ماجرای دنباله دار پناهندگی ورزشکاران ایرانی
جهان صنعت نیوز: اگرچه در تازه ترین مورد از پناهندگی یک ورزشکار سرشناس ایرانی، مسئولان مرتبط سعی کردند مساله را یک بار دیگر به توطئه دشمنان و از جمله فعالیت های مخرب رییس فدراسیون جهانی جودو مرتبط کرده و برای عدم بازگشت سعید مولایی از ماموریت ورزشی اش، بهانه هایی ارائه کنند، اما بررسی سابقه و روند پناهندگی ورزشکاران ایران نشان می دهد که مساله کوچ گسترده ورزشکاران آبشخور دیگری دارد. در ادامه نگاهی می کنیم به ماجرای دنباله دار پناهندگی ورزشکاران ایرانی .
در واقع آن چه که باعث می شود، چهره های سرشناس ایرانی سفر یک طرفه و بدون بازگشت به کشورهای اروپایی و آمریکایی را انتخاب کنند، به طور خلاصه در یک مساله خلاصه می شود، آن چه پناهندگان به دست می آورند و آن چه که از دست می دهند.
برای آسیب شناسی پناهندگی ورزشکاران ضروری است که مساله را به شکلی فراگیرتر از طیف خاصی از مردم جامعه بررسی کرد و موضوع پناهندگی را به طور کلی در یک بستر عمومی بررسی و تحلیل کرد.
هرچند انگیزه ها و بهانه های افراد برای انتخاب راه بی بازگشت مهاجرت می تواند متفاوت و گوناگون باشد، اما در یک الگوی کلی و فراگیر زمینه های مشترکی برای تمام مهاجرات ها و پناهندگی ما متصور است.
البته مهاجرت و پناهندگی و گشتن به دنبال زندگی و حیاتی بهتر مختص ایران نیست و این امر کاملا در یک پروسه جهانی قابل بررسی است؛ اما با توجه به ظرفیت های کشور ما در مقایسه با کشورهی محروم و پناهنده خیز می توان گفت که انگیزه های ایرانی ها کمی متفاوت تر است.
پدیده مهاجرت در میان نخبگان ایرانی که به «فرار مغزها» تعبیر می شود به جهت حساسیت هایی که برای قشر هنرمند و ورزشکار موجود است، بیش از دیگران مورد توجه جامعه قرار می گیرد.
در آخرین نمونه از کیس پناهندگی، عدم بازگشت سعید مولایی جودوکار سرشناس ایرانی به خاطر مسائل و حاشیه هایی که در مسابقات اخیر او روی داد عمومیت بیشتری یافت.
چند روز قبل هم ماجرای پناهندگی امیر توحید فاضل، دبیر سیاسی خبرگزاری موج مساله پناهندگی ایرانیان را باز هم برجسته کرد.
اما به طور کلی مساله پناهندگی و مهاجرت های اجباری می تواند فضای ورزشی و هنری کشور را با چالش هایی همراه نماید.
بدیهی است که برای کاستن از این روند، باید فضای عمومی کشور برای زندگی مردم بهینه سازی شود تا چهره های سرشناس نیز از زندگی در کشور خود رضایت داشته و به فکر مهاجرت و پناهندگی نباشند.
برخی از چهره های ورزشی و هنری که در سال های اخیر عطای زندگی در وطن را به لقایش بخشیده اند به ترتیب الفبایی از این قرار است:
- احسان رجبی، ملی‌پوش سنگین‌وزن جودوی ایران و دارنده مدال برنز آسیا در سال شیروان نوریان، تنها بوکسور ایرانی که سابقه حضور در سه دوره از بازی‌های المپیک را داراست از سال ۱۳۷۹ چندین سال در استرالیا بود.
- ایمان جمالی هندبالیست باشگاه سپاهان اصفهان به عضویت تیم ملی مجارستان درآمده است.
- پوریا پورابراهیم، ملی‌پوش رشته نجات غریق، در سال ۱۳۹۳ به فرانسه پناهنده شد.
- پوریا جلالی‌پور، ورزشکار رشته کمانداری معلولان درسال ۱۳۹۸ برای مسابقه به هلند رفت و دیگر به همراه تیم به ایران بازنگشت.
- پیام زرین پور، ملی‌پوش کشتی فرنگی و قهرمان سال ۲۰۰۰ آسیا که برای تحصیل به آمریکا رفت و مقیم این کشور شد. او در مسابقات دانشگاهی آمریکا هم مسابقه داد.
- جمشید خیرآبادی سال‌هاست در راس کادر فنی آذربایجان است و توانسته است مدال‌های زیادی کسب کند.
- درسا درخشانی، عضو سابق تیم ملی شطرنج بانوان تابعیت کشور انگلستان را پذیرفته است.
- راحله آسمانی، تکواندو کار ایرانی که سهمیه المپیک ۲۰۱۶ را زیر پرچم فدراسیون جهانی کسب کرد و دارنده مدال بازی‌های آسیایی و ۲ طلا، یک نقره و دو برنز مسابقات آزاد تکواندو است، در سال ۱۳۹۱ به بلژیک پناهنده شد.
- رضا مهمان دوست، بهترین مربی تاریخ رشته تکواندو اکنون با موفقیت برای کشور آذربایجان مربی گری می کند.
- سامان بلاغی، عضو تیم ملی بسکتبال با ویلچر کشورمان که عازم مسابقات جهانی آلمان شده بود، از بازگشت به تیم ملی استنکاف کرده و در اروپا مانده است. اگرچه امید می رفت که این ورزشکار بازگردد؛ اما با گذشت زمان، پناهندگی اش قطعی شده است.
- سامان طهماسبی، برنده دو مدال برنز کشتی فرنگی جهان و طلای قهرمانی آسیا (برای ایران) و دو نقره و یک برنز جهان به همراه سهمیه المپیک ۲۰۱۶ (برای آذربایجان) در سال ۱۳۸۹ به آذربایجان رفت و برای تیم ملی این کشور به میدان می‌رود.
- سعید فضل‌اولی، عضو تیم ملی قایقرانی ایران و دارنده مدال نقره بازی‌های آسیایی اینچئون، به آلمان پناهنده شد.
- سعید مولایی، ملی پوش جودوکار ایرانی بعد از حاشیه های فراوان درمسابقات قهرمانی ژاپن در سال ۱۳۹۸ به آلمان پناهنده شد.
- سینا بهرامی، تکواندو کاری که از اواخر سال ۹۳ برای کشور آذربایجان به میدان می‌رود.
- شروین پاکدل، ملی‌پوش قایقران سال ۱۳۹۴ در پرتقال پناهنده شد.
- الشن مرادی، استاد بزرگ شطرنج ایران که شاید زیر پرچم آمریکا مسابقات خود را در رشته شطرنج دنبال کند. او چندین سال است که برای ادامه تحصیل راهی آمریکا شده است.
- صباح شریعتی از سال ۲۰۱۴ تصمیم گرفت به جای ایران برای کشور آذربایجان کشتی بگیرد. صباح شریعتی ورزشکار سنگین وزن کشتی فرنگی بود که توانست در مسابقات المپیک ۲۰۱۶ ریو مدال برنز کسب کند.
- عماد خلج در زمان مسابقات لاس‌وگاس در آمریکا پناهنده شد.
- کیمیا مرادی عضو تیم ملی شطرنج بانوان که به نروژ پناهنده شد.
- محمد حسین ابراهیمی، زمانی که تیم ملی ایران برای برگزاری اردوی آمادگی بازی‌های آسیایی گوانگژو ۲۰۱۷ به فرانسه سفر کرده بود، یک روز پیش از بازگشت تیم ملی به تهران اُردو را ترک و به کشور هلند رفت. این ورزشکار رشته شمشیربازی یکی از اولین کسانی بود که به خارج از کشور پناهنده شد. ابراهیمی در رقابت‌های جهانی ۲۰۰۹ ترکیه یکی از چهار شمشیرباز تیم ملی بود که در بخش فلوره انفرادی از مسابقه با حریف اسراییلی بازداشته شد و از صعود به دور بعد بازماند. او به فرانسه پناهنده شد.
- محمد رشنونژاد جودوکار شصت کیلوگرم اهل اندیمشک، که در سال ۲۰۱۷ که بعد از اعزام به مسابقات گرندپری هلند دیگر به ایران برنگشت و از کشور هلند درخواست پناهندگی کرد. گفتنی است که جودوی ایران در زمینه مهاجرت ورزشکاران رکورددار است. تا به امروز نوزده ورزشکار در رشته جودو از ایران مهاجرت کرده‌اند که آخرین آن‌ها سعید مولایی است.
- محمود زاویه، ملی‌پوش رشته نجات غریق، در سال ۱۳۹۳ به فرانسه پناهنده شد.
- مهدی جعفرقلی‌زاده، عضو تیم ملی کاراته ایران در سال ۱۳۸۷ در آلمان پناهنده شد.
- میلاد بیگی، سهمیه المپیک ۲۰۱۶ تکواندو را برای کشور آذربایجان به دست آورد و از اواخر سال ۹۳ برای کشور آذربایجان به میدان می‌رود. او در یک مسابقه عجیب توانست نماینده ایران در اُلمپیک را شکست بدهد و به مدال برنز برسد.
- مینا علیزاده عضو سابق تیم ملی قایقرانی ایران در رشته دراگون بوت درسال ۱۳۸۸ که بعد از سفر همراه تیم ملی به ایران بازنگشت و به کشور آلمان پناهنده شد.
- وحید سرلک عضو تیم جودو ایران، با سابقه حضور ۱۴ ساله در تیم ملی جودو، سال ۱۳۸۹ به آلمان پناهنده شد.
با هر بار پناهندگی ورزشکاران ایران، تحلیل ها و تفسیرهای متعددی از سوی مدیران و کارشناسان ارائه شود که بیشتر بر افزایش مکانیزم های کنترلی تاکید دارد.
برای مثال صحبت از افزایش تضمین های مالی و گسترش مکانیزم های حراستی صحبت می شود، بدون توجه به این که آیا چنین اهرم هایی امکان کاستن از موارد مهاجرت را دارد؟
آیا وقت آن نرسیده است که یک بار برای همیشه به بررسی علل اصلی این مهاجرت ها و تلاش برای بهینه سازی شرایط زیست ورزشکاران در کشور خودشان در دستور کار قرار دهیم.؟
اگرچه بخش عمده ای از کسانی که مهاجرت کرده اند به دلایل متعدد از سخن گفتن درباره انگیزه هایشان خودداری کرده اند اما برخی نیز به توضیح دلایل خود پرداخته اند.
میلاد بیگی خودش به عنوان ورزشکار علت مهاجرتش را آینده‌نگری می‌داند و این‌که، چون در آذربایجان تحصیل می‌کرده بهتر دیده به این کشور مهاجرت کند.
میلاد بیگی هم‌چنان برای آذربایجان مسابقه می‌دهد و از بهترین ورزشکاران این کشور است و به نظر می‌رسد با حضور او تکواندو ایران شانس چندانی برای کسب مدال ندارد و نمی‌تواند در این وزن خاص به مدال برسد.
در میان دلایل که این افراد ذکر می کنند دلایل اقتصادی و برخی دلایل سیاسی مهم‌ترین علل مهاجرت ورزشکاران به سایر کشورهاست.
مشکلات بودجه فدراسیون‌ها و حل نشدن برخی منازعات سیاسی، از جمله دلایل این مهاجرات هاست و گویا حل نشدن این مسائل ریشه ای میزان این مهاجرت‌ها را بیشتر خواهد کرد.
اگر بخواهیم به صورت میان بخشی به مساله مهاجرت ورزشکاران توجه کنیم باید گفت که اگر برخی مشکلات ساختاری ورزش ایران حل نشود تعداد این مهاجران به طور قطع از این هم بیشتر خواهد شد.
به طور کلی اعلام نظر برخی از این پناهندگان نشان می دهد که بیشتر این افراد به دلایل اقتصادی و رسیدن به فضای بهتری برای زندگی و فعالیت مهاجرت می کنند.
ایمان جمالی در مصاحبه ای اعلام کرده است که مهم‌ترین دلیل او برای مهاجرت مسائل اقتصادی است.
وی می گوید: واقعیت امر در کشور ما این است که به جز یکی دو رشته مثل فوتبال و والیبال و تا حدی کشتی به ورزش‌های دیگر توجه چندانی نمی‌شود و به قول ورزشکاران در سایر رشته‌ها پولی وجود ندارد و در بسیاری از رشته‌ها مثل دو و میدانی و وزنه برداری خود ورزشکاران هستند که برای رسیدن به قهرمانی و حضور در تیم‌های ملی باید از جیب هزینه کنند و دولت و وزارت ورزش کمک چندانی به آن‌ها نمی‌کند.
در این باره بیشتر بخوانید:
اتفاقا این همان نکته ای است که در ارزیابی موفقیت های ورزشی کشورهای مختلف بسیار حائز اهمیت است، در واقع کشورهایی که در رقابت های جهانی مانند المپیک مدال های ورزشی را درو می کنند هیچ کدام در رشته هایی مانند فوتبال و یا کشتی که در کشور ما بر آن ها تاکید می شود، موفق نبوده اند.
این مساله نشان می دهد که مدیریت ورزشی در این کشور ها به گفته ایمان جمالی بسیار فراگیر به ورزش نگاه می کنند.
صباح شریعتی یکی دیگر از مهاجران ورزشی، دلایل مهاجرت ورزشکاران ایرانی به خارج از کشور را مشخص می‌کند: عدم نگاه یکسان به ورزشکاران در زمان ورزش قهرمانی.
او می گوید: واقعیت امر این است که در اردو‌ها و اعزام‌ها نگاه یکسانی به ورزشکاران ایرانی وجود ندارد. گاهی یک نفر را به چندین مسابقه می‌فرستند و نفر دیگر در همان وزن را مدام از اُردو‌ها خط می‌زنند این باعث می‌شود ورزشکار دوم انگیزه خود را از دست بدهد و به مهاجرت فکر کند.
رشنونژاد برخلاف دیگر ورزشکاران ایرانی در سکوت خبری مهاجرت نکرد و مصاحبه مفصلی با یکی از رسانه‌های ایرانی خارج از کشور انجام داد و عدم توجه فدراسیون به مسائل مالی ورزشکاران را دلیل اصلی مهاجرت خود عنوان کرد.
او گفت: علی‌رغم قول‌هایی که فدراسیون به او درباره اشتغالش داده هیچ اقدامی صورت نگرفته تا جایی که او مجبور شده برای تهیه لباس جودو مدال‌های خودش را به حراج بگذارد.
رشنو نژاد یکی از جنجالی‌ترین چهره هایی است که از ایران به یک کشور خارجی مهاجرت کرد و برخلاف دیگران با مصاحبه‌هایش به مهاجرتش سمت و سوی سیاسی قدرتمندی هم بخشید.
در پایان باید گفت، آن چه که ورزشکاران و نخبگان هر کشوری را به ماندن در وطن ترغیب می کند، نه ابزارهای کنترلی و افزایش تعداد ماموران حفاظتی و خط و نشان های آن چنانی، بلکه توسعه شاخص های زندگی فردی و دراختیار قرار دادن امکانات حرفه ای است تا ورزشکاران، هنرمندان و نخبگان یک کشور بتوانند با فراغ بال به خلاقیت ها و آفرینش های هنری، فرهنگی و ورزشی بپردازند.
اگر از نگاه یک سویه به مساله پرهیز کرده و مساله مهاجرت را در یک بعد کلی بنگریم خواهیم دید که مساله مهاجرت نخبگان کشور در تمامی حوزه ها از مسائل مبتلا به کشور است.
مهاجرت هنرمندان، روزنامه نگاران، پژوهشگران، صنعتگران، کارآفرینان، ورزشکاران، تکنسین ها، نوابغ تحصیلی و دانشگاهی، نفرات اول کنکور سراسری، مخترعین، نویسندگان، شاعران، سرمایه داران و حتی مختلسین و مفسدان همگی ریشه در یک آبشخور واحد دارند که باید بدان توجه کرد.
پیشنهاد ویژهورزشیلینک کوتاه :