اسراری دیگر از حیاط خلوت خودروسازان 

جهان صنعت نیوز:  امروز (شنبه ۲۶ مرداد) بهرام پارسایی – سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی – اظهار کرد که برای طراحی صندوق خودروی پژو ۲۰۶ معادل ۲۵۰ میلیون دلار و برای طراحی سمند چند صد میلیارد تومان هزینه شده که رقمی بسیار بالایی بوده و محلی برای سوءاستفاده خودروسازان بوده است. وی از وجود “مافیای قدرتمند” در صنعت خودرو سخن گفت.

در این رابطه امیرحسن کاکایی – عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت اظهار کرد: در مورد مسائل مطرح شده از سوی برخی نمایندگان مجلس مبنی بر وجود مافیا در صنعت خودرو و حیف و میل شدن پول در زمان طراحی صندوق پژو ۲۰۶ و سمند، خود آقایان و مدیران وقت صنعت خودرو در زمان طراحی خودروهای یاد شده؛ باید پاسخ دهند اما توضیحات کارشناسی موضوع در تخصص بنده است که ارائه می‌دهم.

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: از جمله مقاطعی که در توسعه طراحی خودرو کار اساسی صورت گرفت؛ زمان طراحی سمند و پژو ۲۰۶ بود. ما در آن زمان کسب تجربه کرده و در سطوح بالاتر قرار گرفتیم. یکی از علت‌هایی که این اعداد و ارقام بالاتر از رقم‌های جهانی نیز بود، همین است که ما به بهانه این طراحی‌ها، در بسیاری از سیستم‌های دیگر  نیز خود را رشد دادیم.

او افزود: در یکی دو سال اخیر نیز دو خودروساز بزرگ، طراحی خودروی جدیدی را آغاز کردند اما اینکه چرا انقدر با سختی حصول نتیجه داشته، این است که شبکه تامین و قطعه‌سازی ما به اندازه کافی و همپا با صنعت خودرو رشد نکرده است. در مقطع سال‌های دهه ۷۰ تا ۸۰، شبکه تامین و قطعه‌سازی ما ایجاد و رشد پیدا کرد و نتایجی حاصل شد که لازمه آن صرف همان هزینه‌ها بوده است. شایان ذکر است که پس از آن زمان، خودرو رانا نیز روی کار آمد. این خودرو براساس همان پژو ۲۰۶ است که نشان می‌دهد آن طراحی‌ها صورت گرفت و مبنایی برای طراحی‌های بعدی شد.

کاکایی با بیان اینکه کامل کردن طراحی بدین معناست که ابتدا خودرو طراحی می‌شود، سپس قطعات و امکانات آن داخلی‌سازی و فراهم ‌می‌شود، که عملیات آن کمتر از طراحی اصل خودرو هم نیست؛ گفت:  ایران بسیاری از اطلاعات حال حاضر خود را از همان زمان و با صرف همان هزینه‌ها کسب کرده است. در مورد موتور، در زمان تولید موتورهای ملی اطلاعات ما تکمیل شد؛ اما در مورد الکترونیک هنوز دارای مشکل هستیم؛ به عبارتی در هرجا که هزینه کردیم، تمام زنجیره تامین و قطعه‌سازی ما توانمند شده اما در سایر مقاطع که صرفا هزینه‌ هم نشده، هنوز دچار مشکل هستیم؛ ضمن اینکه داخلی‌سازی نیز بسیار حائز اهمیت است. به طور مثال طراحی موتور یک خودرو یک موضوع است و داخلی‌سازی آن نیز مسئله دیگر. البته باید گفت طراحی پلت‌فرم، گرفتن لیسانس و … نیز کاری بسیار بزرگ است.

عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت اظهار کرد: طراحی پژو ۲۰۶ صندوقدار از سال ۸۳ کلید خورد و در سال ۸۶ تولید آن آغاز شد. در مورد این خودرو، شاید به نظر برسد که اضافه کردن یک صندوق هزینه زیادی نمی‌خواهد اما درواقع وقتی قالب خودرویی بدون صندوق (هاچ‌بک) است، برای اضافه شدن همین یک صندوق، تمام سیستم تعلیق، شاسی و فرمان خودرو تغییر می‌کند و یک بازطراحی واقعی است که چیزی از طراحی یک خودرو جدید کم ندارد.

این کارشناس صنعت خودرو خاطرنشان کرد: همچنین سمند در سال ۷۴ شروع طراحی و در سال ۸۱ تولید خود را آغاز کرد؛ اما عرضه آن به بازار با تاخیر همراه بوده است. طراحی سمند تقریبا هفت سال طول کشید؛ نه بخاطر اینکه طراحی آن مدت زیادی نیاز داشت؛ بلکه وقتی در ایران کار آغاز شد، خودروسازان متوجه شدند که در تولید برخی قطعات دچار کمبود هستند؛ لذا مجبور شدند در آن زمینه سرمایه‌گذاری کنند.

کاکایی تصریح کرد: در آن زمان در به‌روزرسانی خطوط تولید متوجه شدند که برخی امکانات حداقلی خط تولید را ندارند. معمولا در دنیا در زمان طراحی خودروهای جدید، خط تولید اصلی ثابت مانده اما قالب‌ها عوض می‌شود؛ اما در ایران از آنجایی که قبل پژو و سمند، تنها تولید پیکان داشتیم، مشاهده شد که بسیاری از خطوط تولید ما ناقص هستند؛ در نتیجه پروسه طراحی و تولید این خودرو، زمان‌بر و پر هزینه شد، ضمن اینکه این هزینه تنها برای طراحی خودرو نبود، بلکه بخشی از هزینه نیز در بخش ایجاد زنجیره تامین و قطعه‌سازی برای داخلی‌سازی قطعات صورت گرفت.