هشدار گسترش سالک در ایران
به گفته کارشناسان بیماری سالک مرکز بهداشت، خشکسالی و ترسالی دو لبه تیغ گسترش بیماری سالک است و تنها در نیمه نخست سال گذشته حدود ۱۵۰ کانون آندمیک بیماری سالک در استان اصفهان شناسایی شده که ۹۱ کانون آن جزو مناطق اصلی و مهم شیوع سالک است.
به گزارش جهان صنعت نیوز، در سال‌های اخیر، تالاب‌های زیادی در سراسر جهان، ازجمله ایران، به دلیل عوامل مختلفی مانند خشکسالی، برداشت بی‌رویه آب، آلودگی‌های زیست‌محیطی و تغییر اقلیم خشک شده‌اند. استان‌های مختلف در ایران درگیر خشکسالی تالاب‌ها و دریاچه‌ها هستند، ازجمله اصفهان، خوزستان و فارس. چند روز پیش نیز رسانه‌ها از خشک کردن تقریبا کامل دو دریاچه در استان فارس خبر دادند.
به تازگی «مهدی دانشگر» معاون مجامع، توسعه مدیریت و پشتیبانی شرکت منابع آب ایران خشکسالی امسال در کشور را در طول ۸۵ سال گذشته بی‌سابقه دانست، این در حالی است که نابودی تالاب‌ها برای ساکنان منطقه تبعات زیست محیطی و اقتصادی فراوانی در پی خواهد داشت که مهم‌ترین آن کاهش تنوع زیستی است، زیرا تالاب‌ها زیستگاه انواع مختلفی از گیاهان و جانوران هستند و خشک شدن آنها می‌تواند منجر به کاهش تنوع زیستی منطقه شود و تاثیرات منفی بر اکوسیستم منطقه بگذارد.
از دیگر تبعات آن می‌توان به افزایش فرسایش خاک نیز اشاره کرد. تالاب‌ها نقش مهمی در جلوگیری از فرسایش خاک دارند. خشک شدن آنها فرسایش خاک را افزایش می‌دهد و تاثیرات منفی بر کشاورزی و محیط‌زیست منطقه می‌گذارد، البته نباید آلودگی آب را فراموش کرد، چرا‌که تالاب‌ها می‌توانند به عنوان تصفیه‌کننده‌های طبیعی عمل کنند، در نتیجه نبود آنها آلودگی را در خاک و آب افزایش می‌دهد و تاثیرات منفی بر سلامت انسان و محیط‌زیست منطقه خواهد داشت.
در جوامع محلی با بهره‌گیری از تالاب‌ها و اکوسیستمی که پیرامون آنها شکل گرفته بود، در طول سالیان دراز، مشاغل بومی مختلفی ایجاد شدند که عمده آنها بر مبنای کشاورزی، دامپروری، ماهیگیری و صنایع‌دستی قرار داشتند. با خشک شدن تالاب‌ها و نبود مشاغل جایگزین، معیشت مردم در این مناطق با مشکلات جدی مواجه شده است. به عبارت دیگر، خشک شدن تالاب‌ها می‌تواند منجر به بیکاری، فقر و مهاجرت مردم محلی شود که تاثیرات منفی بر جامعه و اقتصاد منطقه می‌گذارد. خشک شدن تالاب‌ها آنها را به بستری برای تولید و انتشار ریزگردها در منطقه تبدیل می‌کند که چنین امری به گفته کارشناسان بیماری سالک مرکز بهداشت، خشکسالی و ترسالی دو لبه تیغ گسترش بیماری سالک است و تنها در نیمه نخست سال گذشته حدود ۱۵۰ کانون آندمیک بیماری سالک در استان اصفهان شناسایی شده که ۹۱ کانون آن جزو مناطق اصلی و مهم شیوع سالک است.
همه تالاب‌ها در فلات مرکزی ایران دچار مرگ آبی شده‌اند
«افشین دانه‌کار» عضو هیات علمی دانشگاه تهران در نشستی به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها (۱۳ بهمن‌‌ماه) با اشاره به اینکه تالاب‌های خشک‌شده تبدیل به کانون ریزگرد می‌شوند، گفت: حفاظت از تالاب‌ها در امنیت اکوسیستم و امنیت ملی بسیار موثر است و می‌تواند از مهاجرت اقلیمی افراد در مناطق کم‌آب جلوگیری کند.
وی با اشاره به مشکلات و موانع موجود در امر حفاظت از تالاب‌ها گفت: تالاب‌ها در چرخه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جایگاه ویژه‌ای دارند که از درجه حساسیت بالایی هم برخوردارند. این حوضه‌های آبی علاوه بر ارائه خدمات نسبت به هرگونه تغییر در محیط واکنش نشان می‌دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که جوامع محلی بیش از ۵۰ خدمت از تالاب‌ها دریافت می‌کنند.
عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران تصریح کرد: به نظر می‌رسد باید سطح آگاهی مردم و مسوولان نسبت به این زیستگاه ارزشمند بیش از بیش افزایش یابد و تجربیات چند سال اخیر نشان می‌دهد که بخش بزرگی از خدمات تالاب‌ها را دقیقا زمانی متوجه می‌شویم که آن را از دست داده‌ایم.
دانه‌کار ادامه داد: بیشتر تالاب‌های خشک‌شده در کشور اکنون به مرکز ریزگرد تبدیل شده‌اند یا خشک شدن آنها منجر به از دست رفتن آب‌های زیرزمینی شده که نخستین آسیب آن متوجه جوامع محلی است و در بلند‌مدت حتی می‌تواند مانعی در برابر توسعه باشد. در کشور نزدیک به ۲۵۰ پیکره آبی وجود دارد که نسبت به ابعاد آنها در رده‌های مختلف ازجمله برکه، دریاچه، دریاچه متوسط و بزرگ دسته‌بندی می‌شوند که به همراه زیستگاه‌های آبی کنار ساحلی جمعا ۴ میلیون هکتار از اراضی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از خدمات تالاب‌ها متوجه خود زیستگاه‌ها نمی‌شود، تاکید کرد: این خدمات باعث ثبات در منطقه می‌شود و به معنای واقعی کلمه تنوع زیستی و تنوع ژنتیکی کشور را تضمین می‌کند، همچنین تالاب‌ها باعث تغذیه سفره‌های زیرزمینی و ترسیب کربن می‌شوند که از اهمیت ویژه‌ای در مدیریت اکوسیستم‌ها برخوردار است.
دانه‌کار افزود: قانون حفاظت، احیا و مدیریت تالاب‌های کشور نقش سازمان محیط‌زیست را پررنگ نشان می‌دهد، اما این در حالی است که اگر انسجامی در نظام بهره‌برداری نداشته باشیم و دستگاه بهره‌بردار عملکرد مثبتی نداشته باشد، قطعا تاب‌آوری تالاب‌ها کاهش می‌یابد.
عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران بیان کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی پدیده‌های حدی افزایش یافته و در نقاطی از کشور با خشکسالی‌ها و نقطه دیگری سیلاب‌های پی‌در‌پی روبه‌رو هستیم که توان مدیریت آنها را نیز نداریم و آنچه اکنون می‌تواند به ما در این باره کمک کند هماهنگی بیشتر نهادها و دستگاه‌ها در اعمال مدیریت واحد نسبت به سرزمین و یک اکوسیستم است.
دانه‌کار راه‌حل‌های دولت در این باره را بی‌ثمر دانست و تصریح کرد: دولت سعی دارد این مساله را با انتقال آب به فلات مرکزی از خلیج فارس یا دریای عمان جبران کند که در عمل امکان‌پذیر نخواهد بود.
او ادامه داد: هم‌اکنون همه تالاب‌ها در فلات مرکزی ایران دچار مرگ آبی شده‌اند و با انتقال آب تنها می‌توانند نقش تالاب را به لحاظ آبی و در یک مقطع کوتاه حفظ کنند و به هیچ‌وجه نقش اکولوژیکی پیچیده یک تالاب در این ابعاد و با این شکل جبران نخواهد شد.
وی راه‌حل این مساله را اختصاص حق‌آبه تالاب‌ها عنوان کرد و گفت: انتقال آب بین‌حوضه‌ای این نگرانی را بیشتر می‌کند که روند توسعه را افزایش دهد و در این خصوص تنها یک راه‌حل داریم و باید به سمت سازگاری با تغییر اقلیمی حرکت کنیم.
هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران عنوان کرد: رهبری در سیاست‌های کلی توسعه دریا‌محور به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کردند و در این خصوص تاکید کردند که پارادایم توسعه باید مطابق با توسعه در سواحل باشد.
استاد محیط‌زیست دانشگاه‌های کشور تاکید کرد: باید به جای انتقال آب به فلات مرکزی به تدریج بارگذاری جمعیت در سواحل کشور و روند انتقال جمعیت به سواحل را در کشور پیش بگیریم و این اقدامات را به شکلی انجام دهیم که تالاب‌های ساحلی از بین نرود.
وی با اشاره به اینکه باید سعی کنیم تا با آموزش و فرهنگ‌سازی رفتار آبی مردم را تغییر دهیم، گفت: سازمان حفاظت محیط‌زیست باید مطابق با مدیریت مشارکتی حرکت کند و دستگاه‌های متولی کشاورزی مطابق با الگوی سازگار با محیط‌زیست را بر اساس اقلیم آینده کشور در دستور کار خود قرار دهد، در غیر این صورت مشکلات جدی پیش‌رو خواهیم داشت.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهویدئولینک کوتاه :
بجای اینکه خودرو ارزون بشه گرون شد