تاتر هنرمند کوچک با هنرنمایی توانخواهان اوتیسم

جهان صنعت نیوز:  علوم بهزیستی و توانبخشی؛ تاتر ” هنرمند کوچک ” که چندی پیش با هنرنمایی توانخواهان طیف اتیسم  در تماشاخانه سرو به روی صحنه رفت و مورد استقبال متخصصان و دانشجویان رشته های مختلف هنری و توانبخشی واقع شد، متخصصان و صاحبنظرانی را در میان تماشاچیان خود داشت که در گفت وگویی کوتاه با آنان، به نقش تاثیرگذار هنر در توانبخشی این قشر از کم توانان جامعه پی می بریم.

دکتر “حسن شاکری ” معاون فرهنگی – دانشجویی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی؛ در این باره گفت: افتخار این را داشتم که هنرنمایی کودکان طیف اتیسم را از نزدیک تماشا کنم و جا دارد از همه دست اندرکاران این برنامه که نمونه موفقی از تلفیق هنر در توانبخشی کودکان مبتلا به اتیسم را نشان داد، تشکر کنم.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی افزود: فرهنگ سازی در همه وجوه هنر از موسیقی، تاتر، نقاشی، هنرهای تجسمی، می تواند در اختیار توانبخشی این کودکان قرار بگیرد و استعدادهای نهفته این توانخواهان از طریق کارهای هنری به خوبی شکوفا شود و رفتارهای کلامی و ارتباطی آن ها بهبود یابد.

وی اظهارداشت: زمانی که این توانخواهان در جامعه حضور پیدا می کنند، ضمن آنکه فعالیت آنان دیده می شود و مورد تشویق مردم قرار می گیرند، تخلیه انرژی که صورت می گیرد، سبب کاهش آسیب ها و عوارض این بیماری از جمله پرخاشگری، خودآزاری و افسردگی در آنان می شود.

دکتر شاکری افزود: همچنین با هم بودن و اجرای کارگروهی و تیمی دربالابردن عزت نفس و اعتماد به نفس این توانخواهان بسیار مؤثر است و امیدوارم ضمن گسترش هنردرمانی در شهرها و استان های مختلف برای توانخواهان، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی نیز به عنوان پیشاهنگ بخش توانبخشی، اقدامات مؤثری برای نهادینه کردن هنردرمانی در توانبخشی افراد مبتلا به اتیسم انجام دهد.

دکتر ” نجمه السادات موسوی ” عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی نیز در باره تاثیر هنر در توانبخشی افراد توانخواه گفت: با توجه به استفاده از هنر و ابزارهای هنری شامل موسیقی، تاتر و… برای چنین افرادی که نیازمند خدمات درمانی و توانبخشی هستند، از انرژی های نهفته در فاکتورها و المان های محیط زیست می توانیم به منظور بالابردن ظرفیت و استعداد این افراد درجهت پیشبرد اهداف درمانی استفاده کنیم.

دکتر “گیتا موللی” مدیرگروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی نیز در باره نمایش ” هنرمند کوچک ” و هنرنمایی کودکان و نوجوانان طیف اتیسم گفت: تاتر « هنرمندکوچک » ، کاری ارزشمند از امیر فرزام  دهنوی با همراهی دکتر کاوه مقدم بود که کودکان و نوجوانان اوتیسم به زیبایی در آن نقش آفریدند.

وی افزود: مقوله ” هنر ” یکی از مقوله های بسیار مهم در حوزه کودکان استثنایی است و همواره نقش بسیار ارزشمند آن در بهبود مهارتهای کودکان اتیسم در مقالات و پژوهشها مدنظر بوده است.

این متخصص و صاحبنظر حوزه توانبخشی تصریح کرد: با وجود تعداد زیاد کودکان و نوجوانان اتیسم در ایران و جهان ، هنوز این حیطه کمابیش بکر باقی مانده و برغم اثربخشی بسیار بالای هنر و هنردرمانی در توانبخشی توانخواهان، هنوز کار چندانی دراین حوزه انجام نشده است.

به گفته دکتر موللی، استفاده از ابزار هنر و تاتر می تواند بر مهارتهای مختلف کودکان و نوجوانان اتیسم ازجمله عزت نفس، احساس ارزشمندی، توانایی ابراز وجود و جرات مندی، مهارتهای اجتماعی، و هیجان ها و عواطف آنان، بسیار تاثیرگذار باشد.

