چهره سیاه فقر

به گزارش جهان صنعت نیوز، کافی است این روزها سری به خبرگزاری‌ها بزنید و در بخش حوادث و انتظامی کمی وقت بگذارید. بی‌شک با خبرهای زیادی در رابطه با سرقت، زورگیری، کش‌روی‌های کوچک و بزرگ، گول زدن زنان و مردان با بهانه‌های مختلف، باندهای سرقت خودروهای لاکچری و معمولی، باند سرقت موبایل و سارقان نقدینگی‌های موجود در خانه‌ها رو‌به‌رو خواهید شد.

این گروه‌های تبهکاری آنقدر زیاد شده‌اند که دیگر مسوولان هم به آمار و دلایل آن به صورت رسمی اشاره می‌کنند؛ وضعیتی که جامعه‌شناسان نسبت به آن بارها انتقاد کرده‌اند و هشدار داده‌اند. دیروز مرکز آمار ایران به تفکیک آمار آسیب‌های اجتماعی در کشور را منتشر کرده است؛ آماری که آینه‌ای است تمام‌عیار از جامعه پردرد ایران؛ از قتل عمد گرفته تا نزاع‌ و درگیری‌هایی که گاه با یک مساله ساده و کوچک اتفاق می‌افتد، گویی یک جرقه لازم است تا خشم فروخفته در برخی افراد فوران کند. حالا این خشم می‌تواند ناشی از مشکلات اقتصادی و فرهنگی باشد یا ناشی از شرایط سیاسی و آنچه جامعه به ‌طور کلی تجربه می‌کند.

افزایش ۷ درصدی نزاع جسمانی در ۶ سال

بنا بر داده‌های مرکز آمار ایران، ۵۵۳ هزار و ۸۳۱ مورد نزاع جسمانی در سال ۱۳۹۶ ثبت شد، در سال‌های بعد روند افزایشی را طی کرد و در نهایت به ۵۹۱ هزار و ۸۰۷ مورد در سال ۱۴۰۱ رسید. بر این اساس، آمار نزاع جسمانی طی ۶ سال حدود ۷ درصد افزایش داشته است.

در بخش دیگری از داده‌های مرکز آمار ایران به وضعیت نزاع روانی پرداخته شده است. تعداد نزاع روانی ۲۸۰ مورد در سال ۱۳۹۶ بود و در سال گذشته به ۱۰۲۵ مورد رسید. البته این مرکز، تعریف دقیقی از نزاع روانی نداده است. مشخص نیست دقیقا چه مواردی مشمول نزاع روانی می‌شود.

تعداد نزاع فردی ثبت‌شده در سال ۱۳۹۶ نیز ۶۵۴ هزار و ۲۴۵ مورد و نزاع دسته‌جمعی هم ۶ هزار و ۲۴۲ مورد بود. آمارهای سال گذشته و سال جاری در این مورد منتشر نشده است، اما در سال ۱۴۰۰، آمار نزاع فردی و دسته‌جمعی به ترتیب ۶۱۵ هزار و ۳۸۷ مورد و ۶ هزار و ۸۱۸ مورد بود. آن‌طور که این آمارها نشان می‌دهد، نزاع فردی و دسته‌جمعی در ۶ سال گذشته کاهش یا افزایش چشمگیری نداشته است.

سهم ۹۷ درصدی زنان در معاینات همسرآزاری

معاینات همسرآزاری در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۳۹۶ کاهش داشته است. براساس داده‌های مرکز آمار ایران، ۸۱ هزار و ۷۲۹ مورد در سال ۱۳۹۶ بود. از این میان، ۷۷ هزار و ۵۹ مورد از این موارد مربوط به زنان بود. به عبارتی زنان با سهم بیش از ۹۴ درصدی بیشتر مورد همسرآزاری قرار گرفتند. در سال گذشته ۷۱ هزار و ۴۳۱ مورد همسرآزاری ثبت شد که باز هم زنان با سهم ۹۷ درصدی بیشتر مورد همسرآزاری قرار گرفتند.

افزایش ۵۱ درصدی سرقت طی ۵ سال

آمارهای جدیدی از وضعیت سرقت، قتل و کودک‌آزاری در کشور منتشر نشده است، اما می‌توان با تکیه بر آمارهای قبلی وضعیت را سنجید. سال ۱۳۹۶ جمعیت ایران حدود ۸۱ میلیون نفر و تعداد سرقت‌های ثبت‌شده ۵۹۷ هزار و ۲۹۵ مورد بود. سال ۱۴۰۰ جمعیت ایران به حدود ۸۴ میلیون نفر و تعداد سرقت‌های ثبت‌شده نیز به ۹۰۳ هزار و ۹۲۹ مورد رسید. به عبارتی آمار سرقت در ایران طی پنج سال بیش از ۵۱ درصد افزایش داشت.

در سال ۱۳۹۶ تعداد ۲۰۴۰ مورد کودک‌آزاری و در سال ۱۴۰۰ نیز ۲۳۹۰ مورد ثبت شد، البته باید در محاسبات آمار آسیب‌های اجتماعی ازجمله کودک‌آزاری این نکته را در نظر داشت که بسیاری از موارد به دلایل فرهنگی و… ثبت رسمی نمی‌شوند.

بنا بر تعریف مرکز آمار، کودک‌‌آزاری و بدرفتاری با کودک شامل سوءاستفاده (مانند اجبار به تکدی‌گری، حمل مواد مخدر، فروش اعضای بدن، فروش کودک)، آزار جسمی، جنسی و روانی کودک، غفلت از کودک و انجام تمام اعمالی که به تشخیص مراجع ذی‌صلاح برای رشد و سلامت کودک مضر است.

چرخه فقر و افزایش جرائم

سیدحسن موسوی‌چلک رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران با اشاره به دلایل افزایش سرقت در جامعه به «جهان‌صنعت» گفت: آماری که اخیرا اعلام شده، نشان از افزایش سرقت‌ها به خصوص سرقت‌های خرد در جامعه دارد. افزایش ۷ درصدی نزاع و ۵۱ درصدی سرقت و ۹۷ درصدی همسرآزاری یک پیام مشخص دارد، آن هم اینکه فقر گریبان اقشار مختلف جامعه را گرفته و به موازات آن فرد در تامین آنی معیشت خود با مشکل روبه‌رو است. عامل مهم در ظهور، بروز و گسترش چنین پدیده‌ای فقر است. البته در بخشی از سرقت‌های خرد، سارق شناسایی نمی‌شود، چه‌بسا با توجه به روند طولانی فرآیند شناسایی و بازداشت سارق، مالک وسیله از دستیابی به وسیله سرقت‌رفته‌اش منصرف می‌شود. همین امر منجر به ادامه چرخه سرقت در فرد می‌شود، اما در هر صورت دلیل عمده افزایش سرقت‌های خرد حاصل شرایط بد اقتصادی است. بخش عمده‌ای از سرقت‌های خرد توسط بی‌خانمان‌ها و معتادان نیازمند انجام می‌شود تا زندگی روزمره‌شان بگذرد، در نتیجه نمی‌توان رابطه فقر و افزایش جرائم را نادیده گرفت.

وی افزود: طبیعتا وقتی سرقتی در جامعه رخ می‌دهد، آثار و تبعات زیادی ازجمله افزایش جرائم، بی‌احترامی به قانون و تضییع حقوق شهروندان را به دنبال دارد که اگر چنین روندی ادامه داشته باشد، در جامعه ناامنی و احساس عدم امنیت ایجاد می‌شود. چه‌بسا هرج و مرجی که در این شرایط ایجاد می‌شود، نگران‌کننده است. از سوی دیگر مردم به واسطه روند پیچیده و زمانبر پیگیری پرونده سرقت‌ها نسبت به موضوع بی‌تفاوت می‌شوند، بنابراین همین بی‌تفاوتی و عدم پیگیری مردم نسبت به حق و حقوق‌شان زمینه‌ای برای افزایش سرقت‌های خرد در جامعه ایجاد می‌کند. این در حالی است که اگر به همین روال پیش رود، سارقان در برابر مردم خشونت بیشتری نشان می‌دهند. چه‌بسا این روزها شاهد سارقان سلاح به دست نیز هستیم. اگر چنین اتفاقی رخ دهد ممکن است سارقان خرد، مرتکب قتل نیز بشوند.

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به اینکه راهکار مقابله با افزایش سارقان خرد مدیریت صحیح اقتصادی است، بیان کرد: اگر نتوانیم از افزایش و گسترش فقر در جامعه جلوگیری و نظام چندلایه تامین اجتماعی را اجرا کنیم، یعنی افراد فقیر را شناسایی و نیازهای ابتدایی آنها را تامین کنیم، آسیب‌های اجتماعی زیادی به جامعه وارد می‌شود. به نظرم افرادی که به هر دلیلی شناسایی شده‌اند و امروزه تحت حمایت سازمان‌های مربوطه قرار دارند نیز وضعیت‌شان براساس نظام حمایتی، باید دوباره بازنگری شود، چراکه این حمایت باید متناسب با نیازها و تورم باشد. طبیعتا ادامه این روند منجر به افزایش پرونده‌های قضایی و کاهش احساس امنیت در جامعه می‌شود.

متاسفانه این روزها اموال مردم در جریان سرقت‌ها مورد تعرض قرار می‌گیرد، حال آنکه برخی افراد توان تهیه گوشی، لوازم خودرو و بسیاری دیگر از موارد سرقتی را ندارند. همین امر نگرانی‌های زیادی را در جامعه ایجاد می‌کند، بنابراین باید نگران ادامه این وضعیت در جامعه باشیم.

چه‌بسا چشم‌انداز روشن و قابل اتکایی برای بهبود شرایط اقتصادی نیز وجود ندارد یا اگر دارد حداقل تاکنون عملی و اجرایی نشده است. در نتیجه افزایش بی‌رویه قیمت‌ها، فشار بار زندگی و ناتوانی مردم در تامین حداقل‌های زندگی نشانگر وخیم‌تر شدن وضعیت در روزهای آینده خواهد بود. آماری که فراجا اعلام کرده ناشی از رشد چند ۱۰ درصدی سرقت‌های خرد در جامعه است. سال ۹۹ رییس پلیس آگاهی تهران هشدار داده بود که ۵۰ درصد سارقان خرد، سرقت اولی هستند، بنابراین شرایط اقتصادی گرایش افراد به ارتکاب جرم را تشدید می‌کند. البته سارقان حرفه‌ای که از این طریق ثروتمند شده‌اند از این امر مستثنی هستند، اما عمده سارقان خرد افرادی هستند که برای تامین معیشت به سمت دزدی می‌روند.

اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهاقتصاد کلانویدئو