پایتخت جدید ایران، الگوی توسعه یافته قرن بیست و یکم

جهان صنعت نیوز – علی فراستی، عضو سابق هیئت علمی دانشگاه ایالتی کالیفرنیا و از مدافعان طرح انتقال پایتخت، در مقاله‌ای در «جهان صنعت» نوشت: «شاید طرح این موضوع، یعنی پایتخت جدید برای ایران، خیلی عجیب به نظر برسد و خیلی‌ها بگویند: “ای بابا! در ایران با این همه بدبختی و فقر و مصیبت، چه کسی به فکر پایتخت جدید است؟” و اتفاقاً پیچ قضیه در همین است. من مقالات بسیاری از صاحب‌نظران داخل کشور در مورد مشکل توسعه ایران خوانده‌ام و به نظر می‌رسد که جدای از بافت و نقش بازدارنده عده‌ای در حاکمیت، ورود به مقوله توسعه ایران نقطه شروع و مرحله جهش به سوی توسعه، به صورت یک حلقه مفقوده درآمده است. مدعی هستم حلقه مفقوده توسعه ایران در تهران است و قفل توسعه آتی آن و قرار گرفتن کشورمان در کنار ممالک توسعه‌یافته قرن بیست‌ویکم، از کانال تصمیم به ساختن (و نه انتقال) پایتخت جدید برای ایران باز می‌شود.»

او در ادامه می‌نویسد: «سابقه شهر تهران به زمان قاجاریه برمی‌گردد که این محل را به عنوان مقر نظامی برگزیده و سپس کاخی در آن بنا کرده و بعد پایتخت شد. نظر به اینکه این شهر به طور خلق الساعه انتخاب شد، هیچ طرح و برنامه‌ای هم برای آن وجود نداشت، و لذا رشد و گسترش آن به صورت کور و خود به خود شکل گرفت. شاهان پهلوی جز ماله‌کشی بر یک بنای متروکه و فرسوده کاری نکردند. هنوز پس از ۲۰۰ سال این شهر هویت فرهنگی ندارد اگر چه به نظر عده‌ای، ثقل آن بازار است، ولی بازاری باقی مانده از عصر استعمارگران روس و انگلیس.»

فراستی بر این باور است که: «مطمئناً بنای یک پایتخت مدرن و مجهز به تکنولوژی پیشرفته خدمات شهری، تنها به جابجایی فیزیکی سیستم حکومتی منجر نمی‌شود، بلکه در پناه این تغییر، می‌توان دگرگونی‌های بنیادین را در ساختارهای اقتصادی و حتی سیاسی جامعه پدید آورد و آن را الگوی سایر نقاط کشور قرار داد. از این نظر، معتقدم ساختن یک پایتخت جدید نه تنها ما را از یادگار سیاسی قاجاریه جدا خواهد کرد، بلکه مظهر ملموس و مادی توسعه قرن بیست‌ویکم را نیز در بطن خود خواهد داشت.»

برای مطالعه مشروح این یادداشت کلیک کنید‏‏