ضرورت انقلاب در نظام سرمایه‌داری

جهان صنعت نیوز| فاطمه رحیمی: نظام سرمایه داری طی دهه گذشته ضربات سهمگینی را بر شهرت خود متحمل شده است. حس سیستم تقلبی که به هزینه کارگران، به نفع صاحبان سرمایه عمل می کند، بسیار عمیق است. در سال ۲۰۱۶ یک نظرسنجی نشان داد که بیش از نصف جوانان آمریکایی دیگر از نظام سرمایه داری حمایت نمی کنند. این بی اعتمادی خطرناک است. نظام سرمایه داری امروز یک مشکل واقعی دارد، نه فقط مشکلی که حامیان تولیدات داخلی و پوپولیست ها دوست دارند درباره اش صحبت کنند.

زندگی برای برخی شرکت ها در نظام اقتصادی قدیمی خیلی آسان شده، در حالی که در نظام اقتصادی جدید شرکت های فناوری سریعا قدرت بازار را ایجاد کرده اند. در واقع یک انقلاب لازم است؛ انقلابی که باعث ازسرگیری رقابت شود، سودهایی که امروز به صورت غیر واقعی بالا هستند را پائین ببرد و این اطمینان را ایجاد کند که ابتکار می تواند فردا شکوفا شود.

کشورها قبلا هم در راستای دامن زدن به رقابت عمل کرده اند. در آغاز قرن بیستم آمریکا انحصارطلبی ها در بخش راه آهن و انرژی را شکست. پس از جنگ جهانی دوم آلمان غربی ایجاد بازارهای رقابتی را در مرکز پروژه ملت سازی خود قرار داد. راه اندازی بازار منفرد اروپایی، پروژه ای که مورد حمایت مارگارت تاچر بود، ارزش بیشتری برای بازارهای داخلی قدیمی باز در مقایسه با شرکت های خارجی پویا قائل بود. رونالد ریگان رقابت را در سراسر اقتصاد آمریکا پرورش داد.

تحولی مشابه در اقتصاد امروز لازم است. از سال ۱۹۹۷ مرکزیت بازار در دو سوم صنایع آمریکا افزایش یافت. یک دهم این اقتصاد از صنایعی تشکیل شده که در آن چهار شرکت بیش از دو سوم بازار را کنترل می کنند. در یک اقتصاد سالم انتظار می رود سودها پائین بیاید، اما جریان آزاد نقدینگی شرکت ها ۷۶ درصد بالاتر از میانگین ۵۰ ساله آن است. در اروپا نیز روند به همین صورت است، اما با شدت کمتر. میانگین سهم بازار چهار شرکت بزرگ در هر صنعت از سال ۲۰۰۰ تاکنون سه درصد افزایش یافته است. شرکت های غالب در هر دو قاره به این راحتی ها از جای خود بیرون نمی شوند.

تمامی این روندها قابل مشاهده نیست. گوگل و فیس بوک سرویس های محبوبی را بدون هیچ هزینه ای در اختیار مشتریان قرار می دهند، اما آنها از طریق تبلیغات هزینه سایر شرکت ها را بالا می برند.

بالا رفتن قدرت بازار به حل معماهای اقتصادی کمک می کند. باوجود نرخ سود پائین، شرکت ها سود خود را بار دیگر سرمایه گذاری می کنند. این مسئله می تواند ناشی از آن باشد که موانع رقابت حتی ورودی های جدید با بودجه خوب را بیرون از رقابت نگه می دارد.

تغییراتی که تا به امروز رخ داده نمی تواند تمام مشکلات اقتصاد را حل کند، اما اگر سودها را در آمریکا به سطوح عادی تاریخی خود بازگرداند و کارمندان بخش خصوصی سود خود را ببرند، حقوق واقعی شش درصد افزایش می یابد. به این صورت مشتری ها گزینه های بیشتری خواهند داشت. تولید افزایش می یابد. این مسئله احتمالا خیزش پوپولیسم را متوقف نمی کند، اما یک انقلاب رقابتی به بازسازی اعتماد عمومی به نظام سرمایه داری کمک می کند.