وزارت صمت نیاز به یک بازنگری جدی دارد/ بازگشت امضاهای طلایی

جهان صنعت نیوز|  فرهاد احتشام‌زاد – رییس فدراسیون واردات اتاق بازرگانی ایران در گفت و گو با جهان صنعت می گوید: در حال حاضر با برنامه ریزی و استراتژی بلند مدت در حوزه صنعت روبرو هستیم. این برنامه ها براساس شرایط روز به روز رسانی نشده و منطبق با حال و هوای تجاری امروز نیست.

وی افزود: بر خلاف انچه تصور مدیران ایرانی است که فکر می کنند باید با خود برنامه جداگانه بیاورند، ایران برنامه به اندازه کافی دارد؛ برنامه های ۵ ساله روند را مشخص کرده است و قانون هم‌در این زمینه وجود دارد، از جمله قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار یا قانون موانع رفع تولید کافی است اگر مدیران به آن عمل کنند.
رییس فدراسیون واردات اتاق بازرگانی ایران معتقد است اگر این قوانین براساس سیاست‌گذاری‌هایی که سالها بر روی آنها فکر شده و به عنوان برنامه های میان مدت و بلند مدت مشخص شده،اجرایی می شد بعضا وزارتخانه ها با برنامه های مختلف که منطبق بر برنامه های کلان کشور نیست، فعالیت نمی کردند.
احتشام زاد در ادامه تاکید کرد: پس از تدوین قانون اساسی نکته ای که مغفول مانده و هیچ یک از دولتها آن را جدی نگرفته اند ،موضوع خصوصی سازی و رها سازی تصدی های دولت است.

احتشام زاد گفت: در هر دولتی به شیوه های مختلف همین برنامه ها مطرح می شود و بعضی از آنها که دارای جذابیت بیشتری هستند، در اولویت قرار می گیرند،حال آنکه  خصوصی سازی به صورت واقعی هیچ گاه انجام نشده است و شرکت‌های که تاکنون در اختیار دولت بودند، خصوصی سازی برای آنها اتفاق نیفتاده است.

فرآیند خصوصی سازی واقعی نیست

وی در ادامه تصریح کرد: حکایت واگذاری شرکت ها این است که دولت تاکنون به آنها نیازی نداشته و تامین هزینه ها را با درآمد نفت انجام داده است. اکنون که در فروش نفت به مشکل خورده است، شرایط رانت دیگر برای شرکت های دولتی امکان پذیر نیست. دولت را وادار به خصوصی سازی کرده است.

احتشام زاد تصریح کرد: شرکت های که قابلیت رقابت در فضای کسب و کار را ندارند و بنا به واسطه پشتیبانی های غیر معمول دولت بقای خود را حفظ کردند، اکنون این امکان برای آنها وجود ندارد در نتیجه در ردیف واگذاری هستند.
این فعال عرصه اقتصادی همچنین عنوان کرد: خصوصی سازی باید به صورت جدی اتفاق بیفتد ولی اگر این شرکت ها که از شرایط مناسبی برخوردار نیستند، تاکنون تنها به دلیل رانت دولتی و فضای غیر رقابتی توانسته اند تا کنون دوام بیاورند. در صورت خصوصی سازی که بلافاصله انتظار داشته باشیم این شرکتها بدون رانت و پشتیبانی توانایی موفقیت داشته باشند ، انتظاری دور از ذهن است.
وی درخصوص اقدامات دولت در واگذاری ها گفت: در این شرایط دولت توپ را در زمین بخش خصوصی می اندازد. بخش خصوصی باید هزینه ای را بپردازد که ناشی از عدم مدیریت دولت بر این بنگاه ها است. فرایند خصوصی سازی این بنگاه ها باید به صورت واقعی و برنامه ریزی بر مبنای اطلاعات واقعی و فضای موجود اقتصادی صورت گیرد.
احتشام زاد تصریح کرد: به واسطه تحریم ها، خودکفایی در اولویت اول اقتصاد بود، چرا که طرف های خارجی ما را از این طریق تحت فشار قرار می دادند و تمایلی به همکاری نداشتند، ما اگر زیر ساخت و توانایی لازم برای کالایی را نداشتیم طبیعتا نمی توانستیم رقابت کنیم. پس از لغو تحریم ها و اجرای برجام فضای ارتباط با خارجی ها برقرار شد، اما ما در مسیر قبلی حرکت کردیم .

