تحول در صادرات پتروشیمی با حذف ارز نیمایی

در سال‌های اخیر نظام ارزی چند نرخی به‌ویژه وجود ارز نیمایی، به چالشی جدی برای اقتصاد ایران و به‌ویژه صنعت پتروشیمی تبدیل شده بود. این نظام نه تنها زمینه‌ساز رانت‌های گسترده و فساد اقتصادی بلکه مانعی بزرگ بر سر راه صادرات غیرنفتی کشور به‌ویژه محصولات پتروشیمی ایجاد کرده بود.

تخصیص ارز با نرخ دستوری و پایین‌تر از نرخ واقعی به برخی واردکنندگان، در عمل به معنای یارانه دادن به واردات و تضعیف تولید و صادرات داخلی بود. در این میان صادرکنندگان پتروشیمی از جمله شبیر شیمی که از بازیگران اصلی اقتصاد غیرنفتی کشور به شمار می‌روند بیشترین آسیب را متحمل می‌شدند. اما با تغییر سیاست‌های ارزی و حذف ارز نیمایی، امیدها برای رونق صادرات پتروشیمی و ایجاد تحولی مثبت در این صنعت افزایش یافته است.

استقبال صادرکنندگان پتروشیمی از حذف رانت ارزی

یکی از مهم‌ترین پیامدهای حذف ارز نیمایی، استقبال گسترده صادرکنندگان پتروشیمی از این اقدام است. این استقبال نه تنها یک واکنش صرف به تغییر سیاست‌های ارزی بلکه نشان دهنده درک عمیق این فعالان اقتصادی از تاثیرات مخرب رانت ارزی بر کسب‌وکارشان است.

در واقع تخصیص ارز نیمایی با نرخ دستوری منجر به تضییع حقوق صادرکنندگان پتروشیمی و کاهش انگیزه آنها برای صادرات شده بود. اما آنچه در مقابل این امر انجام گرفته یعنی تشکیل بازار توافقی ارز مانع از توزیع رانت و به نفع اقتصاد کشور است.

این موضوع نشان دهنده این واقعیت است که صادرکنندگان پتروشیمی دیگر مجبور نیستند ارز حاصل از صادرات خود را با نرخ پایین‌تر از ارزش واقعی آن به دولت بفروشند. این موضوع انگیزه آنها را برای افزایش صادرات و سرمایه‌گذاری در این صنعت تقویت می‌کند و منجر به ارزآوری بیشتر برای کشور می‌شود.

صف دریافت ارز ارزان برچیده می شود

حذف ارز نیمایی نه تنها به نفع صادرکنندگان پتروشیمی است، بلکه باعث شفافیت بیشتر در نظام تخصیص ارز نیز می‌شود. پیش از این وجود ارز نیمایی صف‌های طولانی از متقاضیان دریافت ارز ارزان را ایجاد کرده بود که بخش قابل توجهی از این متقاضیان، واردکنندگان واقعی نبودند. با برچیده شدن این صف‌ها ارز تنها به کسانی تخصیص خواهد یافت که واقعاً به آن نیاز دارند یعنی وارد کنندگان مواد اولیه و در واقع بخش واردات مواد اولیه پلاستیکی.

این امر مانع از هدر رفت منابع ارزی و ایجاد رانت‌های گسترده می‌شود و به تخصیص بهینه منابع کمک می‌کند. در واقع با حذف ارز نیمایی، منابع ارزی کشور به سمت مصارف واقعی هدایت شده و از سوء استفاده و انحراف آن جلوگیری می‌شود.

پیمان‌سپاری ارزی تسهیل می‌شود

پیمان‌سپاری ارزی، فرآیندی که در گذشته برای صادرکنندگان پتروشیمی مشکلاتی ایجاد می‌کرد، با حذف ارز نیمایی و تشکیل بازار توافقی ارز تسهیل شده و صادرات این بخش جان تازه‌ای می‌گیرد.

در سیستم ارز نیمایی صادرکنندگان برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات خود باید مراحل پیچیده و زمان‌بری را طی می‌کردند. اما حالا با ایجاد بازار توافقی، این فرآیند به طور قابل توجهی تسهیل شده است و صادرکنندگان می‌توانند با سرعت و سهولت بیشتری ارز خود را به کشور بازگردانند.

با حذف ارز نیمایی صف دریافت ارز ارزان برچیده می‌شود و فقط کسانی در صف متقاضیان دریافت ارز خواهند بود که واردکننده واقعی هستند یا اینکه تولیدکنندگانی هستند که می‌خواهند مواد اولیه وارد کنند. این تسهیل در فرآیند پیمان‌سپاری ارزی نه تنها باعث افزایش انگیزه صادرکنندگان برای بازگرداندن ارز به کشور می‌شود، بلکه به طور کلی به رونق صادرات پتروشیمی نیز کمک می‌کند.

افزایش ارزآوری؛ دستاورد صادرات پتروشیمی بدون ارز نیمایی

افزایش ارزآوری یکی از مهم‌ترین دستاوردهای حذف ارز نیمایی در صنعت پتروشیمی است. در سیستم ارز نیمایی صادرکنندگان انگیزه کافی برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به کشور را نداشتند زیرا مجبور بودند ارز خود را با نرخ دستوری و کمتر از نرخ واقعی به دولت بفروشند.

اما با تشکیل بازار توافقی ارز صادرکنندگان می‌توانند ارز خود را با نرخ توافقی به فروش برسانند و این امر به افزایش درآمد ارزی کشور کمک خواهد کرد.

با حذف ارز نیمایی دیگر دلیلی برای نگهداری ارز در خارج از کشور وجود ندارد و صادرکنندگان با اطمینان بیشتری ارز خود را به کشور بازخواهند گرداند. همچنین با افزایش صادرات محصولات پتروشیمی، ظرفیت تولید در این صنعت نیز افزایش یافته و این امر منجر به ایجاد اشتغال بیشتر و رشد اقتصادی کشور می‌شود.

ارزآوری صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع درآمد ارزی کشور نقش مهمی در توسعه اقتصاد ایران دارد و حذف ارز نیمایی گام مهمی در راستای تقویت این منبع درآمد ارزی بوده است.

تاثیر مثبت بر بازار سرمایه

حذف ارز نیمایی نه تنها بر صادرات، بلکه بر بازار سرمایه نیز تاثیر مثبتی خواهد داشت. با توجه به اینکه صنعت پتروشیمی یکی از صنایع پیشرو در بازار سرمایه است بهبود شرایط صادرات این صنعت باعث رونق گرفتن بازار سرمایه خواهد شد.

وقتی صادرکنندگان پتروشیمی بتوانند ارز خود را با قیمت واقعی به فروش برسانند، سودآوری آنها افزایش می‌یابد و به این ترتیب سرمایه‌گذاران بیشتری به این صنعت جذب می‌شوند. این امر باعث افزایش تولید، اشتغال و سرمایه‌گذاری در این صنعت خواهد شد و به طور کلی به رونق اقتصادی کشور کمک می‌کند.

رونق تولید

رونق تولید در صنعت پتروشیمی پیامد مستقیم حذف ارز نیمایی است. با برداشته شدن محدودیت‌های ارزی و ایجاد بازار آزاد ارز، شرکت‌های پتروشیمی می‌توانند به راحتی مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز خود را تامین کنند و ظرفیت تولید خود را افزایش دهند.

در گذشته به دلیل وجود مشکلات ارزی، بسیاری از شرکت‌ها با کمبود مواد اولیه و کاهش ظرفیت تولید مواجه بودند. اما حالا با تشکیل بازار توافقی ارز، این مشکلات برطرف شده و شرکت‌ها می‌توانند با ظرفیت بیشتری تولید کنند.

با بهبود وضعیت صادرات و فروش ارز با قیمت مناسب، تولیدکنندگان انگیزه بیشتری برای تولید پیدا می‌کنند. همچنین با افزایش صادرات شرکت‌ها تولید خود را متناسب با تقاضای بازارهای جهانی افزایش می‌دهند. رونق تولید در صنعت پتروشیمی نه تنها باعث ایجاد اشتغال بیشتر می‌شود بلکه به تامین نیازهای داخلی کشور نیز کمک می‌کند و وابستگی به واردات را کاهش می‌دهد.

نتیجه‌گیری

حذف ارز نیمایی گامی مهم در راستای اصلاح نظام ارزی کشور و رونق صادرات غیرنفتی، به ویژه صنعت پتروشیمی است. این اقدام نه تنها زمینه‌ساز کاهش رانت و فساد اقتصادی است بلکه باعث شفافیت بیشتر در تخصیص ارز، تسهیل صادرات، بهبود تراز تجاری و رونق بازار سرمایه می‌شود. اگرچه ممکن است اجرای این سیاست با مقاومت‌ها و چالش‌هایی همراه باشد اما با مدیریت صحیح و همکاری تمامی ذینفعان، می‌توان به نتایج مطلوبی دست یافت.

با حذف ارز نیمایی صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از مهمترین صنایع صادراتی کشور، فرصتی طلایی برای توسعه و پیشرفت پیدا کرده و انتظار می‌رود که با این تحول، شاهد شکوفایی این صنعت و افزایش سهم آن در اقتصاد کشور باشیم.

این مطلب توسط جهان صنعت نوشته نشده و انتشار آن به منزله تایید محتوا نیست

خواندنی