سبقت مرگبار دخانی دختران از پسران
هفته «ملی بدون دخانیات» در حالی آغاز شده که آمار و ارقام وزارت بهداشت بیانگر کاهش سن مصرف‌کنندگان مواد دخانی و افزایش میزان مصرف مواد دخانی در میان زنان نسبت به مردان است.
به گزارش سرویس اجتماعی جهان صنعت نیوز؛ با توجه به کاهش میانگین سنی مصرف محصولات دخانی، وزارت بهداشت بر حفاظت از کودکان و نوجوانان در هفته ملی بدون دخانیات تاکید می‌کند و شعار «حفاظت از کودکان و نوجوانان در برابر دخانیات، حق و مسوولیت همگانی» را برای شعار هفته ملی بدون دخانیات انتخاب کرده است.
ایران چقدر سیگاری دارد؟
سال ۱۴۰۰، آخرین مطالعه وضعیت مصرف دخانیات ایران انجام شده و نتایج این مطالعه بیان می‌کند که ۱۴ درصد جمعیت کشور از محصولات دخانی استفاده می‌کنند. در این میان ۹.۳۳ درصد سیگار استعمال می‌کنند و ۴.۵ درصد نیز مصرف‌کننده قلیان در سال ۱۴۰۰ بودند.
بنابر نتایج این مطالعه، ۴.۴ درصد زنان ایرانی از محصولات دخانی استفاده می‌کنند که ۰.۷۷ درصد آنها سیگاری هستند و ۳.۶۴ درصد نیز قلیان استعمال می‌کنند.
براساس آخرین مطالعه انجام شده، ۲۵.۸۸ درصد مردان ایرانی از محصولات دخانی استفاده می‌کنند که از این میزان، ۱۹.۹۵ درصد سیگار و ۵.۵۶ درصد قلیان استعمال می‌کنند.
بررسی مقابله‌ای آمار و ارقام دو مطالعه آخر میزان شیوع دخانیات در ایران بیان می‌کند که میزان مصرف محصولات دخانی در کشور طی بازه زمانی پنج ساله در گروه سنی بالای ۱۸سال سیر صعودی دارد. به عبارت دیگر، نتایج این مطالعه‌ها حاکی از این است که میزان دخانیات طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ میان مردان و زنان به ترتیب ۳ و ۱۱درصد افزایش داشته است.
همچنین مصرف قلیان در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۵ حدود ۵۴درصد افزایش یافته است.
براساس آمار و ارقام منتشر شده، مصرف دخانیات در میان مردان و زنان گروه سنی ۱۸ تا ۲۴سال به ترتیب ۳۴ و ۹۰درصد افزایش یافته، همچنین مصرف روزانه سیگار در میان زنان ۱۸ تا ۲۴ساله به میزان ۱۹۰درصد و در میان مردان این بازه سنی به میزان ۴۶درصد افزایش یافته است. نه‌تنها مصرف محصولات دخانی طی بازه زمانی پنج ساله یعنی از سال ۹۵ تا ۱۴۰۰ در میان گروه سنی ۱۸ تا ۲۴سال افزایش یافته بلکه گروه سنی ۲۵ تا ۳۴سال نیز روند افزایش مصرف محصولات دخانی را تجربه کرده‌اند.
کاهش نگران کننده سن مصرف مواد دخانی و سیگار در میان زنان
آمار و ارقام بیانگر این است که طی سال‌های ۸۶ تا ۹۵ میزان مصرف دخانیات در میان نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ساله به ترتیب ۱۳.۳ درصد افزایش یافته است. میزان مصرف سیگار در میان پسران نوجوان ۱۳ تا ۱۵ساله در سال ۸۶، ۵.۱ درصد گزارش شده که این نرخ در سال ۹۵ به ۴.۸ درصد رسیده است، یعنی میزان استعمال سیگار در میان مردان نوجوان ۵.۸۸ درصد کاهش یافته است. اگرچه میزان مصرف سیگار در میان مردان نوجوان کاهش یافته اما در میان زنان سیر صعودی دارد.
