پایان دوران نفت : از مازاد عرضه تا قیمتهای متزلزل
بازار نفت با کاهش تقاضای جهانی، افزایش عرضه و تنشهای ژئوپلیتیکی مواجه است، که میتواند قیمتها را به سمت نوسانات شدید و روند نزولی سوق دهد.
جهان صنعت نیوز – قیمت نفت خام برنت در اوایل اکتبر بیش از ۱۰ درصد افزایش یافت، اما تا پایان ماه این افزایش را از دست داد. عرضه قوی و تقاضای ضعیف، بهویژه از سوی چین، قیمتها را در سطوح پایین نگه داشته است. این در حالی است که ارزیابیها در مورد ریسکهای مرتبط با زیرساختهای نفتی در خاورمیانه همچنان در حال تغییر است. پیشبینی میشود قیمت برنت در سال ۲۰۲۴ بهطور میانگین به ۸۰ دلار در هر بشکه برسد و در سالهای ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ به ترتیب به ۷۳ و ۷۲ دلار کاهش یابد. عوامل اصلی تأثیرگذار بر این پیشبینی شامل سرعت لغو کاهش تولید اوپکپلاس، رشد مصرف جهانی، بهویژه در چین، و تنشهای ژئوپلیتیکی است.
کاهش رشد تقاضای جهانی نفت
رشد تقاضای جهانی نفت همچنان در حال کاهش است. انتظار میرود تقاضای جهانی در سال ۲۰۲۴ به ۱۰۳ میلیون بشکه در روز برسد، اما در سال ۲۰۲۵ تنها حدود ۱ میلیون بشکه در روز افزایش یابد؛ کاهشی چشمگیر نسبت به افزایش ۲ میلیون بشکهای در سال ۲۰۲۳. این کاهش بازتاب روند کندتری در بلندمدت است، بهطوری که میانگین رشد سالانه تقاضا در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ حدود ۱.۹ میلیون بشکه و در سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ حدود ۱.۴ میلیون بشکه بود. این کاهش در چین بیشتر مشهود است، جایی که تقاضا در سهماهه سوم ۲۰۲۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۰.۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافت. تقاضای نفت چین تحت تأثیر رشد ضعیف تولید صنعتی، افزایش سریع خودروهای الکتریکی و هیبریدی، و گسترش استفاده از کامیونهای مجهز به گاز طبیعی مایع (LNG) قرار گرفته است.
افزایش عرضه جهانی نفت
عرضه جهانی نفت در حال افزایش است. رشد عرضه در سهماهه سوم ۲۰۲۴ به ۱.۱ درصد (سالانه) شتاب گرفت، که عمدتاً ناشی از افزایش تولید در اقتصادهای پیشرفته و کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب بود، در حالی که عرضه اوپکپلاس نسبتاً ثابت باقی ماند. پیشبینی میشود در سال ۲۰۲۵، عرضه جهانی نفت حدود ۱.۲ میلیون بشکه در روز از تقاضا پیشی بگیرد. اگر این پیشبینی محقق شود، این مازاد به سومین مازاد بزرگ در تاریخ اخیر بازار نفت تبدیل خواهد شد، پس از عدم تعادلهای ناشی از همهگیری در سال ۲۰۲۰ و سقوط قیمت نفت در سال ۱۹۹۸. این مازاد همراه با ظرفیت اضافی بالا (بیش از ۷ درصد از تولید جهانی کنونی) احتمالاً تأثیر تنشهای ژئوپلیتیکی بر قیمت نفت را محدود خواهد کرد.
ریسکهای کلیدی در چشمانداز قیمت نفت
رشد جهانی و تنشهای ژئوپلیتیکی ریسکهای مهمی برای قیمت نفت محسوب میشوند. از آنجایی که پیشبینیها تشدید قابلتوجه درگیریها را مدنظر قرار ندادهاند، هرگونه گسترش عمده تنشها به کشورهای تولیدکننده نفت در خاورمیانه میتواند باعث افزایش شدید و پایدار قیمتها شود. اگر عرضه جهانی نفت در اواخر ۲۰۲۴ به دلیل شوک ناشی از درگیریها ۲ میلیون بشکه در روز کاهش یابد، قیمت نفت برنت ممکن است به اوج ۹۲ دلار در هر بشکه برسد. با این حال، با افزایش تولید در کشورهای تولیدکننده غیرمتأثر، قیمتها در سال ۲۰۲۵ کاهش خواهند یافت و بهطور میانگین ۸۴ دلار در هر بشکه خواهد بود؛ یعنی ۱۵ درصد بالاتر از پیشبینی پایه، اما تنها ۵ درصد بیشتر از میانگین قیمت سال ۲۰۲۴.
نقش اوپکپلاس و ریسک کاهش قیمت
لغو کاهش تولید داوطلبانه اوپکپلاس و ظرفیت اضافی بالا میتواند ریسک کاهش قیمتها را افزایش دهد. با افزایش تولید نفت در کشورهای غیرعضو اوپکپلاس، ممکن است اوپکپلاس برای حفظ سهم بازار، کاهش تولید ۲.۲ میلیون بشکهای خود را تا پایان ۲۰۲۵ بهطور کامل لغو کند. این تولید اضافی وارد بازاری خواهد شد که از قبل اشباع است و فشار نزولی بیشتری بر قیمتها وارد خواهد کرد. در این شرایط، پیشبینی میشود قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۵ بهطور میانگین حدود ۶۶ دلار در هر بشکه باشد که ۱۰ درصد کمتر از پیشبینی پایه و ۱۸ درصد پایینتر از میانگین پیشبینیشده برای سال ۲۰۲۴ است.
اخبار برگزیدهنفت و پتروشیمیلینک کوتاه :