اقتصاد چین در لبه تیغ ؛ صبر استراتژیک یا اشتباه راهبردی؟
رهبران چین با وجود مشکلات اقتصادی جدی مانند کاهش تورم و رکود بازار مسکن، با تأخیر در اجرای محرک‌های مالی قوی، اقتصاد را در معرض چالش‌های داخلی و خارجی قرار داده‌اند.
جهان صنعت نیوز و به نقل از اکونومیست: روزنامه‌نگاران عاشق نقل‌قول‌های جالب هستند—حتی گاهی به اندازه‌ای که یک نقل‌قول اشتباه را هم جالب بدانند. ژو ان‌لای، اولین نخست‌وزیر کمونیست چین، زمانی که از او درباره انقلاب فرانسه پرسیدند، پاسخ داد: «برای قضاوت خیلی زود است.» این پاسخ ارزشمند، نتیجه یک سوءتفاهم بود؛ او در واقع به اعتراضات دانشجویی پاریس در سال ۱۹۶۸ اشاره داشت که تنها چهار سال پیش از آن رخ داده بود. اما این سخنان باعث شد که رهبران چین به‌عنوان افرادی با دیدگاه بلندمدت شناخته شوند.
این بلندمدت‌نگری ممکن است دلیل واکنش کند چین به مشکلات اقتصادی فوری آن باشد. بازار مسکن چین که در سال ۲۰۲۱ به اوج خود رسید، همچنان در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد. اعتماد مصرف‌کنندگان که در اثر قرنطینه‌های کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۲ آسیب دید، هرگز بازنگشته است. پیامدهای این وضعیت شامل کاهش هزینه‌کرد، کاهش درآمدهای مالیاتی و فشارهای کاهش تورم است. آمار منتشرشده در ۹ نوامبر نشان داد که قیمت‌های کارخانه‌ای برای بیست‌وپنجمین ماه متوالی نسبت به سال قبل کاهش یافته‌اند.
وعده‌های بدون عمل
رهبران چین در ماه سپتامبر به این “مشکلات جدید” اذعان کردند و قول واکنشی قوی‌تر دادند. امیدها به اجرای محرک‌های مالی جسورانه‌ای افزایش یافت که شامل حمایت مستقیم از مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاری‌های عمومی بیشتر برای احیای بازار مسکن باشد. اما سلسله نشست‌های خبری آژانس برنامه‌ریزی، وزارت دارایی و وزارت مسکن جزئیات قابل‌توجهی ارائه نکردند.
در نهایت، نشست قانون‌گذاران ارشد بین ۴ تا ۸ نوامبر نیز نتوانست بسته محرک اقتصادی جدیدی را معرفی کند. به نظر می‌رسد که پاسخ چین به تقاضای ناکافی، بازار مسکن بیمار و کاهش تورم همچنان در همان پاسخ قدیمی خلاصه می‌شود: «برای قضاوت خیلی زود است.»
اقداماتی ناکافی
قانون‌گذاران طرحی برای بازپرداخت بدهی‌های پنهان دولت‌های محلی رونمایی کردند. این اقدام ریسک‌های مالی را کاهش داده و هزینه‌های استقراض را کم می‌کند. اما پس‌اندازی که انتظار می‌رود در پنج سال آینده به‌دست آید، کمتر از ۰.۱ درصد تولید ناخالص داخلی در همان دوره خواهد بود که بسیار کمتر از حد لازم برای بازگرداندن اقتصاد به مسیر رشد است.
رهبران چین ممکن است معتقد باشند که محرک‌های دیگری که هم‌اکنون در اقتصاد فعال هستند، برای رسیدن به هدف رشد ۵ درصدی رسمی سال جاری کافی هستند. به‌عنوان مثال، در ماه ژوئیه طرحی برای تشویق مصرف‌کنندگان به تعویض خودروها و لوازم خانگی قدیمی با نمونه‌های جدید گسترش یافت. همچنین، فروش مسکن در شهرهای بزرگ چین در هفته‌های اخیر پس از کاهش هزینه‌های وام مسکن و نسبت پرداخت اولیه برای خانه‌های دوم افزایش یافته است. بانک نومورا این هفته پیش‌بینی رشد سال ۲۰۲۴ را به ۴.۸ درصد افزایش داد.
صبر استراتژیک یا اشتباه راهبردی؟
رهبران چین ممکن است در حال منتظر ماندن باشند. با توجه به شهرت آنها برای دوراندیشی، احتمالاً در انتظار روشن‌تر شدن میزان تأثیر دومین دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ بر اقتصاد کشورشان هستند. ترامپ، رئیس‌جمهور آینده آمریکا، تهدید کرده که تعرفه ۶۰ درصدی بر کالاهای چینی اعمال خواهد کرد و ممکن است این تعرفه‌ها را حتی بیشتر افزایش دهد.
اما این انتظار مراقبانه برای چین اشتباه خواهد بود. اجرای محرک مالی قوی‌تر امروز مانع از اعمال محرک‌های بیشتر در آینده در صورت نیاز نخواهد بود. بازدهی اوراق قرضه دولتی چین به طور تاریخی پایین است که نشان‌دهنده تقاضای کافی برای اوراق دولتی است. حتی حمله احتمالی اقتصادی آمریکا نیز احتمالاً این بازدهی را کاهش خواهد داد. هر محدودیت مالی که در چین وجود داشته باشد، همچنان فاصله زیادی با اعمال فشار واقعی دارد.
ریسک‌های تعلل در مواجهه با چالش‌ها
چین در صورتی که بتواند پیش از آغاز یک جنگ تجاری دیگر اقتصاد خود را تقویت کند، در برابر تعرفه‌های آمریکا مقاومت بیشتری خواهد داشت. نرخ تورم بالاتر، مثلاً، به بانک مرکزی چین فضای بیشتری برای واکنش به مشکلات بیشتر از طریق کاهش نرخ بهره واقعی خواهد داد.
برعکس، اگر چین اجازه دهد کاهش تورم بیشتر تثبیت شود، در مواجهه با یک جنگ تجاری دوم در موقعیت ضعیف‌تری قرار خواهد گرفت. کاهش قیمت‌ها می‌تواند بار واقعی بدهی‌های موجود کشور را افزایش دهد. همچنین ممکن است منجر به کاهش دستمزدها توسط شرکت‌ها شود که این مشکل را تشدید خواهد کرد.
به سوی اقدام!
چین ممکن است در تلاش باشد منابع مالی خود را حفظ کند. اما منابع واقعی چین نیروی کار و سرمایه در دسترس آن است. هر ماهی که این منابع به‌طور کامل به‌کار گرفته نشوند، ماهی از دست‌رفته است—زمانی که اقتصاد هرگز نمی‌تواند بازگرداند. چین در حال ورود به یک جنگ تجاری است. رهبران برای آمادگی برای جنگ، به جای شمارش پول، نیروهای خود را بسیج می‌کنند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :