سقوط اقتصاد آلمان ؛ از قدرت بی‌رقیب تا تلاش برای بقا
آلمان، که زمانی قدرتی بی‌رقیب بود، اکنون ناامیدانه تلاش می‌کند و با چالش‌های صنعتی‌زدایی، رقابت چین و بحران انرژی مواجه است.
جهان صنعت نیوز – وورتمبرگ در جنوب آلمان، جایی که شرکت‌های بزرگ و مشهور مانند بوش و مرسدس در آن قرار دارند، محل مناسبی برای درک نگرانی‌های آلمان است. این کشور با ترس از صنعتی‌زدایی روبه‌رو است و به سمت انتخاباتی پیش می‌رود که به نظر می‌رسد اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، یا از قدرت کنار گذاشته شود یا حزبش پیش از انتخابات او را کنار بگذارد. آلمان در ۱۵ سال گذشته “سود جهانی‌شدن” را از دست داده و در دوران نرخ بهره پایین، سرمایه‌گذاری کافی در حوزه‌های عمومی انجام نداده است. اکنون، این کشور با بحران انرژی، رقابت فزاینده چین و احتمال اعمال تعرفه‌های ۱۰ تا ۲۰ درصدی توسط دولت دونالد ترامپ مواجه است، و مدل اقتصادی آلمان در آستانه فروپاشی قرار دارد.
ضعف در فناوری‌های جدید
یک انتقاد جدی، ناتوانی آلمان در به‌کارگیری فناوری‌های جدید است. این در حالی است که این کشور در تحقیقات بنیادی و مهندسی از توانمندی‌های بالایی برخوردار است. آخرین استارتاپ موفق آلمان، شرکت SAP، یک شرکت نرم‌افزاری، در سال ۱۹۷۲ تأسیس شده است؛ همان سالی که تیم ملی فوتبال آلمان غربی به رهبری فرانتس بکن‌باوئر قهرمان مسابقات اروپایی شد. در حالی که آلمان ۶۰ برابر استونی جمعیت دارد، تنها ۱۵ برابر آن کشور، استارتاپ‌های “یونی‌کورن” (استارتاپ‌هایی با ارزش بیش از یک میلیارد دلار) دارد.
مشکلات ساختاری در مدل اقتصادی آلمان
صنایع آلمان، به‌ویژه شرکت‌های کوچک و متوسط که به نام “میتل‌اشتاند” شناخته می‌شوند، بر نوآوری تدریجی تمرکز داشته‌اند و همین امر باعث شده تا در برابر تغییرات تکنولوژیکی بزرگ مانند خودروهای الکتریکی، آماده نباشند. روابط نزدیک میان شرکت‌ها، بانک‌ها و سیاستمداران باعث ایجاد نوعی راحتی و مقاومت در برابر اصلاحات شده است. همچنین، پایبندی افراطی به قوانین مالی، به فرسودگی زیرساخت‌هایی مانند پل‌ها، مدارس و تأخیر در حمل‌ونقل منجر شده است. این مدل اقتصادی، که مبتنی بر صادرات بود، مدتی برای آلمان سودآور بود، اما اکنون با تغییرات جهانی، این مدل تحت فشار قرار گرفته است.
چالش‌های انرژی و کاهش تولید صنعتی
پس از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، آلمان مجبور شد وابستگی خود به گاز روسیه را کاهش دهد. این اقدام، به همراه افزایش قیمت انرژی، بر صنعتی که هنوز ۲۰ درصد از ارزش افزوده ناخالص کشور را تشکیل می‌دهد، تأثیر گذاشته است. تولید صنعتی آلمان در سال ۲۰۱۸ به اوج خود رسید، اما از آن زمان تاکنون با کاهش بیشتری نسبت به سایر کشورهای اتحادیه اروپا مواجه شده است، به‌ویژه در بخش‌های انرژی‌بر مانند تولید فولاد.
پیری جمعیت و کاهش نیروی کار ماهر، همراه با لایه‌های پیچیده بوروکراسی که بخشی از آن توسط اتحادیه اروپا اعمال می‌شود، سالانه ۱۴۶ میلیارد یورو به اقتصاد آلمان هزینه وارد می‌کند.
چین؛ از مشتری به رقیب
در دهه‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰، آلمان توانست نیازهای بازار چین به خودرو، مواد شیمیایی و محصولات مهندسی دقیق خود را تأمین کند. اما اکنون چین از مشتری به رقیب تبدیل شده است. صادرات آلمان به چین کاهش یافته، در حالی که آمریکا بخشی از این خلا را پر کرده است. اما سیاست‌های تجاری دولت ترامپ می‌تواند این روابط را نیز تحت تأثیر قرار دهد و محدودیت‌های بیشتری برای تولیدکنندگان آلمانی ایجاد کند.
نیاز به اصلاحات گسترده
برای مقابله با چالش‌های کنونی، آلمان نیازمند اصلاحات عمیق در مدل اقتصادی خود است. تغییر در قوانین محدودکننده بدهی و افزایش سرمایه‌گذاری در آموزش و زیرساخت‌ها می‌تواند اقتصاد کشور را به مسیر رشد بازگرداند. با این حال، اجرای این اصلاحات نیازمند حمایت گسترده سیاسی است، که ممکن است با وجود احزاب مخالف در پارلمان، به چالشی جدی تبدیل شود.
انتخابات پیش‌رو می‌تواند نقطه عطفی برای اقتصاد آلمان باشد. اما با توجه به چالش‌های ساختاری عمیق، رسیدن به راه‌حل‌های پایدار نیازمند تعهد و همکاری گسترده سیاسی و اقتصادی است. این اصلاحات اگر به درستی اجرا شوند، می‌توانند مسیر جدیدی برای رشد اقتصادی آلمان ایجاد کنند.
اقتصاد کلانپیشنهاد ویژهلینک کوتاه :