قیمت دلار در بازار آزاد بی سرپرست شد!
با گذشت چند روز از راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا، سقف شکنی قیمت دلار در بازار آزاد ادامه دارد.
به گزارش جهان صنعت نیوز، قیمت دلار تحت سیاست جدید بانک مرکزی در مرکز مبادله ارز و طلا در کانال ۴۱ هزار تومانی کشف قیمت شد. با این وجود قیمت دلار در بازار آزاد کانال ۵۳ هزار تومانی را لمس کرده و خبری از عقب‌نشینی به سمت کانال‌های پایین‌تر قیمتی نیست.
کارشناسان می‌گویند دلار این روزها اسیر جو روانی شده و فراتر از واقعیت پیش می‌رود. اما خریداران و فروشندگان همچنان نرخ‌های اعلامی در بازار آزاد را مبنای معاملات ارزی خود قرار می‌دهند.
در خصوص آشفتگی‌های این روزهای بازار ارز اما چند پرسش وجود دارد.
نخست آنکه نرخی که در مرکز مبادله ارزی کشف می‌شود تا چه اندازه مطابق با واقعیت است؟ آیا سیاستگذار می‌تواند این بازار را به ابزاری برای تغییر جهت‌گیری دلار آزاد نیز تبدیل کند؟ پرسش دیگر این است که آیا قاچاق دانستن معاملات بازار آزاد و غیرواقعی خواندن نرخ‌های اعلامی از سوی معامله‌گران به معنای رها کردن این بازار از سوی سیاستگذار است؟
ورود ناخدا به بازار ارز
در هفته‌های گذشته فضای بازار ارز بار دیگر ملتهب و سرعت رشد قیمت دلار نیز بیشتر شد. اسکناس آمریکایی با سرعت زیادی پله‌های قیمتی کانال ۴۰ هزار تومانی را طی کرد و به بالاترین رکورد در تاریخ اقتصاد ایران رسید. نکته قابل توجه این است که نرخ‌های اعلامی از سوی معامله‌گران چندان ماندگار نیست. هر لحظه احتمال ثبت رکوردی دیگر در این بازار وجود دارد.
اما در روزهای آشفتگی بازار ارز، بانک مرکزی اقدام به راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلا کرد. آغاز به کار این مرکز اما با چند تغییر اساسی در حوزه معاملات ارزی نیز همراه شد. تخصیص ارز با کارت ملی متوقف شد. بازار متشکل ارزی نیز از دستور کار خارج شد. خرید و فروش ارز از سوی صرافی‌ها نیز محدود شد.
در این بازار ناخدا کنترل بازار را به دست گرفت و اولین قیمت کشف‌شده در مرکز مبادله را نیز ۴۱ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام کرد. در روز اعلام این نرخ دلار در کانال ۵۰ هزار تومانی خرید و فروش می‌شد.
دفاع از سیاست جدید ارزی بانک مرکزی
با راه‌اندازی مرکز مبادله ارزی، مقامات دولتی به دفاع همه‌جانبه برخاستند و بار دیگر از چشم‌انداز کاهشی قیمت دلار خبر دادند.
برای مثال رئیس بانک مرکزی همان زمان اعلام کرد که نرخ ارز مرکز مبادله را جایگزین بازار آزاد می‌کند. وی همچنین اعلام کرد که نرخ الان بازار به دلیل انتظارات تورمی و عوامل مختلفی افزایش داشته است. ناگفته نماند که وی بعد از راه‌اندازی این بازار نیز بار دیگر اعلام کرد که نرخ‌های بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسد.
وزیر اقتصاد نیز همچنان بر موضع خود مبنی بر غیرواقعی بودن قیمت دلار در بازار آزاد پافشاری می‌کند. وی در تازه‌ترین اظهارنظر خود نیز در خصوص میزان تاثیرگذاری بازار مبادله بر بازار گفته: «اتفاقی که در واقعیت اقتصاد رخ می‌دهد، نرخی است که براساس صادرات و واردات انجام می‌شود. دو نرخ در تالار اول و دوم مرکز مبادله ارز و طلای ایران انجام می‌شود و نرخ‌های تجارت کشور براساس آن است. نرخ‌گذاری‌ای که در کانال‌های کاغذی و تلگرامی و قمار انجام می‌شود، ارتباطی به تجارت کشور ندارد.»
این اظهارات نشان می‌دهد وزیر اقتصاد همچنان معتقد است که معامله‌گران اسیر جریان‌های قیمتی در فضای مجازی هستند. بنابراین قیمتی که در بازار آزاد اعلام می‌شود منطبق بر واقعیت نیست.
رها کردن بازار آزاد از سوی سیاستگذار
اما شاید مهم‌ترین مساله در خصوص بازار ارز قاچاق خواندن خرید‌و‌فروش‌ها در بازار آزاد است. این موضوعی است که امیر بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت به تازگی مطرح کرده است.
بهادری جهرمی گفته: «دولت آرایش جدید ارزی به خود گرفته و با اجرای بسته جدید، هرگونه نیاز واقعی ارزی در مسیر قانونی و مشخص پاسخ می‌گیرد. خرید و فروش خارج از مرکز مبادله یا بانک‌ها و کارگزاری‌های رسمی در حکم قاچاق ارز و طلا محسوب می شود. با آن برخورد جدی شکل خواهد گرفت.»
این اظهارات در حالی است که در سال‌های گذشته نیز اقدامات مشابه انجام شد تا جلوی رشد قیمت دلار گرفته شود. اما واقعیت این است که بازار به اظهارات و گفتاردرمانی مقامات دولتی بی‌توجه است و همگام با واقعیت‌های سیاسی و اقتصادی پیش می‌رود. اظهارات سخنگوی دولت نشان می‌دهد که سیاستگذار بازار آزاد را رها کرده و توجهی به تحولات آن نمی‌کند.
این در حالی است که با وجود کم‌بودن حجم معاملات بازار آزاد، کارشناسان می‌گویند که میزان اثرگذاری همین معاملات اندک بر کشف قیمت‌ها بسیار بالاست.
سیگنال‌های افزایشی بازار
کارشناسان بر این باورند که رشد دلار ناشی از افزایش انتظارات تورمی و نااطمینانی به آینده سیاسی و اقتصادی کشور است. آنها همچنان به داده‌های جدید پولی و تورمی اشاره و می‌گویند که با وجود رشد ۳۴ درصدی نقدینگی و همچنین رشد ۴۸ درصدی تورم نمی‌توان انتظار داشت که بازار ارز بدون تحرک بماند.
در این میان کارشناسان به تحولات جدید سیاسی نیز اشاره می‌کنند. برای مثال این باور وجود داشت که سفر پادشاه عمان به ایران و احتمال سفر گروسی به ایران برای تبادل‌نظر در خصوص مذاکرات هسته‌ای بتواند باعث عقب‌نشینی دلار شود. اما آمریکا بار دیگر اعلام کرده که تمرکزی روی مذاکرات برجامی ندارد.
بنابراین سیگنال‌های منفی سیاسی و برجامی همچنان یکی از دلایل افزایش قیمت دلار عنوان می‌شود.
قیمت‌های نجومی طلا و اعلام قیمت‌های بالای ۳۱ میلیون تومان برای سکه امامی در تابلوی معاملات صرافی‌ها نیز نتیجه سرکشی دلار در بازار ارز است. کارشناسان معتقدند که سیاستگذار با سرکوب و دستور و غیرواقعی خواندن نرخ‌های بازار آزاد نمی‌تواند در مسیر کاهش التهابات قیمتی موفق شود.
آنها همچنین اعلام می‌کنند که بازار ارز سیگنال‌های رشد خود را از افزایش فشارهای سیاسی علیه ایران در کنار تداوم روند رو به رشد تورم دریافت می‌کند و در صورتی که سایه تهدیدهای داخلی و خارجی از سر بازار برداشته نشود، نمی‌توان به کنترل قیمت دلار امیدوار بود.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانویژه اقتصاد کلانلینک کوتاه :