قطعی برق؛ زخمی کهنه بر پیکر صنعت سیمان

سارا پوردلجو – جهان صنعت نیوز؛ هر دم از این باغ بری می‌رسد؛ هنوز یک ماه از پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری نگذشته که با سیل عظیم مشکلات و درخواست‌ها از سوی صنایع مختلف کشور مواجه می‌شود. این بار، کارخانجات تولید سیمان دست به دامن دولت چهاردهم شدند تا شاید گره‌ای از مشکلات عظیمی که قطعی برق برای  این صنعت به‌وجود آورده، باز شود.

به گزارش سرویس صنعت، چند سالی می‌شود که صنعت سیمان، یکی از پایه‌های اساسی در توسعه زیرساخت‌ها و ساخت و ساز، به‌شدت تحت تأثیر قطعی‌های برق قرار گرفته است. این اتفاق پیامدهای گسترده‌ای از کاهش تولید و افزایش هزینه‌ها گرفته تا تأخیر در پروژه‌های ساختمانی، برای این صنعت به‌وجود آورده است.

افشین جاوید، کارشناس حوزه صنعت سیمان، در گفتگویی با «جهان صنعت نیوز» به تشریح اثرات منفی قطعی برق بر صنعت سیمان پرداخت. وی توضیح داد که تولید هر تن سیمان به ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلووات برق در ساعت نیاز دارد و قطع برق در هر مرحله تولید، مشکلاتی جدی ایجاد می‌کند. کوره‌های سیمان برای تولید کلینکر و آسیاب سیمان نیازمند برق مداوم هستند و قطع مکرر برق به تجهیزات آسیب می‌رساند و هزینه‌های تعمیرات بالا است. همچنین، استفاده از سوخت‌های جایگزین مانند مازوت نیز به دلیل آلایندگی و قیمت بالا مشکلاتی را به همراه دارد.

در ادامه مشروح گفتگو با افشین جاوید، کارشناس حوزه صنعت سیمان را می‌خوانید:

یکی از صنایعی که آسیب پذیری بالایی از قطعی برق متحمل می‌شود، صنعت سیمان است؛ به لحاظ فنی چرا صنعت سیمان چنین آسیبی از قطعی برق می‌بیند؟

به‌طور کلی تولید هر تن سیمان، نیازمند حدودا ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلو وات برق در ساعت است. در فرایند تولید، ۶۰ درصد از برق مصرفی به تولید کلینکر و ۴۰ درصد آن مربوط به آسیاب سیمان است. کوره‌های سیمان نیاز به تأمین مداوم برق دارند. البته گاز هم در تولیدات کوره یعنی کلینکر مورد نیاز است؛ اما نکته‌ حائز اهمیت این است که در هر یک از مراحل تولید، چه برق و چه گاز قطع شود تولید سیمان به مشکل می‌خورد. خاموش و روشن کردن مکرر کوره‌ها باعث ایجاد تنش‌های حرارتی و آسیب به مواد کوره می‌شود؛ تعمیر این کوره‌ها هم هزینه بالایی دارد که می‌تواند تولید را برای مدتی طولانی متوقف کند.

امکان استفاده از سوخت‌های جایگزین گاز مثل مازوت برای تولید کلینکر و روشن ماندن کوره وجود دارد؛ اما مازوت هم خود معایبی جبران‌ناپذیر دارد. مازوت، آلایندگی زیادی دارد و به‌دلیل قیمت بالاتر، منجر به افزایش قیمت تمام شده سیمان و سوددهی کم‌تر می‌شود. در تابستان، به‌دلیل قطعی برق هم تولید کلینکر و هم تولید سیمان با مشکل مواجه است؛ چون همانطور که اشاره کردم، ۶۰ درصد برق در تولید کلینکر و ۴۰ درصد آن برای آسیاب سیمان مورد نیاز است و کل تولید سیمان را با مشکل روبرو می‌کند؛ به همین خاطر، عرضه سیمان در تابستان نسبت به زمستان کاهش بیشتری دارد.

موضوع بعدی ساخت‌وساز است؛ تقاضای سیمان درتابستان به‌دلیل تعداد ساخت و ساز بیشتر، افزایش می‌یابد و در زمستان هم به‌دلیل سرما و کوتاه بودن روزها، تقاضای سیمان کمتری وجود دارد. نهایتاً قیمت سیمان در بورس کالا، به‌دلیل تقاضای بالا با افزایش قیمت مواجه می‌شود.

قطع برق چه پیامدهای مالی‌ای برای برای شرکت‌های تولیدکننده سیمان دارد؟

درست است که تولید سیمان در تابستان کاهش می‌یابد اما افزایش تقاضا و بالارفتن قیمت سیمان باعث می‌شود که کاهش تولید آنچنان تأثیری در سود دهی شرکت‌ها ندارد؛ چه بسا سودآوری بیشتر هم می‌شود ولی تولید کمتری دارند. سهام‌دارانی که خرید و فروش سیمان می‌کنند در دو بازه از سال، توجه بیشتری به سهم‌های سیمانی دارند؛ در تابستان و زمستان. افزایش قیمت در بورس کالا در زمستان نسبت به تابستان کمتر است. به همین خاطر سهامداران در تابستان توجه بیشتری  به سهام سیمانی دارند.

آیا افزایش قیمت سیمان در تابستان بر هزینه ساخت و ساز اثر زیادی دارد؟

یک ساختمان‌ساز، مصالح مصرفی را از خرده‌فروش می‌خرد که آن‌ها خودشان از بورس کالا مواد را خریداری می‌کنند. مطابق قانون، الزامی است که هر محصولی که وارد بورس کالا می‌شود، معامله‌های مربوط به آن هم در بورس کالا انجام پذیرد. وقتی سیمان افزایش قیمت پیدا می‌کند، صرفا فقط سیمان گران می‌شود و به این معنا نیست که کل مصالح ساختمانی گران می‌شود یا تأثیر بسزایی در قیمت سایر مصالح می‌گذارد؛  چرا که قیمت سیمان نسبت به میلگرد و آهن بسیار پایین‌تر است. به‌طور فرضی اگر هر تن میلگرد و آهن ۲۴ میلیون تومان در بورس کالا  معامله می‌شود، هر تن سیمان حدودا یک میلیون تومان معامله می‌شود. اکثر سازه‌هایی که در ایران ساخته می‌شوند بتنی هستند چون در هر متر مربع از سازه بتنی ۴ الی ۵ پاکت ۵۰ کیلویی سیمان و ۶۰ کیلوگرم میلگرد و آهن مورد نیاز است اما در سازه فلزی این موضوع کاملا متفاوت است و باعث شده تا سازه‌های بتنی ارزان‌تر تمام ‌شوند. با فرض حذف قیمت زمین برای ساخت یک ساختمان، ۳۵ درصد هزینه‌ها میلگرد، ۵ درصد سیمان و ۶۰ درصد موارد دیگر است. پس نتیجه می‌گیریم که با افزایش قیمت سیمان، صرفاً مصالح مربوط به سیمان گران می‌شود اما در کل فرآیند ساختمان‌سازی اثر محسوسی نمی‌گذارد؛ چرا که درصد پایین‌تری از هزینه‌ها ( حدود ۵ درصد ) را به خود اختصاص می‌دهد.

چه پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت و کاهش تأثیرات منفی قطع برق بر صنعت دارید؟

باید ناترازی انرژی کشور کاهش یابد که خود نیازمند راهکارهای مختلفی از جمله قیمت و مقدار است.

از بعد قیمت می‌توان قیمت مصرف خانگی و اداری را افزایش داد که موجب کاهش تقاضای برق برای عموم  و عدم قطع برق صنایع می‌شود.

راهکار مقداری هم استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر مثل انرژی خورشیدی است؛ یعنی سرمایه‌گذاری روی هر انرژی تجدید پذیری که می‌تواند تولید برق کند. اما همه این ها تصمیمات سیاسی است و یکی از کارهای حائز اهمیتی است که باید در برنامه دولت جدید گنجانده شود.

اخبار برگزیدهصنعت و معدن