بازی شی با کارت پوتین؛

پایان آرامش جهانی؛ جنگ سرد داغ‌تر از همیشه

به نظر می‌رسد که حمایت چین از روسیه وارد فاز جدیدی شده‌است؛ شرایطی که تحلیلگران آن را آغاز جنگ سرد جدید تفسیر می‌کنند که ابعاد آن می‌تواند نظم جهانی را با تغییرات قابل توجهی همراه کند.

به گزارش سرویس سیاسی جهان صنعت نیوز؛ کارشناسان غربی بر این اعتقادند که ولادمیر پوتین رییس‌جمهوری روسیه نه‌تنها در جنگ اوکراین، بلکه فارغ از آن به فکر رویارویی و رقابت بلندمدت با غرب است؛ امری که هر چند از چشم ناظران بیرونی دور مانده و از آن چشم‌پوشی می‌شود، اما به طور قطع با توجه به شواهدی که وجود دارد، واقعی و جدی است.

وابستگی روز افزون مسکو به پکن

در چنین شرایطی مساله مهم حمایت چین از روسیه در تقابل و رویارویی غرب است. از زمان تهاجم روسیه به اوکراین تمامی اظهارنظرها حول این موضوع می‌چرخد که چین از روسیه حمایت تسلیحاتی، سیاسی و اقتصادی می‌کند و هر چه بر گره کور جنگ و انزوای بین‌المللی روسیه افزوده می‌شود، وابستگی مسکو به پکن نیز عمیق‌تر می‌شود.

در همین رابطه تا پیش از این برخی از کارشناسان معتقد بودند که چین در حمایت از روسیه با احتیاط عمل می‌کند. دلیل این کار نیز واضح است؛ زیرا پکن با وجود تمامی اختلافاتی که با غرب و به خصوص ایالات متحده دارد، به واسطه اقتصاد صادرات‌محور و نیاز شرکت‌های چینی در همکاری با شرکای تجاری به عنوان بخش مهمی از زنجیره تامین جهانی عمل کرده و به منظور جلوگیری از به خطر افتادن امنیت اقتصادی‌ و تشدید تنش‌ها با آمریکا، حمایتش از روسیه محتاطانه است.

حمایت همه جانبه چین از روسیه

با این حال برخی دیگر از کارشناسان بین‌المللی تاکید دارند که چنین ارزیابی‌ای نادرست بوده و حالا شواهدی دال بر از بین رفتن احتیاط پکن در قبال حمایت همه‌جانبه از مسکو وجود دارد.

به طور مثال مجله دیپلمات در تازه‌ترین گزارش خود آورده است که بیانیه مشترک دو کشور در سفر پوتین به پکن نشان می‌دهد که دو کشور بلوکی را به منظور تضعیف امنیت اروپا تشکیل داده‌اند.

در این بیانیه به صراحت اعلام شده که دو کشور معتقدند همه کشورهای دارای سلاح هسته‌ای باید از تجاوز به منافع یکدیگر خودداری کنند.

به گفته ناظران نفس این بیانیه تایید و تکرار صحبت‌های پوتین است، یعنی اینکه پکن قصد دارد در نهایت با همکاری روسیه و آن هم در شرایط جنگ اوکراین در راستای تضعیف امنیت اروپا حرکت کند. در واقع اکنون به نظر می‌رسد که چین نه‌تنها آماده به چالش کشیدن ضمانت ناتو برای تامین امنیت کشورهای اروپای شرقی است، بلکه قصد دارد میان کشورهای اروپای غربی و شرقی نیز در این خصوص شکاف ایجاد کند.

پیام معنادار یک سفر

در چنین شرایطی سفر شی جین پینگ به صربستان و مجارستان که درست پس از دیدارش با پوتین در مسکو صورت گرفت، نشان‌دهنده مسیر استراتژیک چینی‌هاست.

شی به مناسبت بیست‌وپنجمین سالگرد بمباران سفارت چین در بلگراد از سوی ناتو از صربستان دیدار و تاکید کرد که پکن هرگز چنین واقعه‌ای را فراموش نمی‌کند.

شی همچنین در مجارستان یک پیمان امنیتی جدید با ویکتور اوربان رییس‌جمهوری راستگرای این کشور امضا کرد؛ پیمانی که گفته می‌شود بخشی از توافقات مخفی آن شامل امکان سفر ماموران اطلاعاتی چینی با ویزای شنگن است.

آغاز یک جنگ سرد جدید

علاوه بر این در حالی شاهد بودیم که بیانیه مشترک شی و پوتین زیرساخت‌های استراتژیک اتحادهای نظامی غرب را به عنوان تهدیدی برای کشورهایشان در نظر می‌گیرد که شاهد چینی‌ها سیگنال مشخصی را درخصوص آغاز یک جنگ سرد جدید با غرب ارسال کرده‌اند. البته هر چند که ممکن است روسیه در این جنگ سرد حکم شریک فرعی را بازی کرده، پکن از کارت روسیه برای تداوم تضادش با غرب و به ویژه اتحادیه اروپا استفاده کند و قاعدتا اعتماد زیادی نیز میان دو کشور برقرار نباشد، اما بازدید نمادین پوتین از موسسه فناوری ‌هاربین نشان می‌دهد که روس‌ها نگاه ویژه‌ای برای دستیابی به فناوری نظامی و دفاعی چینی‌ها دارند.

ناظران معتقدند که در جنگ سرد جدید روسیه برای شی مهم‌تر از اروپاست زیرا همزمان با رشد همکاری‌های اقتصادی و تجاری میان دو کشور، چینی‌ها نشان داده‌اند که تمایل به تشکیل یک اتحاد نظامی با مسکو دارند.

ابعاد جنگ سرد جدید

در همین رابطه است که می‌توان گفت گستره جنگ سرد جدید اروپای ‌شرقی، اقیانوس هند، اقیانوس آرام و اوراسیا را دربر گرفته و به طور قطع پذیرفتن چنین سناریویی برای نظم امنیتی اروپا بسیار چالش‌برانگیز و هولناک خواهد بود. شاید به همین دلیل است که اروپایی‌ها در چنین فضایی چاره‌ای جز نزدیک شدن به ایالات متحده ندارند و از هم‌اکنون به دنبال تنظیم مجدد تمرکز استراتژیک خود هستند.

در واقع سیاستگذاران اروپایی در مواجهه با بحران‌های بزرگی همچون مهاجرت، نابرابری اقتصادی، تغییرات آب و هوایی و قدرت گرفتن راست‌افراطی، حالا با جنگ سرد جدید روبه‌رو شده‌اند و باید به فکر یک استراتژی منسجم برای مقابله با چنین مساله مهمی باشند. موضوع این است که با توجه به وابستگی متقابل اقتصادی اروپا به چین، تدوین استراتژی جدید مشکل و هزینه‌زاست زیرا سیاست‌های تجاری و امنیتی اکنون نه‌تنها درهم‌تنیده هستند، بلکه دارای جهت‌گیری‌های متناقض بوده و تلاش‌ها برای جداسازی اقتصادی میان چین و غرب را دشوارتر از هر زمان دیگری می‌کند.

اخبار برگزیدهسیاسی

شناسه : 429807
لینک کوتاه :

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا