دیپلماسی پنهان بریتانیا

جهان صنعت| چینش جدید کابینه بوریس جانسون در بریتانیا با روی کار آمدن راست‌های افراطی بحث‌برانگیز شده است. بوریس جانسون از ابتدا تمایل به راست‌افراطی داشت و در کابینه ترزا می ‌هم از این خصوصیت برخوردار بود، به همین دلیل ترامپ او را شایسته‌ترین نماینده بریتانیا برای احراز پست نخست‌وزیری خواند. چینش جدید کابینه بریتانیا با حضور اکثریت راست‌های افراطی نشان‌دهنده گرایش بوریس جانسون به ترامپ است،

به این معنا که راست‌افراطی از ویژگی‌های مشترکی با رییس‌‌جمهور آمریکا چون بیگانه‌ستیزی، ناسیونالیست افراطی و از همه مهم‌تر سیاست‌های ضد مهاجرتی برخوردار بوده و نوعی خودگرایی و خودمحوری از ویژگی‌های این تفکر به شمار می‌رود.

با این نگرش از روز نخست، سیاست بوریس جانسون براساس خروج از اتحادیه اروپا اعلام شد، پیامد برگزیت جدا از آسیب‌های هنگفت اقتصادی که در این جریان بریتانیا ۳۰ میلیارد پوند بازار اقتصادی خود را از دست می‌دهد و همچنین از دست دادن ۳۰ میلیون نیروی کار که در کشورهای دیگر فعالیت دارند، به این مساله برمی‌گردد که بریتانیا به این باور رسیده که در اتحادیه اروپا وجاهت عمومی خود را از دست داده و حال پس از فرانسه و آلمان قدرت دوم در این اتحادیه محسوب می‌شود و حیثیت و اعتبارشان پایمال اراده فرانسه و آلمان شده است و این در حالی است که بریتانیا هیچ‌گاه به طور کامل عضو اتحادیه اروپا نبوده است، حتی عضو شینگن هم نبوده و از ابتدا نیز یک جدال تاریخی با فرانسه بر سر عضویت این کشور در اتحادیه وجود داشت، چراکه ژنرال دوگل پس از جنگ جهانی دوم تلاش بسیاری برای جلوگیری از عضویت بریتانیا در این اتحادیه کرد.

افکار عمومی در بریتانیا و طرفداران برگزیت بر این باور هستند که بوریس جانسون می‌تواند در خروج این کشور از اتحادیه موفق عمل کند، در صورتی که دو نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، دیوید کامرون و ترزا می، هر دو قربانی برگزیت شدند و این احتمال وجود دارد که جانسون قربانی بعدی این چالش تاریخی باشد، چراکه «برگزیت سخت» مد نظر جانسون یا همان خروج بدون توافق با شکست مواجه خواهد شد و حتی مخالفانی را در حزب خود او هم به دنبال خواهد داشت.

بوریس جانسون در چند روز اخیر و پس از روی کار آمدن به عنوان نخست‌وزیر بریتانیا موضع‌گیری خاصی درباره ایران نداشته و این احتمال وجود دارد که موضع نرمی را در قبال کشورمان در پیش بگیرد.

در عین حال به نظر می‌رسد با توجه به تغییر قدرت در بریتانیا مساله نفتکش‌ها ظرف چند روز آینده خاتمه یابد، چراکه وزیر خارجه بریتانیا هم پیش از این اعلام کرده بود که عجله‌ای در مورد مساله نفتکش‌ها ندارد و این امر نویدبخش آرامش در روابط دو کشور است.

از طرفی بریتانیا به طور پنهان در حال رایزنی و دیپلماسی با ایران است و ایران هم بالطبع خواهان پایان تنش نفتکش‌ها است. با توجه به آزاد کردن خدمه کشتی بریتانیایی هم می‌توان به پایان این کشمکش امیدوار بود.

در رابطه با برجام هم بریتانیا با روی کار آمدن بوریس جانسون به نظر نمی‌رسد تمایلی به ماندگاری در برجام داشته باشد و این موضوع کاملا به نفع آمریکا خواهد بود و از طرفی راه‌اندازی ائتلاف امنیت دریایی و دعوت از کشورهای اتحادیه اروپا برای پیوستن به این ائتلاف نشان‌دهنده نفس‌های آخر برجام است.

علی بیگدلی

کارشناس مسائل بین‌الملل

یادداشت