او اضافه کرد: اما منابع ما محدود است و نمی توانیم روی تمام حوزه ها تمرکز کنیم از سویی تمرکز ما در تمامی حوزه ها به معنای آن است که در هیچ حوزه ای نتوانستیم حرفی برای گفتن داشته باشیم.
رییس فدراسیون واردات اتاق بازرگانی ایران در ادامه عنوان کرد: در بعضی از بخش ها که دارای مزیت های رقابتی هستیم این به واسطه زحمات فعالان بخش خصوصی است. زمانی که وزارتخانه های صنایع و معادن و بازرگانی ادغام شدند، تنها دستاورد آن کم شدن یک وزیر بود وگرنه تمامی معاونت ها زیر نظر یک وزیر درحال فعالیت هستند و هیچ ادغام و بازنگری سیستماتیکی صورت نگرفته است. کسی با نگرش همزمان صنعت، معدن و تجارت به سختی پیدا می شود و کمتر کسی است که توانایی مدیریت همزمان این سه حوزه را داشته باشد.

بزرگترین اشتباه یک وزارتخانه

احتشام زاد در ادامه تصریح کرد: شاید بزرگترین اشتباه وزارت صنعت، معدن و تجارت این بود که هیچ گاه بخش‌های مختلف این وزارت خانه معاونت ها و زیر مجموعه ها بروز رسانی نشده اند. سوال اصلی اکنون اینجاست که آیا فرایندهای که در حال حاضر انجام می شود و از ۲۰ سال قبل هم انجام می شد ، باید کماکان باید ادامه پیدا کند؟ آیا ادغام، حذف و ایجاد ساز و کار جدید لازم نیست؟
وی با تاکید بر بازنگری در دستورالعمل های قدیمی گفت: این بازنگری در بدنه وزارتخانه یا حتی در بدنه دولت به صورت جدی تر مغفول مانده است. به طوری که همچنان بر مدار قبل در حرکت هستیم و تمام رفع ایرادات به صورت جزیی بوده و به صورت کلان نیست.

او اضافه کرد: در وهله اول با توجه به پیشرفت تکنولوژی و دانش آیا بازنگری در این حوزه ها لازم است یا خیر؟ تفکیک وظایف باید به چه شکلی میان وزارتخانه ها انجام شود؟ وزارت صنعت، معدن و تجارت براساس رسالت های که در این حوزه مشخص شده و برعهده آن گذاشته شده است باید از چه بدنه ای برخوردار باشد؟

بازگشت امضاهای طلایی

این فعال بخش خصوصی در ادامه عنوان کرد: با توجه به قانون منع به کار گیری بازنشستگان بسیاری از معاونین و کارشناسان این وزارتخانه در حال ترک مسئولیت خود هستند، آیا جانشین پروری انجام شده است یا خیر؟! امیدواریم این اتفاق افتاده باشد چرا که اگر براساس ساختار قدیمی و نبود نفرات تخصص با مشکلات جدیدتری روبرو خواهیم شد.
وی افزود: اکنون در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم و یکی از مهمترین نهادها وزارت صنعت، معدن و تجارت است. متاسفانه می بینیم تصمیم های احساسی و ناگهانی و کارشناسی نشده بدون اخذ نظر تشکل های مرتبط باعث صدور بخش نامه های میشود که منجر به ایجاد امضاهای طلایی می‌شود، این امضاهای طلایی خود منشا فساد است.

احتشام زاد تصریح کرد: در بخش های مختلف فسادهای را می بنیم که قوه قضاییه درگیر آنها شده است، این فسادها ناشی از قوانین اشتباهی است که از پایه گذاشته ایم، متاسفانه صدور مکرر قوانین برای خیلی افراد مطلوب است چرا که برای آنها ایجاد درامد می‌کند دیگر نگرش سیستمی در آنجا حکم فرما نیست و منافع فردی بر منافع اجتماعی ارجحیت پیدا می کند.
این فعال عرصه تجاری در پایان عنوان کرد: سریع‌ترین کاری که فکر می‌کنم در این شرایط انجام شود و کما اینکه بارها و بارها خواسته ایم به آن‌توجه شود، ایجاد یک اتاق جنگ است، اکنون نیاز به اتاق فکر نداریم بایداتاق جنگ با متخصصان اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و نظامی باهم برنامه ریزی کنند و یک موضوع را همه جانبه و با تحلیل فنی تصمیمات گرفته شود.

او گفت: امروز بخشنامه صادر نکنیم و دو ماه دیگر تمام کسانی که با آن بخشنامه کار کردند را زندانی کنیم و دوباره روال جدید را تعریف کنیم که عطف به ما سبق کنیم. اینها نشانه های شتاب زدگی در تصمیمات است که ابعادمختلف آن بررسی نشده است.

پیشنهاد ویژهصنعت و معدنگفت‌وگو