پایان مبایعه‌نامه‌های الکترونیک: سامانه کاتب جایگزین شد
سامانه کاتب به‌عنوان مرجع اصلی ثبت معاملات املاک با اسناد رسمی جایگزین مبایعه‌نامه‌های الکترونیکی دارای کد رهگیری شد، اما چالش املاک فاقد سند همچنان پابرجاست.
جهان صنعت نیوز – با حذف مبایعه‌نامه‌های الکترونیکی دارای کد رهگیری، سامانه کاتب به‌عنوان مرجع اصلی ثبت رسمی معاملات املاک معرفی شد. این تغییر که بر اساس قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول» اجرایی شده، تنها امکان ثبت معاملات برای املاک دارای سند رسمی را فراهم می‌کند و ثبت معاملات املاک با اسناد عادی یا قولنامه‌ای در این سامانه امکان‌پذیر نیست. این موضوع، ضمن افزایش شفافیت در معاملات رسمی، نگرانی‌هایی را برای خریداران و فروشندگان املاک فاقد سند رسمی ایجاد کرده است. در حال حاضر، قانون‌گذار مشغول تدوین آیین‌نامه‌های تکمیلی و راه‌اندازی سامانه‌ای جدید برای ثبت و ساماندهی اسناد عادی است.
سامانه کاتب، پایان مبایعه‌نامه‌های الکترونیک
سامانه کاتب به‌عنوان مرجع رسمی ثبت معاملات املاک، جایگزین مبایعه‌نامه‌های الکترونیکی دارای کد رهگیری شد. این تغییر در راستای اجرای قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول» و با هدف افزایش شفافیت معاملات انجام گرفته است. بر اساس این قانون، از این پس مشاوران املاک موظف‌اند پیش‌نویس قراردادها را در سامانه کاتب ثبت کنند. این پیش‌نویس پس از تایید در دفاتر ثبت اسناد رسمی، به سند قطعی تبدیل می‌شود.
چالش املاک فاقد سند رسمی
با وجود شفافیت و نظم بیشتر در معاملات رسمی، سامانه کاتب در شرایط کنونی امکان ثبت معاملات املاک فاقد سند رسمی را ندارد. این موضوع باعث شده است که معاملات این دسته از املاک، به‌صورت دستی و غیررسمی انجام شود و احتمال سوءاستفاده و کلاهبرداری در این بخش افزایش یابد. در ماده ۱۰ قانون مذکور، پیش‌بینی شده است که سامانه‌ای مجزا برای ثبت اسناد عادی راه‌اندازی شود. با این حال، زمان‌بر بودن اجرای این فرآیند، خریداران و فروشندگان املاک بدون سند را با چالش‌هایی مواجه کرده است.
تاریخچه تغییرات سامانه‌های ثبت معاملات املاک
طی دو دهه اخیر، فرآیند ثبت معاملات املاک چندین بار تغییر کرده است. از سال ۱۳۸۸، سامانه «معاملات املاک و مستغلات کشور» با الزام ثبت قراردادهای اجاره و فروش و صدور کد رهگیری آغاز به کار کرد. در سال ۱۴۰۱، سامانه خودنویس جایگزین آن شد و امکان ثبت قراردادها توسط افراد حقیقی بدون نیاز به مراجعه به بنگاه‌ها فراهم شد. اما با تصویب قانون جدید، سامانه کاتب به‌عنوان سومین سامانه رسمی در این بازه زمانی معرفی شده است که وظیفه ثبت معاملات را بر عهده دارد. برخلاف سامانه‌های قبلی، کاتب تنها برای ثبت معاملات املاک با سند رسمی طراحی شده است.
مزایا و چالش‌های سامانه کاتب
استفاده از سامانه کاتب با تجمیع اطلاعات در یک پایگاه رسمی، امکان شفافیت و جلوگیری از معاملات غیرقانونی را افزایش داده است. اما در مقابل، حذف امکان ثبت معاملات برای اسناد عادی، نگرانی‌هایی را برای بازار املاک ایجاد کرده است. قانون‌گذار وعده داده که با تدوین آیین‌نامه‌ها و راه‌اندازی سامانه‌ای جدید، امکان ساماندهی اسناد عادی و صدور سند رسمی برای این املاک فراهم شود.
نگرانی‌ها درباره تعرفه‌های جدید
یکی دیگر از موضوعات مطرح‌شده در قانون جدید، تعیین تعرفه حق‌الزحمه بنگاه‌های معاملات ملکی است. این تعرفه قرار است بر اساس ضریبی از ارزش معاملاتی املاک و به‌صورت پلکانی مشخص شود. با این حال، نبود تعرفه‌های مشخص و مشکلات مربوط به حق‌الزحمه، همچنان از چالش‌های این حوزه محسوب می‌شود.
منبع:دنیای اقتصاد
مسکنلینک کوتاه :