چرخ حمل‌ونقل یا چرخه قاچاق؛ گازوئیل کدام را می‌چرخاند

هما میرزایی-جهان صنعت نیوز: 50 درصد نفت‌گاز مصرفی کشور مربوط به حوزه حمل و نقل است و عمده قاچاق سوخت نیز در همین بخش اتفاق می‌افتد. بر اساس اعلام  مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران  از ابتدای امسال تاکنون به‌طور میانگین روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر نفت‌گاز در کشور مصرف شده که ۹۰ میلیون لیتر آن مربوط به مصارف غیرنیروگاهی شامل حمل‌ونقل و صنعت و ۳۰ میلیون لیتر آن مربوط به مصارف نیروگاهی بوده است.

افزایش سالیانه مصرف نفت‌گاز با وجود عدم افزایش تعداد ناوگان دیزلی

بنا بر اعلام شانا، فاصله مقدار تولید و مقدار مصرف گازوئیل در کشور روزبه‌روز در حال افزایش است. افزایشی که با توجه به عدم رشد تعداد ناوگان دیزلی کشور در مقایسه با خودروهای بنزین‌سوز و همچنین عدم رشد  در مقدار فعالیت این ناوگان (حمل‌ونقل بار و مسافر) منطقی به نظر نمی‌رسد. افزایش مصرف نفت‌گاز در بخش حمل‌ونقل زمینی حاکی از انحراف قابل توجه به زنجیره توزیع غیررسمی یا همان قاچاق است.

تعیین سهمیه سوخت بر اساس بارنامه‌های دستی صوری؛ عدم کارآمدی سپهتن و سیپاد

ویس کرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران درباره دو طرح سپهتن و سیپاد می‌گوید: بر اساس آئین نامه مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق باید حمل و نقل بار بر اساس بارنامه و مسافری بر اساس صورت وضعیت مسافری باشد و سهمیه سوخت بر اساس عملکرد واقعی باشد،‌اما سامانه سپهتن مسافری و سیپاد بارنامه به صورت برخط نیست و اسناد دستی صادر می‌شود که امکان صدور اسناد صوری وجود دارد. مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی افزود: طبق مصوبه هیات وزیران قرار شد تا آخر سال ۱۴۰۲ همه ۱۰۰ درصد اتوبوسها و ۵۰ درصد کامیونها به جی پی اس وصل شود، ولی این اتفاق نیفتاد و ۱۴ تا ۱۵ هزار خودرو به سامانه سیپاد وصل شد. باقر جوان رئیس سازمان حمل و نقل جاده‌ای می‌گوید: از میان۴۸۰  هزار دستگاه باری و مسافری، فقط ۸۰۰۰ اتوبوس به سپهتن متصل شده است و بقیه صورت وضعیت دستی می‌گیرند و بر اساس آن سهمیه سوخت دریافت می‌کنند.

کاهش سهمیه در کار نخواهد بود

دست‌اندرکاران این دو طرح می‌گویند با توجه به اهمیت حمل‌ونقل سنگین کشور در زنجیره تولید، هدف از اجرای چنین طرح‌هایی تنها واقعی‌سازی سهمیه‌ها و شفافیت در تخصیص سوخت است، و رانندگان وسایل نقلیه با هیچ‌گونه محدودیتی روبه‌رو نخواهند بود. در کنار عدم تغییر در سهمیه سوخت، قیمت گازوئیل نیز تغییری نخواهد کرد و این کار تنها از جلوگیری سوخت از شبکه حمل‌ونقل قانونی طراحی شده است.