تا دو دهه دیگر تنش آبی به بحران آب در ایران تبدیل می‌شود

به گزارش جهان صنعت نیوز، رئیس گروه نظارت و توسعه حکمرانی آب گفت: میزان مصارف آب زیرزمینی بیش از منابع موجود کشور است. راندمان آبیاری در مزارع کشاورزی در برخی از مناطق کشور ۴۵ درصد اعلام می‌شود. در چنین شرایطی حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد با هدررفت آب در بخش کشاورزی مواجه هستیم.

محمد حب‌وطن افزود: کشور ایران در یک منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته و متوسط بارندگی کشور ۲۲۵ میلی‌متر در سال است. این رقم نزدیک یک‌سوم متوسط بارشی است که در کل جهان به طور میانگین رخ می‌دهد.

وی ادامه داد: از ۲۲۵ میلی‌متر بارندگی در کشور بخشی تبخیر می‌شود. بر این اساس، حدود ۱۰۳ میلیارد مترمکعب آب باقی می‌ماند. این در حالی است که این رقم در ۲۰ سال گذشته به طور متوسط ۱۳۰ میلیارد مترمکعب بود.

این کارشناس ارشد حوزه «آب» کاهش میزان منابع آبی کشور را متاثر از تغییرات اقلیمی، استمرار خشکسالی‌ها و غیره عنوان کرد. و گفت: وزارت نیرو به منظور مدیریت بهینه منابع آب در دسترس، اقدام‌هایی را از سال‌های گذشته در دستور قرار داده است. از جمله می‌توان به استحصال منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی اشاره کرد.

حب‌وطن با بیان اینکه از ۱۰۳ میلیارد مترمکعب ۵۹ میلیارد مترمکعب را آب‌های سطحی تشکیل می‌دهد، ادامه داد: از این میان ۴۴ میلیارد مترمکعب آب وارد آبخوان‌های کشور می‌شود.

چند سد در حال احداث است

رئیس گروه نظارت و توسعه حکمرانی آب ادامه داد: وزارت نیرو به منظور استحصال آب‌های سطحی، حدود ۱۹۵ سد بزرگ احداث کرده است. ساخت ۹۱ سد بزرگ دیگر را در دست اجرا دارد. همچنین اکنون مطالعات فنی برای ساخت حدود ۹۷ سد بزرگ در حال انجام است.

وی خاطرنشان کرد: اگر همه سدهای در دست اجرا و سدهای مطالعاتی احداث شوند و به بهره‌برداری برسند، در مجموع ۵۵ میلیارد مترمکعب آب در اختیار هموطنان قرار خواهد گرفت.

بخش کشاورزی چقدر منابع آبی زیرزمینی مصرف می‌کند؟

حب‌وطن بیان کرد: تا امروز، حدود ۲.۴ میلیون هکتار شبکه آبیاری برای انتقال آب به بخش کشاورزی ایجاد شده است. در حوزه آب‌های زیرزمینی حدود ۴۳ میلیارد مترمکعب در بخش کشاورزی، حدود ۴.۶ میلیارد مترمکعب آب در بخش شرب و حدود یک میلیارد مترمکعب در بخش صنعت مصرف می‌شود

رئیس گروه نظارت و توسعه حکمرانی آب درباره وضعیت منابع آب زیرزمینی گفت: مصارف بیش از منابع موجود در کشور است. به‌طوری که در دشت‌ها (آبخوان‌ها) سطح آب زیرزمینی افت پیدا کرده و شاهد کاهش آب‌دهی و خشک شدن برخی از چاه‌ها و در ادامه فرونشست زمین به دلیل برداشت بی‌رویه از چاه‌های آب هستیم.

وی با بیان اینکه بیش از ۹۲ درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، خاطرنشان ساخت: منابع آب کشور پاسخگوی مصارف کنونی نیست و این تراز دچار مشکل شده است.

حدود ۶۰ درصد آب در بخش کشاورزی هدر می‌رود؟

به گفته حب‌وطن؛ راندمان آبیاری در مزارع کشاورزی در برخی از مناطق کشور ۴۵ درصد اعلام می‌شود در چنین شرایط، حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد با هدررفت آب در بخش کشاورزی مواجه هستیم. بخش بزرگی از این هدررفت آب در مزرعه رخ می‌دهد.

وی افزود: بر اساس شاخص‌های موجود در جهان، چنانچه سرانه آب در دسترس برای هر یک از افراد کمتر از ۱۰۰۰ مترمکعب در سال باشد، شرایط بحرانی است و اگر کمتر از ۱۷۰۰ مترمکعب در سال باشد در مرحله تنش قرار دارد.

بحران آب در انتظار ایران است

حب وطن خاطرنشان کرد: سرانه آب در دسترس هر ایرانی به صورت سالانه از سال ۱۳۸۷ به بعد حدود ۱۲۰۰ مترمکعب است. بر این اساس کشور در مرحله تنش آبی قرار دارد؛ اما پیش‌بینی می‌شود در حدود سال ۱۴۲۰ اگر روند مصرف آب با همین شیب ادامه یابد ممکن است به مرحله بحران برسیم.

رئیس گروه نظارت و توسعه حکمرانی آب افزود: وزارت نیرو با علم به این موضوع که منابع آبی کشور محدود است، راهکارهایی را پیش‌بینی کرده است که یکی از مهم‌ترین این راهکارها استحصال آب دریا و انتقال آب به استان‌های مختلف است.

وی ادامه داد: پیش‌بینی شده ۵۰ درصد آب استحصال شده از دریا به استان‌های ساحلی و ۵۰ درصد دیگر به استان‌های فلات مرکزی اختصاص یابد.

وی با بیان اینکه آب‌های زیرزمینی حدود ۵۵ درصد از آب مورد نیاز کشور را تامین می‌کند، گفت: بر این اساس این موضوع همواره مورد توجه وزارت نیرو بوده است؛ از ۱۵ سال گذشته طرحی تحت عنوان طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی در دستور کار قرار گرفت؛ این طرح شامل جلوگیری از اضافه برداشت و برداشت‌های غیرمجازی می‌شود که از طریق چاه‌های آب انجام می‌شود.

پروانه‌های بهره‌برداری چهار دهه گذشته از چاه‌های آب کشاورزان به‌روزرسانی می‌شود

حب‌وطن در این زمینه ادامه داد: بخشی مربوط به نصب کنتور روی چاه‌های آب کشاورزی است تا مصرف آب متناسب با میزان آبی که در پروانه بهره‌برداری کشاورزان درج شده است کنترل شود. همچنین در این طرح آمده است که پروانه‌های بهره‌برداری از چاه‌های آب کشاورزی که حدود ۳۰ تا ۴۰ سال پیش به کشاورزان ارائه شده، متناسب با خشکسالی‌های اخیر تنظیم شود تا وضعیت آبخوان‌ها بهبود یابد.

وی خاطرنشان کرد: راهکار دیگر وزارت نیرو برای مدیریت مصرف آب، استفاده از پساب است، در این طرح بخش قابل توجه و مهمی از مصارف آب در منازل مشترکان از طریق فاضلاب و چاه‌های جذبی به فاضلاب تبدیل و نهایتاً تصفیه می‌شود و در مصارف مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد.

اخبار برگزیدهمحیط زیست