت صنعت لجستیک را میتوان با نگاهی به سهم ۱۲ درصدی آن از تولید ناخالص داخلی جهانی و همچنین سهم ۲۵ درصدی آن از ارزش قیمت تمام شده دریافت.

به گفته وی، صنعت لجستیک اصل مهمی در رقابت پذیری محصولات تولیدی در دنیاست. همچنین امور گمرکی و مبادلات مرزی، سیستم های توزیع در سطح داخل و بین المللی نیز از مجموعه فعالیت های این صنعت است.

غفلت از مزیت ها

عبدالرحیمی با اشاره به سهم ۱۰ هزار میلیارد دلاری صنعت لجستیک در سطح دنیا، افزود: اهمیت این صنعت به اندازه ای افزایش پیدا کرده است که از آن به عنوان مولفه اصلی توسعه اقتصادی و توسعه یافتگی یاد می شود.  وی اظهار کرد: با نگاهی به وضعیت فعالیت های پراکنده لجستیک و نگاهی به زنجیره تامین، میتوان گفت که طی سال های گذشته از مزیت های اصلی این صنعت غفلت شده است.

معاون برنامه ریزی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد با بیان اینکه دلمان را به درآمدهای ناچیز ترانزیت و عبور کالا از کشور خوش کرده ایم، گفت: این در حالی است که اقدامات و سرمایه گذاری هایی که در کشورهای منطقه توسط رقبای بالفعل ما انجام می شود، این استفاده ناچیز را هم نیز با تهدید جدی روبرو کرده است.

عبدالرحیمی تاکید کرد که اگر اقدامات عقب افتاده در این خصوص را پیگیری نکنیم، از دست دادن سهم ما از بازارهای جهانی مضاعف خواهد شد.

وی با بیان اینکه سال گذشته ستاد مراکز لجستیک در وزارت راه و شهرسازی شکل گرفت، گفت: به این ترتیب طرح آمایش ملی مراکز لجستیک آماده و منتشر شد که به دنبال آن ۴۰ شهر و مرکز لجستیکی در کشور شناسایی شد.

۱۴ دهکده لجستیکی

عبدالرحیمی با بیان اینکه منطقه آزاد ماکو و گمرک بازرگان از جمله ۱۰ مرکز لجستیکی کشور به شمار میرود، افزود: ۴ شهر و ۱۴ دهکده لجستیک در کشور وجود دارد.‌ وی اظهار کرد: بر اساس گزارش های بین المللی، بین سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ ، عملکرد لجستیکی ایران با ۳۲ رتبه بهبود مواجه شده است.

این مقام مسوول گفت: اگرچه ارتقای ۳۲ رتبه ای کشور طی ۴ سال خوب بوده اما رتبه امروز ما ۶۴ است که در مقایسه با دیگر کشورهای جهان چندان مناسب نیست.

عبدالرحیمی با اشاره به جذابیت های سرمایه گذاری د مناطق آزاد گفت: معافیت های مالیاتی ۲۰ ساله برای درآمد هر نوع فعالیت اقتصادی به ویژه فعالیت های لجستیکی و معافیت بر مالیات بر ارزش افزوده از جمله این جذابیت ها است. همچنین واردات هر نوع تجهیزات و امکانات مربوط به صنعت لجستیک از پرداخت عوارض گمرکی معاف است .

لزوم توجه به تسهیل تجارت

همچنین معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه ما کمتر از یک ماه آینده از طرح جامع کشور رونمایی میکنیم، گفت: حضور همه افرادی را که در بخش خصوصی موثر بودند را جدی گرفتیم اما باید بتوانیم به صورت جامع این فکر را توسعه دهیم.

شهرام آدم نژاد با بیان اینکه بزرگترین ماموریت لجستیک در کشور تجمیع است، افزود: لزوم توجه به تسهیل تجارت، لزوم ورود شرکت های چند ملیتی، لزوم جذب سرمایه گذاران خارجی، توجه به تکنولوژی و روش های روز و همچنین لزوم توجه به توسعه زیرساخت های لجستیک از الزامات مورد نیاز برای توسعه لجستیک در کشورهای در حال توسعه به شمار می رود. در حالی که بروکراسی های سنگینی در این حوزه حاکم است.

وی افزود: مناطق آزاد برای تسریع و تسهیل فعالیت های تجاری ساخته شده اند و قواعد آسانتری در آنها نهادینه میشود که کارها با سودآوری و سرعت بیشتری پیش رود. آدم نژاد گفت: در واقع مناطق آزاد در این خصوص ماموریت خاصی دارند.

سیاست های اقتصاد مقاومتی

عضو و رییس کمیته بازرگانی و تجارت مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز با بیان سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مرتبط با لجستیک گفت: شفاف سازی و روانسازی نظام توزیع و قیمتگذاری و همچنین روزآمدسازی شیوه های نظارت بر بازار در بند ۲۳ اقتصاد مقاومتی آورده شده است.

محمود دودانگه بیان کرد: اگر ما نظام لجستیک منسجم داشته باشیم، نظارت بر بازار می تواند هدفمند دنبال شود. وی افزود: برنامه ریزی برای ارتقای کیفیت و رقابت پذیری در تولید، افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت و گسترش خدمات تجاری و ترانزیت و زیرساخت های مورد نیاز نیز از دیگر بندهای اقتصاد مقاومتی است که با صنعت لجستیک سر و کار دارد.

فقدان هماهنگی

معاون مدیرکل دفتر نظارت بر ترانزیت گمرک ایران نیز در این همایش با تاکید بر اینکه گمرک در مسیر لجستیک خارجی ما قرار دارد، گفت: فقدان هماهنگی بین مجریان دولتی با بخش خصوصی حلقه مفقوده عدم موفقیت بسیاری از طرح ها و برنامه های ملی کشور در سه دهه گذشته بوده است.

مصطفی آیتی افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا نگاه دولت به بخش خصوصی نگاه بالا به پایین و دستوری نیست.

به گفته وی، ما باید این واقعیت را بپذیریم که عامل اصلی هر برنامه بخش خصوصی است و دولت تنها نقش بسترسازی را دارد. در این صورت است که میتوانیم بگوییم بستر تحول و توسعه در کشور آماده شده است. آیتی با انتقاد از تعدد قوانین حاکم بر امور گمرکی گفت: علاوه بر ۴۵ قانون در گمرک، ۱۲ رویه گمرکی نیز داریم در حالی که در دنیا تنها ۴ رویه معمول وجود دارد.

چالش اخذ مجوزها

وی افزود: برای انجام کارهای گمرکی باید ۲۲ سازمان به گمرک مجوز بدهند که اگر این مجوزها اخذ نشود، گمرک به عنوان مجری متخلف شناخته می شود.

معاون مدیرکل دفتر نظارت بر ترانزیت گمرک ایران با بیان اینکه این پیچیدگی تشریفات آزادهنده است، بیان کرد: ۱۵۰ گمرک در سرتا سر کشور وجود دارد در حالی که در اقتصادهای بزرگ دنیا یک دهم این میزان گمرک وجود دارد.

به گفته وی، گمرک قطعه ای از یک پازل ملی است. این در حالی است که اگر دیگر سازمان ها نیز خودشان را بخشی از یک حرکت ملی ببینند، از عملکرد جزیره ای دوری میکنند و با یکدیگر هماهنگ می شوند.

اقتصاد کلانبانک و بیمهپیشنهاد ویژه