پزشکان و کادر درمان یکی پس از دیگری می‌روند
طی چند ماه گذشته خبر خودکشی چند پزشک جوان و طی یکی دو روز گذشته ویدیوی منتشر شده توسط تیم پزشکان تماما ایرانی حاضر در اتاق عملی در کشور عمان دوباره توجه جامعه را به مساله نظام سلامت، معیشت پزشکان، مهاجرت کادر درمان، و به طور کلی سیاست‌های غلطی که موجب مهاجرت گسترده متخصصان این حوزه شده، جلب کرده است.
هما میرزایی– جهان صنعت نیوز؛ تا چند سال پیش اکثر مردم فکر می‌کردند پزشکان و کادر درمان همگی درآمدهای آن‌چنانی داشته و در رفاه کامل زندگی می‌کنند، اما با گسترش شبکه‌های اجتماعی و مطرح شدن دغدغه‌های کادر درمان، فشار کاری بالا و دریافتی‌های گاها بسیار اندک آنها بیش از پیش آشکار شد. پزشکان جوان که پس از اتمام تحصیل خود در غالب طرح و مناطق دورافتاده به کار گرفته می‌شوند از تجربیات خود در مواجهه با انواع و اقسام خشونت‌ها از سوی برخی افراد محلی می‌نویسند؛ دکتر پرستو بخشی شاید آشناترین نامی باشد که در ماه‌های اخیر به دلیل مواجهه با این مشکلات دست به خودکشی زد.
مجموع شرایط موجود، باعث تغییر شغل و مهاجرت گسترده اعضای کادر درمان به خصوص به کشورهایی هم‌چون استرالیا، کانادا، عمان و امارات شده است. اخیرا ایرج فاضل، وزیر سابق بهداشت ایران در این‌باره هشدار داده و گفته است با ادامه روند موجود تا ۱۰ سال آینده مجبور خواهیم بود از خارج از کشور پزشک وارد کنیم و یا بیماران را برای درمان راهی خارج کنیم.
تخصص‌هایی که خواهان ندارند
متقاضیان ورود به تخصص‌هایی هم‌چون قلب و اطفال به دلیل دستمزد پایین، دوره آموزشی طولانی‌تر و حساسیت بیشتر این حوزه‌ها کم‌تر از سایر تخصص‌ها هستند. این موضوع به خصوص در مناطق محروم‌تر و شهرهای کوچک‌تر که با شهرهای بزرگ اختلاف دستمزد قابل توجهی دارند، زنگ خطر جدی را به صدا درآورده است. بسیاری از بیمارستان‌های این شهرها از کمبود متخصص رنج می‌برند و ساکنین این مناطق در صورت نیاز به پزشک متخصص گاه مجبور به سفر به شهرهای بزرگ‌تر همجوار خود می‌شوند.
برای مثال، در برخی شهرها تنها یک متخصص بیهوشی وجود دارد و در صورت به وجود آمدن شرایط اورژانسی، نبود متخصص به تعداد کافی منجر به آسیب‌های جانی جدی خواهد شد.
دلیل اصلی مهاجرت کادر درمان مشکلات مالی است
محمد پاک‌مهر، نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی مشکلات مالی را دلیل اصلی مهاجرت پزشکان و کادر درمان دانسته و می‌گوید: در کمیسیون بهداشت و درمان به این مسایل ورود داشتیم؛ به عنوان نمونه بحث معافیت های مالیاتی را مطرح کردیم؛ سقف کارانه را برای متخصصین بالا بردیم؛ پزشکان قبلا ۳ برابر مدت تحصیل باید در مناطق محروم خدمت می‌کردند اما این مدت را کاهش دادیم؛ لذا نیاز است این جامعه نخبگانی را در کشور حفظ کنیم و راه حفظ کردن این است که چالش هایی مالی، معیشتی و کاری آنها را حل کنیم. یحیی ابراهیمی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس میزان مهاجرت پزشکان به خارج از کشور را بین ۶ هزار تا ۱۰ هزار پزشک در حوزه‌های عمومی، تخصصی و فوق تخصصی اعلام کرده است. ظاهرا سازمان نظام پزشکی تمایل ندارد آمار دقیق مهاجرت پزشکان رسانه‌ای شود، به همین دلیل رقم دقیقی از مهاجرت کادر درمان وجود ندارد.
پرستاری در ایران و آمریکا؛ دستمزد ۲۰۰ دلاری در برابر دستمزد ۴۰۰۰ دلاری
پرستاران در طول سال‌های اخیر همواره به قوانین غلط و دستمزد پایین خود اعتراض داشته‌اند، و مانند بسیاری از اقشار دیگر صدای اعتراضشان به گوش کسی نرسیده است. در بسیاری از موارد پرستاران ناچار هستند به جای یک شیفت، دو شیفت کار کنند تا حقوقشان بالاتر برود. فشار کاری، تعرفه‌گذاری‌های غلط و دستمزد پایین در نهایت به شرایطی منجر شده که بیش از ۳ هزار پرستار در طول یک‌سال وادار به مهاجرت به کشورهای دیگر شده شوند. این مساله نظام سلامت کشور را با چالش جدی کمبود پرستار روبه‌رو کرده است؛ چالشی که ابعاد منفی آن در سال‌های پیش رو بیش از پیش نمایان خواهد شد.
محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار کشور درباره حقوق و دستمزد پرستاران این‌گونه می‌گوید: فقط پرستارانی که در استخدام دولت هستند، دریافتی مطابق مصوبه شورای حقوق و دستمزد دارند، اما حدود ۴۰ درصد پرستاران ما، شرکتی هستند که طبق مصوبه شورای عالی کار حقوق می‌گیرند و بین همین گروه شرکتی، پرستارانی هستند که با قرارداد موقت ۸۹ روزه، ۶ ماهه یا به صورت خرید خدمات کار می‌کنند. از پایان دهه ۱۳۸۰ به دلیل ناپایدار شدن رابطه استخدامی، هیچ کدام از پرستاران شرکتی امنیت شغلی ندارند و کارفرما طبق سلیقه و نفع خودش قانون را تفسیر می‌کند. به عنوان نمونه، به پرستاران شاغل در بعضی بیمارستان‌های دولتی می‌گویند ساعت کار شما مطابق قانون کار و مثل باقی کارگران است، اما در زمان پرداخت عیدی به این پرستاران می‌گویند عیدی شما معادل عیدی کارکنان دولت است در حالی که عیدی کارگران، معادل دو پایه حقوق است. شریفی‌مقدم درباره مقایسه دستمزد پرستاران در ایران و کشورهای دیگر نیز این‌گونه می‌گوید: حقوق پرستاران رسمی و استخدام شده ۱۶ میلیون تومان و حقوق پرستار شرکتی و پیمانی حدود ۱۲ میلیون تومان است که با دلار ۶۰ هزار تومانی، حقوق ۱۲ میلیون تومانی معادل ۲۰۰ دلار است و حتی پرستارانی که سه شیفت در روز کار می‌کنند، حقوق پایان ماه‌شان معادل ۹۰۰ دلار است در حالی که یک پرستار در دانمارک بابت یک شیفت ۳۵۰۰ یورو و در امریکا حداقل ۴ هزار دلار حقوق می‌گیرد و حتی پرستار ایرانی مهاجر به آلمان، در همان ابتدای ورود و بدون اینکه زبان آلمانی بلد باشد، بابت یک شیفت ۲ هزار یورو حقوق می‌گیرد و این حقوق در ماه‌های بعد تا ۳ هزار یا ۳۵۰۰ یورو می‌رسد.
شرکت‌های مهاجرتی و بیزنس پرسود فرستادن پزشک به خارج
مهاجرت پزشکان و کادر درمان به خارج از کشور چنان شتابی گرفته است که آژانس‌های مهاجرتی بسیاری به صورت تخصصی در این حوزه مشغول به فعالیت شده‌اند. این شرکت‌ها در قبال دریافت مبالغ هنگفت از صفر تا صد پروسه مهاجرت از پیدا کردن شغل، مصاحبه، استخدام و اقامت را برای پزشکان متخصص انجام می‌دهند. اغلب این شرکت‌ها کشورهای استرالیا، کانادا، آمریکا، امارات و عمان را به عنوان برترین مقاصد مهاجرت کادر درمان معرفی می‌کنند که از این میان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به دلیل ایجاد بستر کاری مناسب و پرداخت دستمزدهای قابل توجه از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار هستند. با بررسی اجمالی دستمزد پزشکان در کشورهای فوق و مقایسه آن با میزان دریافتی در ایران میل به مهاجرت کادر درمان ایرانی کاملا توجیه پیدا می‌کند؛ حداقل توجیه اقتصادی. میانگین درآمد سالیانه پزشکان در امارات بیش از ۵۰۰ هزار درهم است، در آمریک این رقم بین ۱۲۰ هزار دلار تا ۲۰۰ هزار دلار متغیر است. در کانادا نیز یک پزشک عمومی سالانه در حدود ۲۲۰ هزار دلار درآمد کسب می‌کند. آخرین آمار رسمی موجود از درآمد پزشکان ایرانی مربوط به سال ۲۰۱۹ است که توسط سازمان جهانی بهداشت منتشر شده و درآمد سالیانه پزشک در ایران را حدود ۱۰ هزار دلار اعلام کرده است. در همان سال میانگین درآمد سالیانه یک پزشک در آمریکا حدود ۲۹۵ هزار دلار بوده است.
امنیت روانی و سلامت جامعه؛ جدی برای مردم، فاقد اهمیت برای مسئولین
کشور ایران به دلیل درگیری با انواع ناکارآمدی‌های اقتصادی و مدیریتی و در نتیجه عدم اشتیاق مردم به فرزندآوری به سوی سالخوردگی جمعیت پیش می‌رود و با رشد انواع بیماری‌های جسمی و روحی روبه‌رو است؛ در عین حال پزشکان متخصص و باتجربه که سرمایه‌های انسانی بخش سلامت هستند، به دلایلی که اشاره شد، میلی به کار کردن در داخل کشور ندارند. این شرایط باعث تهدید امنیت روانی جامعه و ایجاد نگرانی از وضعیت سلامت در سال‌های آینده شده است. وضعیت سلامت و درمان برای افراد جامعه مساله‌ای جدی است و مردم نگران جایگزینی پزشکان حاذق و با تجربه ترک وطن‌کرده با پزشکان رانتی و سهمیه‌ای هستند که فاقد تخصص و توانایی‌های لازم می‌باشند. در چنین شرایطی می‌توان پیش‌بینی کرد که سال‌های پیش رو، سال‌های چندان روشنی برای سلامت ایرانیان نخواهد بود.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :