رشد صنایع پایین‌دستی پتروشیمی؛ از جذب سرمایه خارجی تا توسعه پایدار
هما میرزایی– جهان صنعت نیوز – هجدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران پلاست که با هدف معرفی بازار صنایع پلاستیک داخلی و با حضور ۲۸۸ شرکت خارجی و ۵۲۵ شرکت داخلی در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شده بود، به کار خود پایان داد. در این نمایشگاه تولیدکنندگان صنایع پلاستیک از لوازم آشپزخانه، بسته‌بندی، صنایع پلیمری و نساجی تا شرکت‌های پتروشیمی حضور داشتند. بسیاری از غرفه‌داران که عمدتاً تولیدکنندگان صنایع پلاستیک بودند، گلایه‌هایی همچون مشکل قطعی برق در شهرک‌های صنعتی و مواجهه با اتفاقات پیش‌بینی‌ناپذیر همچون نوسانات ارزی و کمبود مواد اولیه داشتند و نمایشگاه را کم‌رونق‌تر از سال‌های گذشته می‌دانستند.
در حاشیه این نمایشگاه، پیام برزگر، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی که در استان خوزستان قرار دارد، با جهان صنعت به گفت‌وگو نشست. شرح این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید.
آیا نمایشگاه امسال در رسیدن به هدف خود که معرفی صنایع، عقد قراردادها و تفاهم‌نامه‌های جدید بوده، موفق عمل کرده است؟
نمایشگاه هجدهم با حضور شرکت‌های داخلی و خارجی بهتر از سال‌های گذشته برگزار شد. تأمین‌کنندگان و تولیدکنندگان صنعت پتروشیمی و پلاستیک توانستند ارتباطات خوبی با یکدیگر و با مصرف‌کنندگان برقرار کنند. سازمان منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی نیز توانست در جهت ارتباط بیشتر با سرمایه‌گذاران و معرفی به‌ویژه در حوزه طرح توسعه اقتصادی این منطقه، اقدامات مفیدی انجام دهد و روند توسعه پتروشیمی را در منطقه ویژه بهبود و تسریع بخشد. همچنین، ۲ قرارداد و ۳ تفاهم‌نامه و ۱ طرح تولید کاتالیست منعقد شده است که در صنایع بالادستی، میان‌دستی و پایین‌دستی و دانش‌بنیان کاربرد دارند. جلسات مختلفی نیز در ارتباط با تأمین‌کنندگان تجهیزات موردنیاز پتروشیمی برگزار شد.
آیا رقم دقیق ارزش این قراردادها و تفاهم‌نامه‌ها را در اختیار دارید؟
ارزش ریالی این قراردادها و تفاهم‌نامه‌ها بیش از ۴۴ هزار میلیارد تومان بوده که معادل ۷۵۳ میلیون دلار است. علاوه بر این رقم، ۲۵۰۰ میلیارد تومان دیگر نیز قرارداد بسته شده است. این قراردادها و تفاهم‌نامه‌ها برای ۸۵۳ نفر اشتغال مستقیم و برای بیش از ۱۵۰۰ نفر اشتغال غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد. علاوه بر اشتغال‌زایی، ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تن نیز به ظرفیت تولید منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی اضافه خواهد شد.
آیا در حال حاضر سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه پتروشیمی وجود دارد؟
خوشبختانه با زیرساخت‌هایی که در طول ۲۷ سال گذشته در منطقه ویژه ماهشهر به وجود آمده است، زمینه جذب سرمایه خارجی وجود داشته و شرکت‌های خارجی بسیاری در طول این سال‌ها به ایرانیان واگذار شده است. همچنین شرکت‌های مشارکتی بسیاری در حال حاضر مشغول به کار هستند که در آن‌ها سرمایه‌گذاران خارجی با ایرانیان به طور مشترک کار می‌کنند. شرکت‌های خارجی نیز درخواست همکاری داده‌اند که در حال واگذاری زمین به آن‌ها هستیم. عمده این شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران، به‌خصوص آن‌هایی که در یکی دو سال گذشته جذب شده‌اند، از کشورهای چین و همچنین کشورهای آسیای میانه هستند.
صنایع پایین‌دستی مرتبط با پتروشیمی در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارند؟
سعی کرده‌ایم مواد اولیه موردنیاز این صنایع را به‌طور منظم تأمین کنیم و مشکل سرمایه در گردش این صنایع و شرکت‌ها را از طریق باز کردن ال‌سی و فروش اعتباری مرتفع کنیم. در نتیجه، ظرفیت تولید صنایع پایین‌دستی بهبود خوبی پیدا کرده است. همچنین تلاش کردیم معضل برق صنایع پایین‌دستی در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی را با همکاری سازمان برق استان خوزستان و پتروشیمی فجر کاهش دهیم، هرچند این مشکل در فصل تابستان همچنان پابرجاست. در حال حاضر، در منطقه ویژه ۹۵۰ هزار تن طرح در دست اجرا و در شرف افتتاح داریم که به معنای رشد تبدیل صنایع بالادستی به صنایع پایین‌دستی است. این توسعه به ایجاد اشتغال بیشتر، افزایش ارزش افزوده و تنوع محصول بیشتر منجر خواهد شد و همچنین مصرف انرژی را کاهش خواهد داد.
آیا در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی برنامه ویژه‌ای برای بهبود شرایط محیط‌زیستی منطقه و کاهش آسیب‌های احتمالی وجود دارد؟
در دو سال گذشته به همت شرکت‌های پتروشیمی، یک میلیون و ۱۰۰ هزار نهال حرا در بیش از ۵۰۰ هکتار از خوریات منطقه ویژه کاشته شده و ۳ هزار میلیارد تومان پروژه محیط‌زیستی تعریف کرده‌ایم. علاوه بر این، ۲ هزار میلیارد تومان نیز بر پروژه‌های مطالعاتی محیط‌زیستی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم. طرح کاشت ۵ هزار هکتار درختان بومی در جهت بیابان‌زدایی و مبارزه با کانون‌های گرد و غبار منطقه نیز در حال بررسی است. برای مبارزه با ریزگردها نیز ۵ هزار هکتار آبخیزداری و آبخوان‌داری تعریف کرده‌ایم. همه این طرح‌ها در راستای بهبود شرایط زیست‌محیطی و معیشتی مردم منطقه است.
وضعیت اشتغال و معیشت افراد شاغل در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی به چه صورت است؟
در ۲ سال گذشته در منطقه ویژه برای بیش از ۲ هزار نفر شغل ایجاد شده که اشتغال منطقه را از ۳۳ هزار نفر به بیش از ۳۵ هزار نفر رسانده است. انتظار ما این است که از اواخر سال آینده شاهد طرح توسعه منطقه ویژه باشیم که طی این طرح حدود ۶۰ هزار نفر به ظرفیت اشتغال منطقه اضافه خواهد شد. در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی، ۵۲ پروژه در شورای سیاست‌گذاری شهرستان تصویب شده است که ۲۳ پروژه به انجام رسیده و ۲۵ پروژه در دست اجراست.
اخبار برگزیدهنفت و پتروشیمیلینک کوتاه :