قاچاق فرش افغانستانی؛ فرش ایرانی محکوم به نابودی است؟

جهان صنعت نیوز – صنعت فرش دستباف ایرانی که زمانی جایگاه بالایی در بازارهای جهانی داشت، به دلیل بی‌توجهی‌های طولانی‌مدت و قاچاق فرش‌های ارزان و بی‌کیفیت افغانستانی به ایران، اکنون با مشکلات جدی مواجه شده است. کاهش توان خرید خانوارها و عدم حمایت‌های مناسب از این صنعت، به همراه افت صادرات فرش دستباف، موجب شده تا ایران نتواند مانند گذشته در بازارهای جهانی رقابت کند. کارشناسان این صنعت معتقدند که توجه به مسائل قانونی و مقابله با قاچاق می‌تواند راهکاری برای جلوگیری از افول بیشتر باشد.

چالش‌های پیش روی صنعت فرش دستباف ایران

سرویس صنعت: فرش دستباف ایرانی که زمانی به عنوان یکی از نمادهای اصالت و هنر ایران در بازارهای داخلی و خارجی شناخته می‌شد، امروز با چالش‌های جدی مواجه شده است. از یک سو، این صنعت با مشکلاتی همچون کاهش تقاضا در بازارهای داخلی و از سوی دیگر، رقابت سخت با فرش‌های ارزان و بی‌کیفیت افغانستانی دست‌وپنجه نرم می‌کند. این فرش‌ها که به صورت قاچاقی و بدون پرداخت عوارض گمرکی وارد بازار ایران می‌شوند، با قیمت‌های پایین‌تر به فروش می‌رسند و باعث تضعیف بیشتر فرش دستباف ایرانی شده‌اند.

مشکلات صنعت فرش دستباف ایرانی

مرتضی حاجی‌آقامیری، رییس کمیسیون فرش، هنر و صنایع‌دستی اتاق ایران، در نشست هفته گذشته به مساله قاچاق فرش‌های افغانستانی اشاره کرد و توضیح داد که این قاچاق منشأ اقتصادی دارد. وی گفت که به دلیل عدم پرداخت عوارض گمرکی و حقوق دولتی، این فرش‌ها با قیمتی ارزان‌تر از فرش‌های ایرانی در بازار به فروش می‌رسند. علاوه بر این، ضعف‌های انباشته در صنعت فرش ایران به دلیل بی‌توجهی‌های چند دهه گذشته، تولیدکنندگان را تضعیف کرده است. به گفته وی، تولیدکنندگان داخلی توان به‌روزرسانی و توسعه کسب‌وکار خود را ندارند و همین باعث شده که فرش‌های افغانستانی بتوانند بخشی از بازار ایران را به دست بگیرند.

تاثیر قاچاق و مشکلات اقتصادی بر صنعت فرش

قاچاق فرش تنها بخشی از مشکلات پیش روی صنعت فرش ایرانی است. از دیگر مشکلات می‌توان به ضعف‌های قانونی و مالیاتی اشاره کرد. حاجی‌آقامیری تصریح کرد که صنعت فرش در سیاستگذاری‌های کلان کشور همواره مورد بی‌توجهی قرار گرفته و با مشکلاتی همچون عدم تمایز فرش از کالاهای دیگر در سیاست‌های اقتصادی مواجه است. از طرفی، تعهد ارزی و قوانین مربوط به بازگشت کالا به کشور نیز چالش‌های دیگری هستند که فعالان این صنعت با آن دست به گریبان‌اند.

کاهش شدید صادرات فرش دستباف

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های افول صنعت فرش ایرانی، کاهش شدید صادرات این محصول است. صادرات فرش دستباف ایران که در سال‌های گذشته به بیش از دو میلیارد دلار می‌رسید، در سال ۱۴۰۲ به زیر ۴۰ میلیون دلار سقوط کرده است. این کاهش ۵۱۸۰ درصدی در ارزش صادرات نشان‌دهنده ضعف جدی در توان رقابت جهانی فرش ایرانی است. به گفته حاجی‌آقامیری، عدم حمایت کافی از تولیدکنندگان و قاچاق فرش‌های ارزان افغانستانی باعث شده تا فرش ایرانی به جایگاه پنجم و ششم در بازارهای جهانی سقوط کند.

راهکارهای مقابله با قاچاق و حمایت از صنعت فرش

برای مقابله با این وضعیت، در نشست کمیسیون فرش اتاق ایران از پلیس درخواست شد تا با قاچاق فرش‌های افغانستانی به ایران برخورد کند. سرهنگ حسن‌ولی، رییس اداره مبارزه با قاچاق سازمان‌یافته، در این نشست اعلام کرد که پلیس آماده همکاری با بخش خصوصی و فعالان حوزه فرش است تا با قاچاق این محصول مقابله شود. همچنین، برخی از اعضای صنف فرش دستباف ایران نیز اعلام کردند که اطلاعات قاچاقچیان فرش افغانستانی را در اختیار نهادهای قانونی قرار خواهند داد.

صنعت فرش دستباف ایران که زمانی یکی از افتخارات اقتصادی و فرهنگی کشور بود، امروز نیازمند حمایت‌های جدی برای بازگشت به جایگاه گذشته خود است. مقابله با قاچاق فرش‌های بی‌کیفیت افغانستانی، بهبود قوانین مالیاتی و اقتصادی، و توجه به نیازهای تولیدکنندگان داخلی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به احیای این صنعت کمک کند.

اخبار برگزیدهصنعت و معدن