تب بیماری هلندی؛ دوباره دلارهای نفتی، نفس اقتصاد ایران را می‌گیرد؟
آمارهای تجارت خارجی در نیمه نخست سال نشان از افزایش معنادار واردات در مقایسه با چند سال گذشته دارد؛ هرچند این موضوع می‌توان نشانه‌ای از افزایش درآمدهای ارزی و بهبود دسترسی دولت به این درآمدها باشد اما ممکن است دوباره منجر به تشدید بیماری هلندی در اقتصاد ایران شود.
به گزارش جهان صنعت نیوز محمد رضوانی‌فر، رئیس‌کل گمرک ایران اطلاعات مربوط به تجارت خارجی کشور در نیمه نخست امسال را ارائه کرد؛
بر این اساس در شش ماهه نخست میزان صادرات غیرنفتی ایران حدود۲۴ میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش ۲.۶ درصدی را نشان می‌دهد.
در نقطه مقابل در نیمه نخست سال بیش از ۳۰ میلیارد دلار کالا به کشور وارد شده که حاکی از رشد بیش از ۱۱.۶ درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته است.
بنابراین در شش ماهه نخست امسال کسری تجاری کشور به بیش از ۶ میلیارد دلار می‌رسد که در مقایسه با سال گذشته بیش از ۲ برابر شده است.
به طور کلی آمارها نشان می‌دهد که هر چند میزان صادرات نسبت به سال‌های گذشته تغییر محسوسی نداشته اما واردات با رشد قابل توجهی همراه بوده و در صورت ادامه این روند در انتهای سال رکورد واردات به کشور شکسته خواهد شد.
به نظر می‌رسد که این آمارها نشان از دسترسی راحت‌تر دولت به درآمدهای نفتی در مقایسه با سال‌های گذشته دارد. در این شرایط نکته نگران کننده این است که دولت برای کاهش تورم دوباره دست به واردات ارزان بزند. سیاستی که طی چند دهه گذشته بارها اجرایی شده. هر چند این سیاست در کوتاه مدت کاهش تورم را به همراه دارد اما در نهایت به تضعیف تولید و البته تشدید شوک‌های تورمی بعدی منجر خواهد شد.
حالا باید دید که آیا بیماری هلندی اقتصاد ایران دوباره تشدید می‌شود یا دولت سیزدهم از تجربه تلخ سال‌های گذشته عبرت می‌گیرد؟
بیماری هلندی چیست؟
بیماری هلندی (به انگلیسی Dutch disease) یک اصطلاح اقتصادی است. این بیماری برای اولین بار در اقتصاد هلند مشاهده شد به همین دلیل نام هلند در این اصطلاح به کار رفته است. در سال ۱۹۵۹ برای اولین بار در هلند ذخایر گاز کشف گردید، این موضوع منجر به افزایش درآمدهای ارزی در هلند، و تقویت بی‌سابقه پول ملی آن کشور گردید.
اصطلاح بیماری هلندی برای اولین بار در سال ۱۹۷۷ در مجله اکونومیست برای تجزیه و تحلیل اوضاع اقتصادی هلند (از این رو نام آن) پس از کشف میدان‌های بزرگ گاز طبیعی در سال ۱۹۵۹ مطرح شد. اگرچه اقتصاد هلند درآمد خود را از صادرات گاز طبیعی افزایش داد، افزایش قابل توجه پول ملی از هجوم سرمایه بزرگ به این بخش منجر به افزایش نرخ بیکاری در کشور و همچنین کاهش صنعت تولید شد. پدیده بیماری هلندی معمولاً در کشورهایی اتفاق می‌افتد که اقتصاد آنها بیشتر به صادرات منابع طبیعی متکی است.
به بیان دیگر، بیماری هلندی یک اصطلاح اقتصادی است که تعریف آن استفاده بی‌رویه از منابع طبیعی (معادن نفت و گاز، طلا و نظایر آن) و رکود ناشی از این استفاده بی‌رویه در بخش صنعت داخلی است. به‌عنوان مثال کشوری مانند ایران را در نظر بگیرید که درآمد عمده خود را از فروش نفت به‌دست می‌آورد و در یک برهه زمانی به علت بالا رفتن قیمت هر بشکه نفت درآمد بالایی را به‌دست می‌آورد. درآمد ارزی مورد نظر به ریال به بانک مرکزی فروخته می‌شود. این میزان نقدینگی و درآمد زیاد بدون رشد هیچ صنعتی و تولید کالایی به جامعه تزریق می‌شود و در نتیجه تقاضای مصرف کالا از سمت عموم جامعه بیشتر می‌شود. در صورتی که افزایش تقاضا ناگهانی باشد و عرضه و تقاضا با هم برابری نداشته باشند، قیمت کالاها افزایش پیدا می‌کنند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :