سوختن به جرم بودن

جهان صنعت نیوز:  زنان همواره دلواپس هزار کار زمین مانده ای هستند که اگر نباشند نمی دانند قرار است چه کسی پیش خواهد بردشان.

حالا لحظه ای را تصور کنید که یک زن همه زندگی برایش به پایان می رسد. خود را در آتشی می بند که قرار نیست خاموش شود. به چشم بر هم زدنی گالن بنزین را روی خود خالی می کند، یک، دو، سه و تمام. آتش هرآنچه زیبا بود و محکوم شده بود را در خود می بلعد. آتش حیات را در خود می سوزاند و این یعنی شکستن قلب جامعه.

خودسوزی سخت ترین و دردآورترین نوع خودکشی است و نمودی جدی و مشهود پیرامون واکنش به زخم ها و آسیب های اجتماعی است. دوشنبه عصر زنی در مقابل دادگاه اقدام به خودسوزی کرد.

یک مقام آگاه در دادگستری تهران با اشاره به خودسوزی یک خانم مراجعه کننده مقابل یکی از واحد‌های قضائی تهران در مورد سابقه پرونده فرد مذکور گفت: این فرد در اسفندماه سال ۹۷ و در حالیکه پوشش نامناسب داشته است، با مامورین نیروی انتظامی درگیر می‌شود و به آن‌ها توهین می‌کند که مستندات لازم در همین رابطه از ناحیه مامورین تهیه و به دادسرای تهران تحویل می‌شود.

خبر و واکنش مسئولین به موضوع به همین اندازه مختصر و کوتاه بود. پوشش نامناسب در نهایت زنی را به کام آتش کشید. چنین ماجراهایی حاصل یک روند عادی نیست. از همین رو است که باید روند و شیوه های امر به معروف و نهی از منکر باری دیگر مورد واکاوی و بررسی قرار گیرد.

زهرا نژاد بهرام، فعال حوزه زنان و عضو شورای شهر تهران درباره وضعیت برخوردهای قضایی و قهری با زنان بر این باور است که این روند باید مورد واکاوی و بازنگری دوباره قرار گیرد.

نژاد بهرام در پاسخ به «جهان صنعت» پیرامون چرایی شکل گیری چنین شرایطی می گوید: آنچه درباره آن باید واقع بین باشیم آن است که زنان تصمیم سازان جامعه هستند و باید نسبت به هر برخوردی با آنها هوشمندانه تر و مدبرانه تر گام برداریم.

–آیا برخورد قوه قضائیه بر شکل گیری واکنش های بعدی مانند خودسوزی روز دوشنبه اثز گذار است؟

اعتقاد من بر این است که یکی از وظایف قوه قضائیه پیشگیری از وقوع جرم است. در حقیقت نباید فراموش کنیم که کارکرد قوه قضائیه فقط رسیدگی به جرم نیست، بلکه پیش از آن باید فضای مناسب پیشگیری از جرم را فراهم کند.

به هر روی روشن است که هر آنچه خلاف قانون باشد جرم است.  حال بررسی میزان جرم خود موضوع مهمی است که باید قوه قضائیه خود نسبت به واکاوی آن وارد عمل شود. به هر روی موضوع حجاب پیش از آنکه موضوع جرم برانگیز باشد موضوعی فرهنگی است که به باورها و اعتقادات یک فرد باز می گردد.

بخش دیگری از موضوع قانون مربوط به جرائم است که افراد بر اساس آن موظف هستند حجاب تعریف شده را حفظ کنند. حال در این مرحله باید توجه داشته باشیم که آنچه تحت عنوان جرم طرح می شود هموارهبا موضوع فرهنگ نیز گره خورده است.

درمورد موضوع حجاب و بد حجابی نیز این در هم آمیختگی با فرهنگ شاید بیش از دیگر جرایم دیگر مشهود باشد. در چنین شرایطی در پی طرح جرم تحت عنوان بد حجابی یا بی حجابی باید این نکته را مورد واکاوی قرار دهیم که به راستی به لحاظ فرهنگی گام سازنده ای برداشته ایم یا خیر.

–آیا تصور می کنید تعریف جرم و از دیگر سو فرهنگ سازی در شکل گیری آرامش و امنیت اجتماعی جدی گرفته می شود؟ این روند را چگونه می توان مدیریت کرد؟

واضخ است اگر به نوع پوشش یک خانم فقط از منظر جرم انگاری نگاه کنیم و پوشش فرد را تنها از این حیث مورد بررسی قرار دهیم که در چارچوب مجرمانه قرار دارد یا خیر در نهایت قوه قضائیه نیز امکان دست یافتن به اهداف خود را نحواهد داشت. آنچه به طور جدی اهمیت دارد و باید مورد بررسی قرار گیرد آن است که پیش از وقوع جرم چه گامی در مسیر پیشگیری از جرم برداشته شده است. از سویی باید عملکرد خود را مورد بررسی و آمایش قرار دهیم. آنچه از سوی برناه ریزان و مسئولان اجتماعی رخ داده به واقع به گونه ای بوده است که بستر شکل نگرفتن جرایم را فراهم نکرده است.

از سویی دیگر اگر افراد جامعه احساس ناامنی، افسردگی و تکیده بودن کنند این بدان معنی است که مسئولین اجتماعی در مسیر درستی گام برنداشته اند. اگر شهروندان مدام احساس خمودگی و تکیدگی داشته باشند و تصور کنند مدام زیر ذره بین مسئولین انتظامی قرار می گیرند ناخودآگاه شرایط وقوع جرم فراهم می شود. از همین رو قوه قضائیه باید در اولین گام به این موضوع و رود پیدا کند که تا امروز برای پیشگیری وقوع جرم چه برنامه هایی را اجرایی کرده است. در همین راستا و بعد از پایش های جدی عملکرد پیشگیرانه قوه قضائیه باید این موضوع مورد واکاوی قرار گیرد که اگر جرمی به وقوع پیوست برابر با آن جرم اقدامات لازم انجام شود.

–به نظر می رسد جرم انگاری برای زنان عمیق تر و البته بیشتر از مردان در جامعه شکل گرفته است. این روند تنها به حکم زن بودنشان رخ داده یا کوتاهی در تحلیل و بررسی مصادیق جرم نیز در این روند نقش داشته است؟

باید نحوه برخورد با زنان را از بعد اجتماعی مورد بررسی قرار داد. به هر روی زنان نیمی از جامعه هستند. زنان مادران آینده و مادران کنونی هستند. زنان نسل های آینده را پرورش داده، آنها را تربیت می کنند و در حقیقت منابع انسانی جامعه در دست زنان قرار دارد. در همین جایگاه باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم که آیا نوع برخورد ما با زنان به عنوان مجرم تحت عناوین فرهنگی این امکان را به وجو می آورد که زنان تحت شرایط سالم سلامتی فرزندان این کشور را تربیت و به جامعه تحویل دهند؟ این موضوعات پرسش هایی جدی است که باید از مسئولین امر مطالبه کرد.

تذکر درباره حجاب و نوع پوشش موضوعی جدی است که مخالفتی با آن وجود ندارد اما آنچه اهمیت دارد؛ نوع و شیوه بیان تذکر است. زمانی که تذکر تا جایی پیش می رود که به معنی برخورد با یک جرم است.

در مرحله بعد هنگامی که با فرد به عنوان یک مجرم برخورد می شود و در ادامه او واکنشی نسبت به جرم نشان می دهد باید بیش از پیش نسبت به موضوع توجه کرد. هنگامی که فرد متهم می شود باید همه زمینه ها مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد. در همین راستا باید به چنین شرایطی از دو منظر توجه کنیم.

–این دو منظر که به آن اشاره کرده اید آیا برای همه جامعه ملموس است؟

نخست از منظر فردی که احساس تکیدگی و افسردگی در جامعه می کند. این افراد احساس مجرم بودن را تجربه می کنند و در ادامه دچار نوعی از گوشه گیری می شوند. این افراد در شکافی با جامعه قرار می گیرند که به دلیل عدم رضایت از شرایط فعلی خود واکنش های نگران کننده ای شکل می گیرد.

نمود بارز این موضوع نیز خودسوزی زن جوانی بود که به دلیل بدحجابی به دادگاه احظار شده بود. وجه دیگر این ماجرا علاوه بر واکنش های فردی شرایط جامعه بازمی گردد.

به هر روی باید این موضوع را مورد توجه قرار داد که جامعه چگونه با افراد برخورد می کند. زنان نیمی از جامعه هستند و تصمیم گیران جامعه هستند و تصمیم گیران جامعه را تربیت می کنند. برخورد فعلی جامعه و مسئولین با زنان باید باری دیگر مورد واکاوی و بازبینی قرار گیرد.

از همین رو است که مسئولین امر به معروف و نهی از منکر و البته بیش از هر نهاد دیگری قوه قضائیه باید نسبت به این موضوع بازنگری و توجهی ویژه داشته باشند. در نهایت باید دید چه ماجرایی شکل گرفته که در نهایت منجر به خودسوزی یک زن شده است.شیدا ملکی

عمومی