اقتصاد ایران؛ هر روز منزوی‌تر از دیروز
پنج شنبه ها تعطیل رسمی شد؛ خبری که شاید برخی ها را خوشحال کند، اما مسلما برای تولیدکننده ها و صادرکننده ها خبر خوبی نیست.
به گزارش سرویس صنعت «جهان صنعت نیوز»؛ دولت سیزدهم در اقدامی بی‌منطق و بر خلاف شعار سال مبنی بر حمایت از تولید، پنجشنبه‌ها را تعطیل اعلام کرده است؛ اقدامی که به باور فعالان اقتصادی نوعی دهن‌کجی به آنها و اقتصاد و تجارت کشور محسوب می‌شود، چراکه با این اقدام نه‌تنها اقتصاد نیمه‌جان کشور آسیب جدی می‌بیند، بلکه فاصله ایران با تجارت جهانی از دو روز به چهار روز افزایش خواهد یافت.
مخالفت اتاق بازرگانی با تعطیلی پنجشنبه
پیش از این اعضای اتاق بازرگانی و فعالان بخش خصوصی نیز مخالفت خود را با این اقدام اعلام کرده بودند؛ اتاق بازرگانی تهران در بیانیه‌ای خطاب به دولت و مجلس، پیشنهاد کرده بود در ساماندهی تعطیلات پایان هفته، افزایش این تعطیلات به روزهای جمعه و شنبه مدنظر قرار گیرد تا زمینه ارتقای بهره‌وری نیروی کار و تطابق تعطیلات با بازارهای منطقه‌ای و جهانی فراهم شود.
نمایندگان بخش خصوصی عنوان کردند که در راستای حمایت از حقوق شهروندی، بهینه‌سازی حقوق نیروی کار و همگام‌سازی با بازارهای جهانی و مبادی گمرکی به منظور تسهیل فرآیندهای تجاری و مبادلات بین‌المللی، توسعه اقتصاد گردشگری و ارتقای بهره‌وری، از این اقدام اصلاحی حمایت می‌کنند و انتخاب روز «شنبه» به عنوان دومین روز تعطیل هفته را در انطباق با ملزومات اقتصادی و تجاری می‌دانند.
این در حالی است که پیش از این برای کاهش ساعات کاری در هفته و همچنین کاهش فاصله ایران با روزهای معمول برای ارتباط با شرکای خارجی قرار بود روز شنبه تعطیل شود، اما مجلس یازدهم در اقدامی پوپولیستی و به دلیل ایرادات به قول قدیمی‌ها بنی‌اسرائیلی که مطرح شد، نتوانست درباره روز این تعطیلی‌ها تصمیم بگیرد.
اگر پنجشنبه و جمعه تعطیل شود، ایران عملا ۴روز از اقتصاد دنیا باز می‌ماند، چراکه پنجشنبه و جمعه در ایران تعطیل است و شنبه و یکشنبه در دیگر کشورهای جهان. نمایندگانی که مخالف تعطیلی روزهای شنبه هستند دلیل آن را مبحث تاریخی یهودیان می‌دانند.
از طرفی با این اقدام بانک‌ها نیز پنجشنبه‌ها تعطیل خواهند بود؛ دستگاه‌هایی که مشمول قانون خدمات کشوری و همچنین ماده۲۹ برنامه ششم هستند، مشمول این لایحه می‌شوند و با توجه به اینکه بانک‌ها از قانون خدمات کشوری پیروی می‌کنند، در صورت تصویب لایحه مذکور در مجلس، بانک‌ها نیز در روزهای پنجشنبه تعطیل خواهند بود.
علی بابایی‌کارنامی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی نیز در خصوص تعیین روز پنجشنبه به عنوان دومین روز تعطیل پایان هفته و ایجاد فاصله میان اقتصاد کشور با دنیا گفت: این حرف به نوعی درست است و به همین دلیل نیز پیش‌تر در کمیسیون اجتماعی روز شنبه به عنوان دومین روز تعطیل پیشنهاد شده بود. طبیعی است که با تعطیلی پنجشنبه با عدم سرویس‌دهی دستگاه‌های دولتی روی بخش خصوصی اثرات منفی خواهد گذاشت.
مجلس توپ را به زمین دولت انداخت
خلیل بهروزی‌فر عضو کمیسیون اجتماعی در تشریح جلسه این کمیسیون تاکید کرد: درباره افزایش تعطیلات به دو روز و کاهش ساعت کاری هفته به ۴۰ساعت برای کارمندان دولتی، مصوبه توسط کمیسیون اجتماعی انجام شد، اما تعیین روزهای تعطیل را برعهده دولت قرار داد.
مصوبه کمیسیون اجتماعی در صحن علنی نیز بررسی شد. دولت مکلف شد روز‌ها را بنا به اقتضای موجود مشخص کند که پنجشنبه و جمعه یا جمعه و شنبه تعطیل شود. روزهای تعطیل در استان‌ها نیز در اختیار استانداری‌ها قرار گرفت، اما به عنوان قانون و قطعی نیست.
او در پاسخ به این سوال که اگر براساس فشار‌هایی که بر دولت می‌آید پنجشنبه و جمعه تعطیل شود، ایران ۴روز از دنیا عقب می‌ماند، گفت: از نظر مناسبات اقتصادی، تجارت، سیاسی و ارتباطات بین‌المللی ایران ۴روز از دنیا عقب می‌افتد. در مرحله اول بیشتر بحث تعطیلی روز شنبه را داشتیم اما به دلیل تعطیلی‌ای که شما اشاره کردید (تعطیلی یهودیان) کمیسیون تصمیم‌گیری را به دولت واگذار کرد.
بهروزی‌فر در پاسخ به این سوال که مجلس توپ را در زمین دولت انداخته است، تاکید کرد: ما موافق تعطیلی شنبه بودیم. دلیل مربوط به فشار‌ها به مجلس و دولت برای تعطیل نشدن روز شنبه، مربوط به مبحث تاریخی یهودیان است. حتی این را عنوان کردیم که گروهک منافقین یکی از آیات قرآن را به عنوان نماد و پرچم خود برگزیدند. بعد از آن بسیاری بودند که اکراه داشتند آن آیه الهی را بخوانند. در حالی که این آیه، وحی الهی است چه ربطی به آنها دارد که آن را نخوانیم؟ یا می‌گفتند روز سیزدهم نحس است. آخر روز سیزدهم روزی است که به خداوند تعلق دارد و آن را خلق کرده است. برای تعطیلی روز شنبه نیز این اتفاق رخ داد که من آن را منطقی نمی‌دانستم.
گفتنی است هنوز مشخص نیست که چه روزهایی تعطیل خواهد شد. دو پیشنهاد برای تعطیلی ۲روزه آخر هفته وجود دارد که ممکن است شامل جمعه و شنبه یا پنجشنبه و جمعه شود. تصمیم نهایی در صحن علنی مجلس گرفته خواهد شد.» مجلس موظف شد تعطیلی ۲روزه در کشور را بررسی کند.
تعطیلی بی‌منطق و غیرکارشناسی
میثم زالی، دبیرکل مجمع ملی همیاران توسعه پایدار با انتقاد از تعطیلی پنجشنبه‌ها به «جهان‌صنعت» گفت: اینکه مجلس و دولت برای افزایش تعطیلات هفتگی تصمیمی را اتخاذ کنند که باعث افزایش روحیه نشاط نیروی کار و همچنین باعث کاهش آلودگی هوا و صرفه‌جویی در هزینه دولت شود، اقدامی پسندیده است، اما منطق انتخاب روز پنجشنبه غیرقابل درک است؛ آنها بدون در نظر گرفتن و ارزیابی کارشناسانه و بدون در نظر گرفتن نظرات فعالان بخش خصوصی اقدام به تعطیلی پنجشنبه می‌کنند که در جهان اقدامی بی‌سابقه است، به‌گونه‌ای که هیچ کشور دیگری را در جهان نمی‌توان یافت که پنجشنبه و جمعه تعطیل باشد.
وی در ادامه اضافه کرد: اگر قرار است مراودات بین‌المللی داشته باشیم باید زمانی این مراودات رخ دهد که طرفین سرکار باشند. وقتی پنجشنبه و جمعه تعطیلیم و اکثریت کشورهای جهان شنبه و یکشنبه تعطیل هستند، حتی امارات و عربستان نیز به سمت تعطیلی شنبه و یکشنبه حرکت می‌کنند، تمام این کارها به این دلیل است که عربستان و امارات و سایر کشورهای اسلامی خواهان ارتباط با دنیا هستند. کشور ما در اوج تحریم‌هایی که بخشی از سیاست حاکم بر جامعه ماست و فعالان اقتصادی، تولید و صنعت نیز متاثر از این موضوع هستند، ما خودمان محدودیتی به این شرایط اضافه می‌کنیم .
هزینه منزوی کردن ایران در جیب صهیونیسم
میثم زالی در ادامه عنوان کرد: به عنوان اینکه شنبه تعطیلی یهودی‌هاست، یکشنبه تعطیلی مسیحی‌ها و جمعه تعطیلی مسلمانان است، پنجشنبه را هم تعطیل اعلام می‌کنیم. منافع منزوی کردن ایران در عرصه بین‌المللی در جیب همان یهودی‌ها می‌رود و به جای اینکه مقابل صهیونیسم قدعلم کنیم، به نوعی مقابل آنها زانو می‌زنیم و منافع این تعطیلی بی‌ربط را به جیب کسانی که از قبل خالی شدن سهم ایران از اقتصاد جهانی- که سهم ناچیزی است- نفع می‌برند، سرازیر می‌کنیم.
عقب ماندن از عرصه اقتصاد جهانی
مجتبی بهاروند مشاور عالی کمیسیون حمل‌و‌نقل اتاق بازرگانی ایران در ادامه در خصوص آسیب تعطیلی پنجشنبه‌ها به تجارت و اقتصاد کشور به «جهان‌صنعت» گفت: از نظر مراودات جهانی و حمل‌و‌نقل و لجستیک در حال حاضر در دنیا عقب هستیم، شنبه و یکشنبه که دنیا تعطیل است و کار نمی‌کند، جمعه هم ما تعطیل هستیم، همین تفاوت باعث بروز مشکلاتی شده است و اگر پنجشنبه هم به این تعطیلات اضافه شود، بیش از پیش از دنیا عقب خواهیم ماند. این فاصله ۴روزه با دنیا علاوه‌بر مشکلاتی از قبیل تحریم‌ها موجب آسیب‌های جبران‌ناپذیری به اقتصاد خواهد شد.
دهن‌کجی به فعالان اقتصادی
این فعال بخش خصوصی در ادامه اضافه کرد: در طول سال‌های گذشته بحث‌های پوپولیستی و ایدئولوژیکی مقدم بر بسیاری امور در کشور بوده است، اکنون نیز به بهانه اینکه روزهای شنبه یهودیان تعطیل هستند، پنجشنبه را تعطیل اعلام کرده‌اند. فلسفه این تفکر و اقدام غیرقابل درک است. این اقدام بر خلاف شعار سال و سخنان مقام معظم رهبری که بر رشد تولید و اقتصاد تاکید دارند، است.
مجتبی بهاروند تاکید کرد: نمایندگان مجلس بدون در نظر گرفتن ضرر و نفع این موضوع عمل کرده‌اند، اتاق ایران نیز که تشکل تشکل‌های اقتصادی است نیز مخالفت خود را با این اقدام بارها اعلام کرده است، اما گویا گوش برخی بدهکار نیست و به نوعی دهن‌کجی به فعالان اقتصادی و شعارهای سال و اقدامی پوپولیستی است و هیچ نفعی هم برای کشور ندارد. در صورتی که هیچ کشوری در میان کشورهای اسلامی تعطیل نیست، حتی برخی از آنها جمعه هم تعطیل نیستند.
مشاور عالی کمیسیون حمل‌و‌نقل اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: اگر می‌خواهیم همگام با اقتصاد جهانی پیش برویم و اقتصاد و تجارت‌مان رونق یابد، باید در مسیر اقتصاد جهانی هم گام برداریم. در این صورت عملا ۴روز با دنیا هیچ ارتباطی نداریم و حاصلی جز خسران در بر ندارد. از طرفی قد‌وقواره وزرا و مسوولان اقتصادی که در دولت سیزدهم به کار گمارده شده‌اند، اندازه این وزارت نیست؛ به جای اینکه هر دوره افراد با تجربه بر کرسی وزارت تکیه زنند، با دنده معکوس حرکت می‌کنیم. هر دولتی که روی کار می‌آید می‌گوییم دریغ از دولت قبلی!
فاصله ۴روزه صادرکنندگان با مشتریان
علی شریعتی عضو اتاق بازرگانی ایران نیز در این خصوص به «جهان‌صنعت» گفت: با توجه به شرایط تحریمی کشور، یکی از کارهایی که حکمرانی و دولت باید در آن راستا تلاش کند، بهبود مستمر فضای کسب‌و‌کار است. از طرفی شرکت‌های بسیاری در حوزه بازرگانی چه در واردات که مواد اولیه و نهاده و کالاهای واسط وارد می‌کنند و چه صادرکننده‌های زحمتکش که با خارج از کشور در ارتباط هستند. در حال حاضر دنیا به سمتی حرکت می‌کند که تعطیلاتش را با جهان همسان کند که و با توجه به اختلاف ساعت اجتناب‌ناپذیری که وجود دارد کارها را با کمترین اتلاف وقت انجام دهد، حتی کشورهای عربی در این راستا در تعطیلات خود بازنگری کرده‌اند و به دنبال تعطیلی روزهای شنبه و یکشنبه هستند تا صادرکنندگان مجبور نباشند ۴روز معطل بمانند. این در حالی است که در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های ایرانی مجبورند در روزهای جمعه به صورت کشیک کار کنند و با دنیا تعامل داشته باشند.
این فعال بخش خصوصی در ادامه اضافه کرد: یکی از مشکلات این است، زمانی که به رزومه نمایندگان کمیسیون اجتماعی مجلس که به این مصوبه رای داده‌اند بنگریم، می‌بینیم که اکثر این افراد کارمند دولت به دنیا آمده‌اند و افراد کمتری در طول زندگی خود مولد بوده‌اند یا کسب‌و‌کاری داشته‌اند، با خارج ارتباط داشته‌اند تا بتوانند این موضوع را درک کنند. دولت هم که در این شرایط بحرانی با این طرح موافقت کرده است، به دنبال دستاورد است؛ مانند اینکه باران خدادادی می‌بارد و آنها دم از احیای دریاچه ارومیه می‌زنند. بخش خصوصی تمام تلاشش را به کار گرفته تا با مخالفت با این اقدام از رای‌گیری این مصوبه در صحن جلوگیری کند.
سرکوب تجارت در سال جهش تولید
مرتضی حاجی‌آقامیری عضو اتاق بازرگانی ایران نیز در این خصوص به «جهان‌صنعت» گفت: تعطیلی پنجشنبه و جمعه کار را از شرایط بدتر و بغرنج‌تر خواهد کرد، به این دلیل که قصد بخش خصوصی از پیشنهاد تعطیلی جمعه و شنبه این بود که تعداد روزهایی که با روزهای کاری جهانی انطباق دارد، افزایش یابد اما با این اوصاف ۴ساعت کار در هفته کمتر می‌شود و ۴روز تعطیلی، ۲روز در ایران و ۲روز در خارج از کشور باعث می‌شود عملا با طرف‌های تجاری‌مان کمتر از نصف‌هفته در مراوده باشیم. طبیعتا در این شرایط نه تجارت خارجی کشور قادر به حفظ وضعیت فعلی خودش است، نه اینکه جهش تولید اتفاق می‌افتد و این امر نشاندهنده آن است که در سال «جهش تولید با مشارکت مردم» دولت و مجلس قصدشان سرکوب تجارت و اقتصاد است، نه رونق آن.
نهادهای کج‌کارکرد
محسن راجی‌اسد‌آبادی نیز به «جهان‌صنعت» گفت: دنیا با شروع سال میلادی (از ۱۰دی‌ماه) خودروهای خود را به تاریخ سال جدید به بازار عرضه می‌کنند و ما ۳ماه از جهان عقب‌تریم! توجه نکردن دولت به نهاد‌هایی که بر رفتارهای فعالان اقتصادی و بازیگران اثر می‌گذارند و همچنین کج‌کاری‌های برخی نهادها مبنی بر ارتقای بهره‌وری و رقابت‌پذیری در چارچوب نهادهای موجود تحقق پیدا نمی‌کند.
وقتی نهادها، در حال کج‌کار کردن هستند، اینها مرتب هزینه برای کشور می‌سازند و ناکارآمدی نظام اقتصادی از همین جا شکل می‌گیرد. چیزی نزدیک دو دهه است که بسیاری از کشورها تلاش کرده‌اند تا تعطیلات پایان هفته خود را با بازارهای جهانی هماهنگ کنند. در بازارهای جهانی روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است و در ایران روزهای پنجشنبه و جمعه. این مساله به عقیده فعالان اقتصادی زمان مراودات تجاری و بانکی در ایران را به نصف‌هفته تقلیل داده و سبب زیان هنگفت تجاری می‌شود .
حدود ۱۵سال پیش بود عمده کشورهای اسلامی و کشورهای حوزه خلیج‌فارس برای جبران زیان اقتصادی و بهره‌برداری بیشتر از تعاملات بین‌المللی و فرامنطقه‌ای، در اقدامی واحد و مشترک، روزهای تعطیلات پایان هفته خود را از «پنجشنبه و جمعه» به «جمعه و شنبه» تغییر دادند تا با تعاملات و مراودات بین‌المللی و منطقه‌ای هماهنگ شوند. این کشورها با توجه به ملاحظات شرعی تصمیم گرفتند به جای تعطیلی شنبه و یکشنبه، جمعه و شنبه را تعطیل کنند. در ایران این اقدام با اما‌واگرهای فراوان و تعلل مواجه بوده است.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانویدئولینک کوتاه :