میزان نرخ مصرف سیگار در سال ۸۶ معادل ۰.۹ درصد بود که این میزان به ۲.۱ درصد در سال ۹۵ رسیده است، به این ترتیب مصرف سیگار در میان دختران نوجوان در این بازه زمانی حدود ۱۳۳درصد افزایش داشته است.
افزایش قیمت سیگار، راهکاری برای کاهش مصرف
به اذعان مسوولان، افزایش قیمت سیگار از طریق افزایش مالیات بر محصولات دخانی یکی از روش‌های کاهش تقاضای سیگار است. بسیاری از کشورها با موفقیت از سیاست‌های مالیاتی برای تنظیم قیمت سیگار استفاده می‌کنند و نتایج مطلوبی برای کاهش و کنترل مصرف سیگار به دست آورده‌اند. به عنوان مثال بنابر اعلام حسین فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، قیمت یک پاکت سیگار در کشور سوییس معادل ۱۳یورو است، در حالی که گران‌ترین سیگاری که در کشور ما به فروش می‌رسد حدود ۲۵۰هزار تومان قیمت دارد. در مجموع افزایش مالیات بر میزان مصرف سیگار اثرگذار است. در حالی که نرخ جهانی مالیات بر محصولات دخانی حدود ۷۵درصد بوده بنابر اعلام سازمان بهداشت جهانی، نرخ مالیات بر محصولات سیگار در ایران معادل ۲۵درصد است.
افزایش واردات به ۱۳۵ درصد
به طور کلی از ۱۳دی سال ۱۴۰۰ مقرر شد صنعت دخانیات کشور در قالب دو سرفصل برای محصول تولیدی عوارض و مالیات پرداخت کند. بند «ت» ماده ۲۶ قانون دائمی ارزش‌افزوده و حق انحصار که تولیدکننده داخلی با برند ایرانی را ملزم به پرداخت ۲۷درصد، تولیدکننده داخلی با برند بین‌المللی را ملزم به پرداخت ۴۲درصد و وارد‌کننده را ملزم به پرداخت ۷۵درصد مالیات و عوارض کرده است. همچنین مقرر شده بود هر سال ۵درصد به ارقام فوق افزوده شود تا درنهایت جمع مالیات و عوارض دریافتی از تولیدکننده داخلی با برند ایرانی به ۵۷درصد، تولیدکننده داخلی با برند بین‌المللی تا ۹۷درصد و واردات به ۱۳۵درصد افزایش یابد که به اذعان مسوولان محقق نشد. موضوع مالیات بر سیگار همواره محل مناقشه میان مسوولان سلامت کشور با صنایع و تولیدکنندگان مواد دخانی بوده است. تولیدکنندگان معتقدند افزایش مالیات سیگار منجر به افزایش قاچاق می‌شود، اما جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات و مسوولان وزارت بهداشت بارها اعلام کرده‌اند که ایران کمترین مالیات را بر محصولات دخانی دارد و معتقدند تجربه سایر کشورها نشان داده که افزایش مالیات منجر به کاهش مصرف دخانیات می‌شود و ارتباطی با کاهش قاچاق ندارد.
ضرورت حذف سیگار از سبد خانوار
بهزاد ولی‌زاده رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در نشست خبری «هفته ملی بدون دخانیات» درباره وضعیت مالیات بر دخانیات گفت: براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی نرخ مالیات محصولات دخانی کشور ۲۵درصد است که با نرخ جهانی حدود ۵۰درصد اختلاف دارد. قانون ارزش‌افزوده محصولات دخانی در سال ۱۴۰۰ تصویب شد و در آن سال نرخ مالیات ۲۵درصدی برای سیگارهای ایرانی و ۴۰درصدی سیگارهای تولیدی با برند خارجی در نظر گرفته شد. براساس قانون مالیات محصولات دخانی، میزان مالیات محصولات دخانی باید به میزان ۵درصد در هر سال افزایش یابد اما این موضوع اتفاق نیفتاده است. موضوع مالیات محصولات دخانی وارد برنامه هفتم شده، به نحوی که نرخ مالیات ۱۵درصدی برای سیگارهای ایرانی و ۲۵درصدی برای سیگارهای تولیدی برند خارجی و نرخ ۵۰درصدی برای سیگارهای وارداتی در نظر گرفته شده است. نرخ مالیات ۷۵درصدی بر خرده‌فروشی نیز باید در قانون برنامه هفتم توسعه لحاظ شود و سیستم مالیاتی به نحوی باشد که مالیات بر خرده‌فروشی لحاظ شود.
ولی‌زاده با بیان اینکه متاسفانه دخانیات در سبد خانوار تعریف شده، افزود: لازم است سیگار به عنوان کالایی آسیب‌رسان از سبد خانوار حذف شود. مالیات ۱۵درصدی سیگار با نشان ایرانی باید افزایش یابد. امیدواریم با اجرای مکانیزه کردن مراکز فروش به سیستم مالیاتی کشور شاهد کاهش عرضه این محصولات باشیم. در حال حاضر، نرخ مالیاتی سیگار به صورت درصدی است و مصرف‌کننده نهایی آن را پرداخت می‌کند، در حالی که باید تولیدکننده مالیات سیگار را پرداخت کند.
بار سنگین هزینه‌های درمانی
به طور کلی هزینه مصرف سیگار از جهات مختلف بسیار زیاد است. قیمت یک پاکت سیگار بسته به برند و نوع آن متغیر است، اما معمولا قیمت هر پاکت سیگار حدود ۳۰ تا ۸۰هزار تومان است. سیگار علاوه بر هزینه اقتصادی، هزینه‌های دیگری مانند درمان بیماری‌های مرتبط با سیگار، هزینه‌های دندانپزشکی و دیگر هزینه‌ها تحمیل می‌کند. به طور کلی، مصرف سیگار هزینه‌های اقتصادی، اجتماعی و سلامتی قابل توجهی را برای افراد سیگاری به همراه دارد. گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت حاکی از این است که استعمال دخانیات، سالانه جان ۸میلیون نفر را می‌گیرد. طبق آمارهای جهانی تقریبا نیمی از افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند، در اثر مرگ زودهنگام جان خود را از دست می‌دهند. منظور از مرگ زودرس، فوت زیر ۷۰سال است و طبق آمارها، عمده مرگ‌‌ومیرهای مربوط به مصرف‌کنندگان دخانیات قبل از این سن رخ می‌دهد. مصرف دخانیات معمولا باعث کاهش حدود ۲۰ تا ۳۰سال از عمر مفید در افراد می‌شود.
در همین رابطه دکتر جعفر جندقی، رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در نشست خبری «هفته ملی بدون دخانیات» درباره هزینه‌های ناشی از مصرف دخانیات گفت: ۱۳۶تریلیون ریال هزینه‌های مستقیم تحمیل شده به حوزه سلامت برای درمان بیماری‌ها به دلیل مصرف دخانیات گزارش شده است، همچنین ۲۲۶تریلیون ریال خسارات برآورد شده بابت مرگ زودهنگام مصرف‌کنندگان دخانیات گزارش شده است، به نحوی که بیش از ۵۰درصد مرگ‌های منتسب زیر ۷۰سال به دلیل مصرف دخانیات رخ می‌دهد.
گفتنی است بدون شک دخانیات عامل بیماری، ناتوانی و مرگ است و هرگز نمی‌توان هیچ شکلی از آن را به عنوان یک محصول سالم پذیرفت. این نکته را به یاد داشته باشید که هرچه دود دخانیات نرم‌تر، راحت‌تر و گواراتر باشد، سمی‌تر و سرطان‌زاتر است. بنابراین استعمال دخانیات در قالب سیگار، قلیان و حتی سیگارهای الکترونیکی بسیار مضر است و سبب وابستگی افراد به نیکوتین و بروز انواع عوارض جسمی و روانی بر فرد می‌شود. حتی ممکن است مقدمه‌ای بر مصرف سایر مواد اعتیادآور باشد، در واقع استعمال دخانیات دریچه ورود به دنیای مواد مخدر است.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :