چرا بورس از تورم عقب ماند؟

به گزارش جهان صنعت نیوز، سیاست‌های خلق‌الساعه‌ای که فعالان بازار را سردرگم و به نوعی تجربیات ناخوشایند سال‌های قبل را در اقتصاد ایران تکرار کرد. با وجود این شاید سهامداران خرد دستکم انتظار داشتند که سبد سهم‌های‌شان به اندازه تورم در کلیت اقتصاد منتفع شود، اما عملا در سال جاری تا به امروز اینگونه نشد و رالی تورم و بورس به نفع تورم تمام شد و بازار سرمایه عملا رقابت را به تورم بالای دو رقمی باخت.

اما ریشه این اتفاق را باید در کجا جست‌وجو کرد. «جهان‌صنعت» در گفت‌و‌گو با کارشناسان بازار سرمایه به ابعاد مختلف این موضوع پرداخته است.

قیمت‌گذاری دستوری و عقب‌ماندگی بورس

سهیلا نقی‌پور، کارشناس بورس در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» در این‌باره می‌گوید: از عوامل مهم در عدم رشد بیشتر صنایع بورسی بیش از تورم طی سالیان گذشته تعیین قیمت‌گذاری دستوری برای آنها بوده است. قیمت‌گذاری دستوری نوعی دخالت دولتی در اقتصاد است که در آن دولت قیمت کالاها یا خدمات را به طور مستقیم تعیین می‌کند.

نقی‌پور بیان کرد: قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند بر بازار بورس تاثیرات منفی مختلفی داشته باشد، از جمله اینکه باعث می‌شود قیمت سهام به طور واقعی منعکس‌کننده ارزش واقعی شرکت‌ها نباشد. این امر به دلیل این است که قیمت سهام توسط دولت تعیین می‌شود و نه توسط عرضه و تقاضا در بازار و این خود باعث کاهش شفافیت در بازار شده و کاهش شفافیت بازار هم می‌تواند منجر به کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار بورس شود.

وی تصریح کرد: قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند منجر به کاهش انگیزه برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها شود. این امر به دلیل این است که سرمایه‌گذاران نمی‌توانند به طور کامل از سودآوری شرکت‌ها مطلع شوند و سرمایه‌گذاران قیمت سهام را کمتر از ارزش واقعی آنها ارزیابی کنند و این امر می‌تواند منجر به کاهش سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها بشود، چراکه این‌گونه برداشت می‌شود که قیمت سهم در بازار بورس به طور عادلانه‌ای تعیین نمی‌شود و همواره طی این سال‌ها شاهد افت شدید در قیمت سهام در بازار بوده‌ایم، به گونه‌ای که تا حدی قیمت‌ها افت کرده‌اند که حتی با برگشت‌های بازار در مقاطعی نتوانستند میزان تورم موجود در اقتصاد کشور را پوشش دهند.

این کارشناس بورس افزود: این عوامل در کنار هم باعث عدم ورود نقدینگی در بازار سهام می‌شود و از سوی دیگر کاهش ورود پول به بازار بورس می‌تواند منجر به کاهش نقدینگی بازار شود. نقدینگی بازار به معنای توانایی سرمایه‌گذاران برای خرید و فروش سهام بدون ایجاد نوسانات شدید قیمت است. کاهش نقدینگی بازار می‌تواند منجر به نوسانات شدید قیمت سهام شود. در عین حال نوسانات شدید قیمت سهام می‌تواند منجر به زیان سرمایه‌گذاران شود و همین زیان باعث جاماندگی سرمایه‌گذاران از رشد تورم موجود است.

نقی‌پور اضافه کرد: از جمله دلایل مهم دیگر در عدم رشد صنایع بازار بورس بیشتر از تورم افزایش ریسک‌های سیستماتیک در بازار است؛ ریسک‌هایی که مانع ورود پول قوی به بازار می‌شود و زمانی که ورود پول قوی به بازار نداشته باشیم، نباید انتظار رشد قابل توجهی هم در کلیت بازار و تمامی سهم‌ها را داشت، چراکه وجود نقدینگی در بازار بورس مانند جریان داشتن خون در بدن انسان و ادامه حیات است. اینها همگی می‌توانند دلایل مهمی بر عقب‌ماندگی سهام در بازار بورس از تورم باشند.

جاماندگی بورس از تورم طبیعی است

پیام الیاس‌کردی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: بازار ما یک حالت بیش‌واکنشی را در دوره‌های مختلف داشته است، یعنی وقتی به عنوان مثال قیمت دلار به ۱۰ هزار تومان برسد، بازار ما به دلار ۲۰ هزار تومانی واکنش نشان می‌دهد و با دلار بالاتر قیمت می‌خورد. بیش‌واکنشی که برای دلار وجود دارد همیشه تاثیرگذار بوده است.

او ادامه داد: در سال ۹۹ که دلار به حدود ۱۹ هزار تومان رسیده بود خیلی از سهم‌ها با قیمت‌های ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان قیمت می‌خوردند، در حالی که الان با دلار ۳۰ هزار تومانی قیمت خورده‌اند. طبیعی است که در بازار سرمایه ایران با توجه به شرایط اقتصادی‌ای که وجود دارد واکنش‌های مثبت به دلار و تورم بالا خیلی بیشتر باشد و به تورم پایین زمانی که روند نزولی دارد خیلی کمتر باشد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: اینکه نتوانستیم در بازار سرمایه به اندازه تورم بالا برویم، طبیعی است. دلیل عمده‌تر این است انتظاری که وجود دارد این است که مردم بازار سرمایه را به اندازه بازار دلار، طلا، مسکن و خودرو ببینند ولی اینگونه نیست و در آن بازارها بیشتر سرمایه‌گذاری می‌کنند. امروز در یک منطقه معمولی تهران طبق عددهایی که گفته می‌شود شاید ارزش کل یک آپارتمان ۱۰۰ میلیارد تومان باشد و مردم خیلی عادی وارد این آپارتمان شوند و ملک‌ها را خریداری کنند و در آن سرمایه‌گذاری کردند، در حالی که در بازار سرمایه این میزان سرمایه‌گذاری و علایق و سلایق مردم را آنچنان که باید نمی‌بینیم، البته می‌توانیم این فضا را با جذب سرمایه بیشتر بشکنیم و تغییر دهیم.

بورسپیشنهاد ویژه