وی اظهارداشت: تاتر ، درحین جذابیت، اثرات بسیار مفیدی بر کودک اتیسم و خانواده های آنان برجا می گذارد.  هنر، عرصه بسیار جذابی است که این کودکان می توانند در آن حرفی برای گفتن داشته باشند و درعین حال جامعه را به زیبایی با توانمندی های خود آشنا کنند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی افزود: جای هنر و هنردرمانی در همه مراکز توانبخشی خالی است و در کنار کلاسها و آموزشهای رسمی، می تواند بخوبی مهارتهای مورد نظر آموزشی برای کودک و خانواده او را با جذابیت توام کند و راه درمانگران را سهل تر و دلنشین تر سازد.

وی  از همه عوامل دست اندرکار این تاتر بی نظیر که هم موسیقی، هم دکلمه، هم ایفای نقش و هم توجه به امور انسان دوستانه را دربرداشت، تشکر کرد و ادامه داد: امیدوارم این حوزه بیش از پیش با حمایت دانشگاه ها، سازمانها و مراکز ذیربط گسترش یابد و افراد بیشتری در جامعه ، با توانایی این هنرمندان کوچک آشنا شوند.

“امیر فرزام دهنوی” طراح ، نویسنده و کارگردان چندین نمایش و تاتر، همچون تاتر “هنرمند کوچک “، درباره هدف از اجرای نمایش با بازی توانخواهان گفت: تاتر ” هنرمند کوچک ” یک کار گروهی با هنرجویان طیف اتیسم است در این تاتر، تکنیکهای تاتردرمانی بصورت زنده و عینی با آموزشهای هفتگی برای کودکان تمرین شده تا کودکان بتوانند از طریق این تکنیک ها تخیل و تجسم در تاتر را  بیاموزند.

وی افزود: در تاتر “هنرمند کوچک”  هدف کمک به نقش آفرینی بهتر کودکان و نوجوانان طیف اتیسم بوده و در واقع تلاش کردیم که روی صحنه کودکان و نوجوانان را مدیریت کنیم، به آنان ایفای نقش را یاد بدهیم تا بتوانند تعامل اجتماعی بهتر و ارتباط کلامی بهتری با محیط پیرامونشان داشته باشند.

فرزام تصریح کرد: تعامل در تاتر از ارتباط تک تک اعضا با هم شروع می شود و تلاش ما بر این است که کمک کنیم تا نوجوان یا کودک ارتباطی را که با نقش مقابل خود گرفته، به محیط خارج و یا جاهایی غیر از صحنه تاتر، بلکه به محیط هایی مانند مدرسه، خانواده، دوستان و همسالان تعمیم بدهد.

این کارشناس هنردرمانی تاکید کرد: در واقع در تاتر درمانی، هدف این است که رفتارها و حرکات در کودکان و نوجوانان طیف اتیسم، اصلاح و تعدیل شود و از آن حالت قالبی و کلیشه‌ای خارج شده  و ارتباط کلامی و تعاملات اجتماعی آنان بهبود یابد.

” مریم روز بهانی ” مجری نام آشنای رادیو و تلویزیون کشورمان نیز در باره تاتردرمانی گفت: از طریق تاتر می توان از قابلیت ها و توانمندی های این کودکان در بخش های هنری و اجتماعی و اقتصادی استفاده کرد تا هم جنبه های روانی و توانبخشی برای این عزیزان داشته باشد و هم تاثیر عمیق انگیزشی و عاطفی برای خانواده ها و افرادی که با این عزیزان در تعامل هستند، لذا  امیدوارم که چنین توجهات و فعالیت های هنری و اجتماعی توانبخشی در حق  این عزیزان بیشتر و اصولی تر انجام شود.

اوتیسم یا درخودماندگی نوعی اختلال رشدی (از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. علائم این اختلال تا پیش از سه سالگی بروز می‌کند و علّت اصلی آن ناشناخته‌ است.‌ به کسانی که این اختلال را دارند اوتیستیک‌ یا درخودمانده گفته می‌شود. این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است. وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد.

این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد رفتارهای خود آزارانه و پرخاشگری نیز دیده می‌شود. در این افراد حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود و ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیرمعمول دیده شود. هستهٔ مرکزی اختلال در اوتیسم، اختلال در ارتباط است.

از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا یک نفر مبتلا به اوتیسم است. کارشناسان زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس را در سیر صعودی ابتلا به این بیماری دخیل می‌دانند.

اجتماعی و فرهنگی