فرار از کنکور تا مهاجرت به اروپا؛ ترکیه مقصد دانشجویان ایران!
سارا پوردلجو – جهان صنعت نیوز؛ تعداد بالای متقاضیان تحصیل در رشته‌های علوم تجربی، به‌ویژه پزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی و دامپزشکی در ایران روز به روز در حال افزایش است. ظرفیت‌های محدود این رشته‌ها باعث شده‌اند که در چند سال اخیر، متقاضیان تحصیل در این رشته‌ها به تحصیل در کشورهای خارجی، از جمله ترکیه، بیشتر توجه کنند. در چند سال گذشته، شاهد افزایش مهاجرت دانشجویان و استعدادهای ایرانی به ترکیه به دلیل سطح علمی نسبتا قابل قبول و هزینه‌های مقرون به صرفه در این کشور بوده‌ایم.
افزایش متقاضیان تحصیل در ترکیه، زنگ خطری برای آینده کشور
این روند مهاجرتی نشان‌دهنده چالش‌های جدی در سیستم آموزشی ایران است که از شرایط سخت کنکور و شهریه‌های بالای دانشگاه‌های آزاد گرفته تا ظرفیت‌های پایین در دانشگاه‌های دولتی را در بر می‌گیرد. به همین دلیل دانشجویان بیشتر از قبل به دنبال فرصت‌های تحصیلی در خارج از کشور هستند.
یکی از مقاصدی که دانشجویان به‌ویژه در رشته تجربی بعد از دریافت نتایج کنکور و عدم قبولی در رشته مورد نظر به آن روی می‌آورند، ترکیه است؛ چرا که از سطح علمی نسبتا خوبی برخوردار است و شرایط پذیرشی به مراتب راحت‌تر از ایران دارد. ناگفته نماند که هزینه‌های تحصیل و زندگی در این کشور تفاوت چندانی با ایران به ویژه اگر قصد تحصیل در دانشگاه آزاد را داشته باشید، ندارد. این امر نه تنها باعث خروج استعدادها از کشور شده، بلکه می‌تواند در بلندمدت به کاهش کیفیت نیروی کار متخصص در داخل منجر شود.
یکی از دانشجویان ایرانی که به تازگی از رشته دامپزشکی در ترکیه فارغ‌التحصیل شده است، از تجربه تحصیل در این کشور به خبرنگار «جهان صنعت نیوز» گفت: «شهریه هر دانشگاه در ترکیه بسته به خصوصی یا دولتی بودن آن، شهر و رشته متفاوت است. من ورودی سال ۲۰۱۹ در دانشگاه آتاتورک واقع در شهر ارزروم بودم و اولین شهریه‌ای که پرداخت کردم، ۷۲۰ لیر بود؛ اما هر سال شهریه‌ها به‌ویژه در دوره کرونا افزایش پیدا کرد. آخرین شهریه‌ای که در دانشگاه پرداخت کردم، ترمی ۱۲۵۰۰ لیر بود و شهریه رشته دندان‌پزشکی هم به ترمی ۱۰۰ هزار لیر در سال رسیده بود. دانشگاهی که من در آن تحصیل کردم، از دانشگاه‌های متوسط به شمار می‌رود که نه خیلی ارزان و نه خیلی گران است.»
چالش‌های تحصیل در ترکیه؛ از مورد تأیید نبودن دانشگاه توسط وزارت بهداشت و علوم ایران و ممنوعیت کار برای برخی رشته‌ها در کشور ترکیه
برای مدت کوتاهی از تصمیمی که گرفته بودم، پشیمان شدم. دلیل این پشیمانی شرایطی بود که ممکن است برای دانشجویان هر رشته‌ای پیش بیاید. برای برخی رشته‌ها، مانند پزشکی، داروسازی، دندان‌پزشکی و دامپزشکی، قوانین خاصی وجود دارد. مطابق با این قوانین، فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها حتی اگر در ترکیه تحصیل کرده باشند، اگر شهروند ترکیه نباشند، پس از اتمام تحصیل اجازه کار در رشته تحصیلی خود را ندارند و این موضوع هیچ ارتباطی با تطبیق مدارک نیز ندارد. متأسفانه، من از این موضوع در سال سوم تحصیل باخبر شدم.
تحصیل در ترکیه راهی برای مهاجرت شده است!
از طرفی، همه دانشگاه‌های ترکیه مورد تأیید ایران نیستند. وزارت علوم به‌صورت کاملاً سلیقه‌ای برخی از دانشگاه‌ها را تأیید می‌کند و وزارت بهداشت نیز هر دانشگاهی را که بخواهد تأیید می‌کند و این انتخاب به‌صورت رندوم و بدون در نظر گرفتن سطح دانشگاه انجام می‌شود. این موضوع یکی از چالش‌هایی است که باعث می‌شود فارغ‌التحصیلان فکر برگشتن به ایران و کار کردن در کشور را به‌کلی کنار بگذارند. دانشگاهی که من در آن تحصیل کردم، مورد تأیید وزارت بهداشت بود، اما مورد تأیید وزارت علوم نبود. جالب‌تر این است که رشته دامپزشکی باید مورد تأیید وزارت علوم باشد! این دو موضوع از جمله چالش‌های بزرگی بودند که باعث شد نسبت به انتخاب خود تردید کنم.
با وجود همه چالش‌ها، باز هم تحصیل در ترکیه ارزش داشت. دانشگاه‌های ترکیه از کیفیت و سطح علمی بالایی برخوردار هستند و هر روز نیز بهبود می‌یابند. یکی از عواملی که باعث شد این چالش‌ها برای من قابل‌تحمل‌تر شود، این بود که علی‌رغم این‌که بسیاری از دانشگاه‌های ترکیه مورد تأیید وزارت علوم و بهداشت ایران نیستند، اما این دانشگاه‌ها مورد تأیید کشورهای اروپایی هستند و مهاجرت به این کشورها راحت‌تر می‌شود.
برتری دانشگاه‌های ترکیه نسبت به ایران
دانشگاه‌های ترکیه به‌شدت بر حضور دانشجویان نظارت دارند. من از دانشجویان انصرافی دانشگاه‌های تهران شنیده بودم که در آنجا سخت‌گیری زیادی در مورد حضور در کلاس‌ها وجود ندارد و دانشجویان می‌توانند هر زمان که بخواهند از کلاس خارج شوند. در مقابل، دانشگاه‌های ترکیه سخت‌گیری در این زمینه نارند و جو آموزشی مشابه مدرسه است. علاوه بر این، با مسائلی از قبیل فشارهای زیاد و طرح‌های سخت که در دانشگاه‌های ایران وجود دارد، مواجه نبودیم و در بخش کارهای عملی بسیار قوی عمل می‌شد؛ مسئله حائز اهمیتی که در ایران توجه کافی به آن نمی‌شود. ارتباط با اساتید و دریافت کمک از آن‌ها نیز بسیار آسان بود.
هزینه‌های زندگی و رفت و آمد
قیمت سوخت در ترکیه بالاست و حدوداً لیتری ۴۴ لیر است؛ قطعاً برای کسی که از خودروی شخصی استفاده می‌کند بسیار مهم است و بر قیمت حمل و نقل عمومی و هواپیما نیز تأثیر می‌گذارد. هزینه اجاره خانه در شهرهای مختلف ترکیه متفاوت است؛ به عنوان مثال، اجاره خانه در استانبول، بدروم و شهرهای نزدیک آن بالاتر است. من در حال حاضر ساکن شهر ترابزون هستم که به دلیل توریستی بودن، شهر گرانی به شمار می‌رود اما اجاره یک واحد آپارتمان تک خوابه در این شهر حدوداً ماهی ۱۳ هزار لیر است. هزینه‌های مواد غذایی و رستوران نیز تفاوت چندانی با ایران ندارد.
در کل، اگر بازهم به عقب برمی‌گشتم، دوباره ترکیه را به عنوان مقصد تحصیل انتخاب می‌کردم. با وجود وقت زیادی که برای درس خواندن برای کنکور تجربی ایران صرف کردم، موفق نشدم تا در رشته مورد علاقه خودم تحصیل کنم و حاضر نبودم یک سال دیگر پشت کنکور بمانم و شرایط سختی که داشتم را دوباره تکرار کنم.
شهریه دانشگاه در ترکیه
هزینه تحصیل در دانشگاه‌های ترکیه، بسته به خصوصی یا دولتی بودن آن، متغیر است. هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی بسته به رشته و زبان تدریس، سالانه بین ۱۰ تا ۲۵ هزار دلار و در دانشگاه‌های خصوصی بین ۲۵ تا ۱۰۰ هزار دلار است.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :