واکنش مسئولان به قیمت دلار: نمی‌شناسم!
قیمت دلار آزاد منطبق بر واقعیت‌های اقتصادی نیست و آن را به رسمیت نمی‌شناسیم. گزاره‌ای که طی یک سال گذشته بارها از زبان مسئولان شنیده‌ایم.
به گزارش جهان صنعت نیوز، گزاره «بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسیم» تقریبا به موضوعی پرتکرار در میان ارکان اقتصادی دولت تبدیل شده است. هر پرسشی در خصوص دلایل بی‌ثباتی قیمت دلار ما را به همین پاسخ واحد و مشخص در خصوص غیرواقعی بودن نرخ‌های کشف‌شده در بازار آزاد می‌رساند.
رییس بانک مرکزی در اظهارات جدید خود بار دیگر بر موضع قبلی‌اش در این زمینه پافشاری و اعلام کرده: «نرخ بازار آزاد به هیچ وجه با واقعیات اقتصاد ما همخوانی ندارد».
اما آیا قیمت دلار آزاد غیرواقعی است؟
کارشناسان در پاسخ به این پرسش به دو مساله اساسی اشاره می‌کنند. نخست آنکه بازار آزاد جایی است که نیروهای عرضه و تقاضا در آن فعالیت می‌کنند. نرخ تعادلی ارز بر اساس میزان فعالیت عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان کشف می‌شود. از این منظر می‌توان گفت که نرخ‌های بازار آزاد از قانون عرضه و تقاضا تبعیت می‌کند و منطبق با واقعیت است.
دوم آنکه بازار ارز از تحولات سیاسی و اقتصادی تاثیر می‌پذیرد. هر نرخی براساس آنچه در حوزه سیاست خارجی و اقتصاد اتفاق می‌افتد، کشف می‌شود. بر این اساس، تنش‌های سیاسی ایران با غرب که منجر به تشدید تحریم‌ها علیه ایران شده و همچنین وضعیت نگران‌کننده شاخص‌های اقتصادی از قبیل کسری بالای بودجه و خلق پول گسترده اصلی‌ترین عوامل رشد قیمت ارز به حساب می‌آیند.
حال بار دیگر باید این پرسش را مطرح کرد که آیا نرخ‌های کشف‌شده در بازار آزاد منطبق با واقعیت‌های سیاسی و اقتصادی کشور نیست؟
آن‌طور که بررسی‌ها نشان می‌دهد موتور رشد قیمت دلار در ماه‌های منتهی به پایان سال روشن شده و تلاش مقامات دولتی برای کاهش قابل‌توجه قیمت ارز راه به جایی نبرده است. هرچند اسکناس آمریکایی در اسفند ماه و در واکنش به اخبار مثبت سیاسی توانست تا سطح کانال ۴۴ هزار تومانی پایین بیاید، اما قیمت دلار در سال جاری عمدتا بالای ۵۰ هزار تومان بوده است.
اگر ذخایر ارزی کافی است چرا قیمت دلار بالا می‌رود؟
فریال مستوفی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» گفت: زمینه‌سازی برای کاهش قیمت دلار زمانی اتفاق می‌افتد که درآمدهای ارزی کشور پاسخگوی تقاضاهای موجود در بازار باشد. در صورتی که دولت به اندازه کافی درآمد ارزی داشته باشد که بتواند نیازهای ارزی متقاضیان را تامین کند بدون شک می‌توانیم نسبت به کاهش نرخ ارز امیدوار باشیم. اما اگر منابع ارزی محدود و در دسترس نباشد نزولی شدن قیمت‌ها در بازار ارز بعید خواهد بود.
وی در خصوص اظهارات مقامات دولتی که می‌گویند ذخایر ارزی کشور مطلوب است، اظهار کرد: اگر ذخایر ارزی کشور مطلوب است باید این سوال را مطرح کرد که چرا نیازهای ارزی تجار برای واردات کالایی به موقع پاسخ داده نمی‌شود؟ اگر ذخایر ارزی کافی است چه دلیلی دارد که شاهد رشد نگران‌کننده قیمت‌ها در بازار ارز باشیم؟
می‌دانیم که قیمت هر کالایی در اقتصاد اعم از کالاهای مصرفی یا ارز به دلیل کمبود عرضه بالا می‌رود. پس وقتی می‌بینیم قیمت‌ها در اقتصاد بالا می‌رود به این معنی است که عرضه به اندازه کافی وجود ندارد.
مستوفی ادامه داد: حتی اگر ذخایر ارزی دولت مطلوب هم باشد اما این ذخایر در حوزه‌های مورد نیاز مصرف شود و نتواند نیازهای متقاضیان را تامین کند، باز هم به این نتیجه می‌رسیم که عرضه ارز در بازار کافی نیست. اما اگر به هر میزان ارزی که برای واردات کالاهای مجاز ا برای اجرای پروژه‌ها مورد نیاز باشد، تخصیص یابد می‌توانیم گزاره‌های مقامات دولتی را بپذیریم و به این نتیجه برسیم که بازار ارز امکان کاهش قیمت دارد.
اثر اخبار مثبت بر بازار ارز کوتاه مدت است
به گفته وی، به‌طور کلی سیستم هیجانی بازار ارز تحت تاثیر اخبار مثبت و منفی دچار نوسان می‌شود. همانطور که اخبار منفی ناامیدی را به بازار تزریق می‌کند اخبار مثبت نیز خوش‌بینی در میان معامله‌گران را تقویت می‌کند. پیش از این نیز دیده‌ایم که اخبار خوب و بد به سرعت بر قیمت دلار و بازار ارز اثر می‌گذارند. در دوره‌هایی که خبر خوبی به بازار تزریق و در سایه آن نرخ ارز کاهشی شد. اگر عرضه ارز به اندازه کافی باشد قیمت‌های جدید ارز ثابت می‌ماند. اما اگر عرضه ارز کافی نباشد اثرات روانی اخبار منتشره از بین می‌رود و بازار به حالت قبل برمی‌گردد.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران بیان کرد: در عین حال نمی‌توانیم سهم عوامل اقتصادی در تغییرات قیمتی بازار ارز را نادیده بگیریم. زمانی که اقتصاد سالم و شفاف باشد بازار ارز نیز به وضعیت باثباتی می‌رسد. اما زمانی که اقتصاد مریض باشد سرمایه‌گذاری کم می‌شود. ریسک‌های اقتصادی بالا می‌رود، اشتغال کم می‌شود و پروژه‌های صنعتی به مرحله اجرا نمی‌رسند. بنابراین اقتصاد باید به‌گونه‌ای باشد که شرایط مناسبی برای فعالیت کسب‌و‌کارها فراهم شود و امکان رونق برای آنان وجود داشته باشد. در سایه چنین شرایطی رشد اقتصادی بالا برود. بنابراین در بلندمدت این شرایط اقتصادی است که تعیین می‌کند بازار ارز چه وضعیتی داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: زمانی که اقتصاد سالم و تورم پایین باشد. و سرمایه‌گذاری تولیدی اتفاق بیفتد همه بازارهای اقتصادی به ویژه بازار ارز متاثر می‌شوند و ثبات قیمتی در این بازار اتفاق می‌افتد.
اقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :