ناوگان هوایی فرسوده و جان‌هایی که از دست می‌روند
هما میرزایی – جهان صنعت نیوز؛ محمدجواد ظریف وزیر پیشین امور خارجه در واکنش به سانحه سقوط هلی‌کوپتر رئیس‌جمهور و همراهانش به تحریم صنعت هوانوردی کشور اشاره کرد و گفت: «حادثه دیروز از آثار تحریم‌های ظالمانه بود که فروش دستگاه‌های هوانوردی را تحریم کرده و اجازه نمی‌دهد ایران از امکانات خوب بهره ببرد، این اقدامات در ذهن مرم ایران ثبت خواهد شد.»
ظاهرا، هلی‌کوپتر حامل ابراهیم رئیسی بل ۴۱۲ دو موتوره بوده است که بنا بر اظهارنظر برخی کارشناسان باقی‌مانده دهه ۷۰ شمسی بوده که در آن زمان متعلق به شرکت نفت و در حال حاضر تحت تملک سازمان هلال احمر بوده است. این نوع هلی‌کوپترها به دلیل عملکرد قابل اطمینان در طول سالیان به یکی از محبوب‌ترین نوع هلی‌کوپتر در سراسر جهان شناخته می‌شود. اما، فرسودگی ناوگان هوایی کشور و تحت تحریم بودن صنایع هوایی موضوعی است که به دلیل اهمیت آن و هم‌چنین سروکار داشتن با جان افراد باید تحت توجه ویژه قرار بگیرد. بر اساس آمار ارائه شده توسط شبکه ایمنی هوانوردی، تا دی ماه سال ۱۳۹۸ تعداد ۲۱۵۲ نفر بر اثر ۶۳ سانحه هوایی در ایران جان خود را از دست داده‌اند.
هواپیماهایی که خاک می‌خورند
علی‌رضا منظری، معاون اسبق سازمان هواپیمایی درباره بحران فرسودگی صنعت هوایی کشور می‌گوید در کشور بیش از ۳۵۰ هواپیما وجود دارد، اما از این تعداد تنها ۱۵۰ هواپیما مورد استفاده قرار می‌گیرند و ۲۵۰ فروند هواپیما در حال خاک خوردن هستند. در صورت ادامه این روند و به دلیل عدم دسترسی به قطعات مورد نیاز برای تعمیرات، در آینده نزدیک به تعداد هواپیماهای غیر قابل استفاده اضافه خواهد شد.
منظری درباره تحریم‌ها نیز این‌گونه گفته است: با وجود این‌که تحریم‌ها باعث تعطیلی صنعت هوایی کشور نشده است، اما منجربه جلوگیری از ورود هواپیماهای نو به کشور شده و تنها راه باقی‌مانده استفاده از هواپیماهای دست‌دوم است. در طول ۳۵ سال گذشته واردات هواپیمای نو به کشور صفر بوده است.
جعفر یازرلو، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور گفته است طی ۲ سال گذشته ۶۶ فروند هواپیما وارد کشور شده است. هم‌چنین ۱۴ فروند از هواپیماهای فرسوده به ناوگان هوایی کشور بازگشته‌اند.
فرسودگی ناوگان هوایی کشور شامل هلی‌کوپترها نیز می‌شود؛ بنا بر آمارهای موجود ایران طی سال‌های گذشته شاهد سوانح هلی‌کوپتری بسیاری بوده است. بدنه اصلی ناوگان هلی‌کوپتری کشور به پیش از انقلاب بازمی‌گردد؛ یعنی حدود ۵۰ سال پیش. این فرسودگی ناوگان با توجه به وجود تحریم و عدم ورود قطعات مورد نیاز برای تعمیرات نگرانی از آینده این صنعت را بیش از پیش مقابل دیدگانمان قرار می‌دهد.
ایرلاین‌ها در گرداب زیان‌دهی گرفتار شده‌اند
میانگین سن ناوگان هوایی ایران ۲۷ سال است. ایرلاین‌هایی که هواپیماهای فرسوده در اختیار دارند، به دلیل تورم موجود و از دست دادن تعداد زیادی از مسافران که دیگر توانایی خرید بلیت‌های گران‌قیمت و انجام سفرهای هوایی را ندارند، منابع مالی مورد نیاز برای تعمیرات این هواپیماها را نداشته و از استفاده از تمام ظرفیت خود چشم‌پوشی کرده‌اند. هم‌چنین به دلیل تحریم‌ها، شرایط اجتماعی، تنش‌ها میان ایران و برخی کشورها، و امکانات فرودگاهی ناکافی پروازهای بین‌المللی کاهش چشم‌گیری داشته و ایرلاین‌ها به ناچار به پروازهای داخلی محدودشده‌اند. برخی از این ایرلاین‌ها برای تامین مالی هزینه‌های دستمزد، تعمیرات و نگهداری هواپیماهای خود ناچار به گرفتن وام‌های سنگین از سیستم بانکی کشور شده‌اند و به دلیل عدم درآمدزایی کافی قادر به تسویه بدهی خود نیستند. طبق آماری که سال گذشته اعلام شد، رقم زیان هواپیمایی هما که روزگاری در آسمان صنایع هوایی خاورمیانه می‌درخشید، به بیش از ۸ هزار میلیارد تومان رسیده بوده است.
قیمت‌گذاری دستوری صنایع هوایی را هم گرفتار کرده است
مانند بسیاری دیگر از صنایع، صنعت هوایی کشور نیز دچار آفت قیمت‌گذاری دستوری است. بنا بر اعلام ایرلاین‌ها بهای تمام شده هر بلیط هواپیما با نرخ فعلی دلار نزدیک به ۳ میلیون تومان است، اما نرخ دستوری اعلام شده توسط سازمان هواپیمایی کشور برای هر بلیط تقریبا یک میلیون تومان است. این تفاوت قیمت باعث شده ایرلاین‌ها وارد فاز زیان‌دهی شده و انجام پروازها صرفه اقتصادی نداشته باشد. برای جبران این تفاوت قیمت ایرلاین‌ها گاها مجبور می‌شوند تعداد پروازهای خود را کاهش دهند تا در مصرف سوخت، دستمزد و سایر هزینه‌ها صرفه‌جویی کنند.
هم‌چنین، به وجود آمدن بازار سیاه خرید و فروش بلیط در دوره‌های اوج سفر مانند عید نوروز و تابستان نیز از پیامدهای این قیمت‌گذاری دستوری است؛ بسیاری از افراد بلیط‌ها را با قیمت پایین خریداری کرده و با اختلاف قیمت زیاد به فروش می‌رسانند.
اخبار برگزیدهسیاسی
لینک کوتاه :