پس لرزه‌های رکود مسکن

جهان صنعت نیوز – تورم فزاینده سال‌های اخیر بیش از ۵۰ درصد از درآمد خانوارهای تهرانی و ۴۰ درصد از درآمد مستاجران در کل کشور را هر ماه می‌بلعد. این فقط یک روی ماجرای غم‌انگیز خانه‌دار شدن در ایران است؛ رکود در ساخت‌وساز مسکن هم مزید بر علت شده و تولید مسکن کاهش یافته است، عاملی که بخش عرضه را در مقابل تقاضا ضعیف کرده است.

نقش مسکن در اقتصاد خانوار و کلان کشور

سرویس مسکن: مسکن به عنوان یکی از اصلی‌ترین نیازهای اساسی انسان، نه تنها به عنوان محل زندگی بلکه به عنوان یکی از عوامل مهم در اقتصاد خانوارها شناخته می‌شود. در حال حاضر، بیش از ۵۰ درصد از درآمد خانوارهای ساکن در تهران و حدود ۴۰ درصد از خانوارهای شهری در سراسر کشور صرف اجاره‌بها می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد که خانه‌دار شدن برای بسیاری از خانواده‌ها یک چالش بزرگ اقتصادی است. اما اهمیت مسکن تنها به اقتصاد خانوار محدود نمی‌شود. این بخش با داشتن سهمی در حدود ۱۵ درصد از اشتغال کشور، نقشی اساسی در اقتصاد کلان نیز ایفا می‌کند.

کاهش شدید ساخت‌وساز و رکود معاملات مسکن

در سال‌های اخیر، بازار مسکن با رکودی شدید مواجه شده است. ساخت‌وسازها کاهش یافته و تعداد پروانه‌های ساختمانی اعطا شده در تهران به پایین‌ترین حد خود در ۲۰ سال اخیر رسیده است. همچنین، تعداد معاملات مسکن نیز نسبت به دوره‌های پررونق گذشته بیش از ۷۰ درصد کاهش یافته است. نکته مهم این است که بخش عمده‌ای از معاملات مسکن در این مدت توسط افرادی انجام شده است که مالک چندین خانه هستند و به قصد سرمایه‌گذاری، مسکن دیگری خریداری کرده‌اند. این در حالی است که تعداد مستأجران به طور مداوم افزایش یافته و نسبت صاحب‌خانه‌ها کاهش یافته است.

راهکارهای پیشنهادی برای رونق غیرتورمی بازار مسکن

در شرایط کنونی، سوال اصلی این است که چگونه می‌توان رونق را به بازار مسکن بازگرداند، بدون اینکه تورم در این بازار افزایش یابد. چند راهکار کلیدی برای این منظور وجود دارد که می‌توانند به بهبود وضعیت بازار مسکن کمک کنند.

کنترل تورم و افزایش قدرت خرید واقعی

یکی از مهم‌ترین راهکارها برای افزایش نرخ مالکیت خانه، کنترل تورم و ایجاد رشد اقتصادی پایدار است. با کنترل تورم، قدرت خرید خانوارها بهبود می‌یابد و افراد قادر خواهند بود تا با پرداخت اقساط وام، به جای اجاره‌بها، صاحب‌خانه شوند. در صورتی که تورم به حدود ۵ درصد کاهش یابد، وام‌های بانکی با بهره ۶ درصد می‌توانند به خانوارها کمک کنند تا بدون تحمل هزینه‌های سرسام‌آور اقساط، صاحب‌خانه شوند.

تسهیلات مالی بلندمدت برای خرید مسکن

در بسیاری از کشورهای جهان، وام‌های بلندمدت با مبالغ بالا به افراد کمک می‌کند تا به مرور زمان صاحب‌خانه شوند. در ایران اما، مبلغ وام‌های مسکن به طور جدی از قیمت مسکن عقب مانده است. در گذشته، وام مسکن در تهران قدرت خرید حدود ۳۳ مترمربع آپارتمان را داشت، اما امروز این رقم به حدود ۱۱ مترمربع کاهش یافته است. برای بازگرداندن اثرگذاری وام‌ها در بازار مسکن، لازم است که تسهیلات مالی با مبالغ قابل توجه و بازپرداخت‌های بلندمدت ارائه شوند.

مالیات بر خانه‌های خالی و چندملکی

یکی دیگر از راهکارهای پیشنهادی، اعمال مالیات سالانه بر خانه‌های خالی و افرادی است که چندین ملک دارند. این سیاست نه تنها می‌تواند عرضه خانه‌های خالی را افزایش دهد و مانع از احتکار مسکن شود، بلکه نقدینگی را به سمت سرمایه‌گذاری‌های مولد سوق می‌دهد. در کشورهای توسعه‌یافته، مالیات سالانه بر خانه‌ها به صورت پلکانی و با افزایش تعداد یا ارزش ملک بیشتر می‌شود و این امر به رونق بازار مسکن کمک می‌کند.

ساخت خانه‌های کوچک‌متراژ و کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز

یکی دیگر از راه‌های موثر برای افزایش عرضه مسکن و کمک به خانوارها برای خانه‌دار شدن، تسهیل در صدور پروانه‌های ساختمانی و کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز است. در بسیاری از کشورها، آپارتمان‌های کوچک‌متراژ با مساحت کمتر از ۳۰ متر نیز ساخته می‌شوند و این واحدها به افرادی با درآمد کمتر کمک می‌کنند تا بتوانند مسکن خود را خریداری کنند. در ایران نیز با اصلاح قوانین و اجازه ساخت واحدهای کوچک‌متراژ می‌توان به رونق ساخت‌وساز و افزایش مالکیت خانه کمک کرد.

شفافیت آماری و توسعه ابزارهای نوین مالی در بازار مسکن

افزایش شفافیت آماری در بازار مسکن می‌تواند به کاهش عدم اطمینان و افزایش کارایی بازار کمک کند. همچنین توسعه ابزارهای نوین مالی مانند صندوق‌های املاک و مستغلات می‌تواند سرمایه‌گذاری‌های کوچک را به بازار مسکن جذب کرده و افراد بیشتری را قادر به خرید ملک کند. پیش‌خرید مسکن نیز یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به کاهش هزینه‌های خرید خانه کمک کند، اما برای موفقیت این روش، نیاز به ایجاد قوانین شفاف و جلوگیری از تخلفات است.

اخبار برگزیدهمسکنویدئو